Trong bối cảnh tiểu thuyết kiếm hiệp của cố nhà văn Kim Dung, khi quân Mông Cổ vây đánh thành Tương Dương, Hoàng Dung thấy thế quân quá lớn biết rằng không thể giữ được thành, vì không muốn Cửu âm chân kinh và Vũ Mục di thư (hay Võ Mục di thư) bị thất truyền nên đã rèn hai món bảo vật là Ỷ thiên kiếm và Đồ long đao rồi đem giấu vào trong đó.
Trong tiểu thuyết Ỷ thiên đồ long ký, cố nhà văn Kim Dung mô tả Đồ long đao là nguyên nhân gây nên những tranh chấp trong chốn võ lâm, người ta đồn rằng ai sở hữu được thanh Đồ long đao thì có thể làm minh chủ võ lâm, có quyền hiệu lệnh thiên hạ theo như câu nói:
"Võ lâm chí tôn, bảo đao Đồ long, hiệu lệnh thiên hạ, mạc cảm bất tòng". (Bảo đao Đồ long là võ lâm chí tôn, có thể hiệu lệnh thiên hạ”.
Đồ long đao được mô tả là một thanh đao to bản, đen trũi, nặng hơn trăm cân, tuy thô kệch nhưng rất sắc bén. Thanh đao này là món vũ khí được vợ chồng Quách Tĩnh và Hoàng Dung rèn lại từ thanh Huyền thiết trọng kiếm. Huyền thiết trọng kiếm là thanh bảo kiếm của Độc Cô Cầu Bại, sau này được Dương Quá sử dụng. Nguyên thanh kiếm đen trũi này không có gì là lạ, song cực nặng, đốc kiếm dài hơn 3 thước, nặng không dưới bảy, tám chục cân, gấp vài lần so với thứ binh khí nặng nhất trong chiến trận. Sau này, Dương Quá đem thanh bảo kiếm tặng cho Quách Tương – con gái thứ của Hoàng Dung và Quách Tĩnh – cũng chính là nữ hiệp sáng lập ra môn phái Nga Mi.
Người thợ rèn thanh Đồ long đao cho Quách Tĩnh và Hoàng Dung là một đệ tử cũ của Hoàng Dược Sư. Lúc đầu rèn đã gặp vô vàn khó khăn, bởi thanh đao được làm ra từ Huyền thiết trọng kiếm nên quá cứng nhưng vì vậy lại thành dễ bị gãy nát, may thay được Hoàng Dược Sư hỗ trợ bằng một khối kim loại có xuất xứ thần bí. Thanh đao sau khi rèn xong chém sắt như chém bùn, không gì phá vỡ nổi.
Hoàng Dược Sư là một cao thủ trong tiểu thuyết kiếm hiệp của cố nhà văn Kim Dung. Ông xuất hiện lần đầu trong tiểu thuyết Anh hùng xạ điêu và tiếp theo là Thần điêu đại hiệp. Hoàng Dược Sư là cha của Hoàng Dung, ông có ngoại hiệu Đông Tà, biệt hiệu Hoàng Lão Tà. Ông là Đảo chủ đảo Đào Hoa, võ công của ông rất cao siêu, nhanh, chuẩn, lạ và đẹp. Các môn tuyệt kỹ của Hoàng Dược Sư là Lạc anh thần kiếm chưởng, Ngọc tiêu kiếm pháp, Đàn chỉ thần công, Bích hải triều sinh khúc…
Ngoài ra, Hoàng Dược Sư còn là người trên thông thiên văn, dưới tường địa lý, rất giỏi Ngũ Hành, Bát Quái và kể cả thuật số… nên việc ông có thể giúp Quách Tĩnh rèn ra được một thanh Đồ long đao sắc bén là điều dễ hiểu.
Theo Ỷ thiên đồ long ký, chủ sở hữu đầu tiên của Đồ long đao là Quách Phá Lỗ (con trai út của Quách Tĩnh) nắm giữ, tuy nhiên sau khi thành Tương Dương bị thất thủ đã rơi vào tay người Mông Cổ, sau đó bị thất lạc trên giang hồ và theo thời gian rơi vào tay Tạ Tốn.
để lấy bí mật trong đao và kiếm, Chu Chỉ Nhược đã làm gãy đao và kiếm. Đồ long đao bị gãy làm đôi, đã được đệ tử Minh giáo gia công rèn lại, cuối cùng Trương Vô Kỵ chính là người sở hữu Đồ long đao, dùng nó để hiệu lệnh thiên hạ, cùng chung sức chống giặc Nguyên xâm lược. Cuối truyện Trương Vô Kỵ và Triệu Mẫn cùng nhau quy ẩn giang hồ, Đồ long đao cũng từ đó biệt tích.
Quốc Tiệp (t/h)