Người Nhật được biết đến với khả năng tư duy rất cao, họ thông minh và nhanh nhạy xử lý các công việc một cách hiệu quả. Bởi ngay từ nhỏ, trẻ con Nhật đã được nuôi dưỡng và dạy dỗ để có một tinh thần học tập chăm chỉ và mối quan hệ gắn kết với gia đình.
Điều này góp phần thành công về kinh tế, kỹ thuật cũng như xã hội của Nhật. Mục Cần biết của Người đưa tin xin chia sẻ với các bậc phụ huynh những bí quyết và kinh nghiệm dạy con thông minh theo cách của người Nhật bằng các phương pháp tổng quát như sau:
1. Chú trọng chuyện cổ tích
Cũng như các bậc cha mẹ khác thường kể cho bé nghe những câu chuyện cổ tích và thần tiên. Tuy nhiên, người Nhật tiến thêm một bước nữa khi họ tin rằng chính thế giới thần thoại cùng những điều lạ kỳ và không tưởng ấy chính là chất liệu và niềm cảm hứng cho sự sáng tạo vô biên của đứa trẻ sau này. Hãy thử nhìn vào cuộc sống thường ngày và ta sẽ thấy: trong truyện có thảm thần và ngoài đời chúng ta có máy bay, trong truyện chỉ cần phẩy tay là cửa mở và ngoài đời chúng ta có hệ thống cửa cảm biến,...
2. Không quy chụp, áp đặt
Đặc biệt, cha mẹ Nhật ít khi quy kết con trẻ như 'con thật lười biếng' hoặc 'Sao con lì lợm thế', bởi họ hiểu tâm lý của trẻ con. 'Khi bạn mắng con bạn là đồ con lợn 10 lần, chúng sẽ kêu ụt ịt vào lần thứ 11'. Khi dùng những lời lẽ tiêu cực và quy chụp để mắng dạy con, trẻ con sẽ bị giáo dục đúng theo lối bị phủ nhận đó.
Khen con, khen hành vi cụ thể: Nếu chỉ khen 'Con tôi giỏi quá' thì sẽ biến trẻ thành tự phụ. Không chỉ là khen trẻ mà cha mẹ Nhật thường khen hành vi mà trẻ đã làm như 'con mẹ tự xúc cơm thật cừ' hay 'ai mà tự thay quần áo giỏi thế nhỉ!'. Khi trẻ được khen về một hành động cụ thể nào đó, chúng sẽ cố gắng làm tốt việc đó ở những lần kế tiếp để lại được cha mẹ hài lòng và khen ngợi.
Cha mẹ Nhật không ngại khen con nhưng họ khen rất cụ thể như 'Con đọc chữ này đúng và giỏi quá!'.
Hãy học cách dạy con thông minh giống như người Nhật!
3. Hầu như không cho con xem TV
Ngoài việc xem TV tốn thời gian và có thể khiến trẻ bị nghiện, cha mẹ Nhật còn ý thức rất rõ việc nếu cho con xem tivi quá sớm và quá nhiều thì cấu trúc của đại não sẽ bị phá vỡ.
Từ tivi phát ra dòng âm cực sản sinh ra từ điện áp 20,000 volts, gây ảnh hưởng không tốt đến thùy não trước (phần tạo ra năng lực suy nghĩ) của con người.
Các nhà khoa học Nhật Bản cũng cảnh báo rằng sự tích tụ này trong vài chục năm sau sẽ có thể gây ra bệnh máu trắng cũng như làm tăng chiều hướng của hiện tượng tự kỷ.
'Tắt TV, Bật ý tưởng' là châm ngôn truyền miệng của phụ huynh Nhật.
Đặc biệt, trong giai đoạn sơ sinh, cha mẹ thường cho trẻ nghe những bản nhạc có chọn lọc, mỗi lần nghe khoảng 30 phút và âm lượng không quá lớn. Trẻ con ở Nhật cũng thường được kể cho nghe những câu chuyện cổ tích và thần tiên để giúp tạo ra nhiều cảm hứng và sáng tạo cho trẻ.
4. Dạy con như thế nào?
Cha mẹ Nhật cho rằng việc học chữ có thể làm thay đổi chức năng và dẫn đến cấu tạo não thay đổi theo. Cho nên họ quán triệt dạy con từ sớm vì khi mới sinh ra, trẻ chỉ là một động vật nhỏ, nhưng khi hệ tín hiệu ngôn ngữ và học chữ bắt đầu hoạt động, trẻ trở thành con của loài người. Và họ hiểu rằng để hệ tín hiệu ngôn ngữ này hoạt động tốt, trẻ càng học gần với thời điểm mới sinh ra càng có hiệu quả cao. Ngay từ nhỏ trẻ cũng được chơi những trò chơi rèn luyện trí nhớ để tăng cường trí nhớ về sau.
5. Thói quen tra cứu, tìm tòi
Cha mẹ đã biết hướng dẫn con mình sử dụng loại từ điển dễ tra cứu dành cho trẻ em. Trẻ dùng từ điển đó để tra nghĩa của từ, hay cách viết đúng chữ Hán. Chẳng hạn, khi biết địa chỉ rồi nhưng được người khác đưa lên xe dẫn đi thì chúng ta cảm thấy rất khó nhớ đường. Nhưng nếu tự dùng bản đồ, rồi vừa đi vừa hỏi đường thì chúng ta sẽ nhớ rất lâu.
Cũng tương tự như thế, trẻ con sẽ dễ tiếp nhận kiến thức nếu chúng tự tìm, mất công để tra cứu hơn là được cha mẹ dạy cho một cách thụ động.
Ngay cả đối với những trẻ Nhật khó dạy theo cách đơn điệu, thì bằng cách này chúng cũng có thể học được một cách chính xác mà không hề cảm thấy nhàm chán.
Với những phương pháp dạy con tinh tế như thế, ắt hẳn người Nhật cũng sẽ giúp chúng ta có thêm nhiều điều bổ ích để áp dụng cho chính gia đình của mình.
Hà Lê (tổng hợp)
