Những thách thức về hậu cần và an ninh trong cuộc Tổng tuyển cử diễn ra ở Nigeria hôm 25/2 đã gây ra sự chậm trễ trên diện rộng đối với quyền lợi bỏ phiếu của người dân và khiến công chúng thất vọng.
Chủ tịch Ủy ban bầu cử quốc gia độc lập (INEC) Mahmood Yakubu đã hứa sẽ công bố kết quả sau một ngày. Tuy nhiên, do các vấn đề hậu cần và bạo lực tại các điểm bỏ phiếu ở một số bang, bao gồm Kaduna, Bayelsa, Imo, Cross Rivers và Edo, một số cử tri vấn đi bỏ phiếu vào ngày 26/2, ngày đáng lẽ kết quả sẽ được công bố.
“Toàn bộ quá trình này thực sự là một mớ hỗn độn”, ông Preye Iti, một công chức 60 tuổi, cho biết trước khi bỏ phiếu tại thành phố Yenagoa (bang Bayelsa), nơi một số khu vực không thể bỏ phiếu vào ngày 25/2 vì các quan chức bầu cử và tài liệu không đến đúng giờ.
“Hôm 25/2 tôi đợi từ 8h30 đến 18h30. Bây giờ tôi trở lại đây lúc 8h30 một lần nữa”, ông Iti cho biết.
Bên cạnh Yenagoa, cuộc bỏ phiếu tiếp tục diễn ra ở một số khu vực phía đông bắc bang Borno vào ngày 26/2 khi các máy bỏ phiếu không hoạt động vào ngày hôm trước.
Các nhà phân tích chính trị nói với DW rằng hệ thống bỏ phiếu sinh trắc học mới được sử dụng trong cuộc bầu cử đã góp phần gây ra sự chậm trễ. Hệ thống nhận diện cử tri BVAS mà cơ quan bầu cử Nigeria chọn sử dụng đã khiến công chúng đi từ cảm xúc hồi hộp đến lo lắng rồi thất vọng vì việc sử dụng một hệ thống điện tử như vậy được mong đợi sẽ mang lại kết quả ngay lập tức.
Các quan chức của Ủy ban bầu cử quốc gia độc lập (INEC) ghi lại kết quả bầu cử ở Yola, bang Adamawa, Nigeria, ngày 26/2/2023. Ảnh: The National News
Không rõ chính xác có bao nhiêu trong số 93 triệu cử tri Nigeria đã đăng ký không thể bỏ phiếu trong ngày Tổng tuyển cử chính thức. Nhưng việc bỏ phiếu ở nhiều nơi trên quốc gia châu Phi 200 triệu dân vẫn diễn ra suôn sẻ hôm 25/2. Dù thỉnh thoảng có xảy ra các vụ bạo lực và đe dọa, nhưng nó không ở quy mô từng thấy trong các cuộc bầu cử trước.
Việc kiểm phiếu vẫn được tiến hành song song ở các khu vực khác. Cuộc chạy đua để thay thế ông Muhammadu Buhari làm Tổng thống Nigeria được cho là sít sao và gay cấn nhất trong lịch sử đất nước, với 2 ứng cử viên từ 2 đảng đã luân phiên nắm quyền kể từ khi Nigeria kết thúc chế độ chính quyền quân sự vào năm 1999, đối mặt với thách thức mạnh mẽ bất thường từ một ứng cử viên của một đảng nhỏ được các cử tri trẻ tuổi yêu thích.
Hôm 26/2, INEC bắt đầu công bố kết quả ở một số bang. Kết quả đầu tiên, từ bang Ekiki, cho thấy ông Bola Tinubu của Đảng APC cầm quyền đã giành được đa số phiếu bầu, với hơn 200.000 phiếu trong bang. Trong khi đó, chỉ có chưa đến 1/2 tổng số phiếu cho ông Atiku Abubakar của Đảng PDP đối lập chính và hơn 11.000 phiếu cho ông Peter Obi của Đảng Lao động.
3 ứng cử viên tiềm năng giành chức Tổng thống Nigeria, từ trái sang: ông Bola Tinubu của đảng APC cầm quyền, ông Atiku Abubakar của đảng PDP đối lập chính, và ông Peter Obi của Đảng Lao động. Ảnh: Leadership News
Chủ tịch INEC Yakubu cho biết, kết quả kiểm phiếu sẽ tiếp tục được công bố vào lúc 11h giờ địa phương (17h giờ Việt Nam) ngày 27/2, và kết quả cuối cùng được kỳ vọng sẽ được công bố trong vòng 5 ngày sau ngày bầu cử chính thức.
Bất cứ ai giành chiến thắng và trở thành Tổng thống tiếp theo của Nigeria đều sẽ phải đối mặt với một loạt các cuộc khủng hoảng ở quốc gia sản xuất dầu mỏ hàng đầu châu Phi, và cũng là quốc gia đông dân nhất “lục địa đen”.
Cuộc bỏ phiếu năm nay được theo dõi cẩn thận vì Nigeria là nền kinh tế lớn nhất châu Phi. Đến năm 2050, Liên Hợp Quốc ước tính rằng Nigeria sẽ sánh ngang với Mỹ với tư cách là quốc gia đông dân thứ 3 trên thế giới sau Ấn Độ và Trung Quốc.
Minh Đức (Theo Reuters, DW)
