Thêm một lần lầm lạc
Vừa ra tù, trong túi không có tiền, không có nhà để về, không có công việc để làm và không có ai để nương tựa, Tý buộc phải tìm đến những người bạn bụi đời trước khi vào tù nhờ giúp đỡ. Thêm một lần nữa, những kẻ xa lạ ấy lại chìa tay giúp Tý trong khi những người thân chối bỏ anh.
Những ngày đầu khi mới ra tù, Tý được người bạn này cho chỗ ở và cho vay tiền để bắt đầu lại cuộc sống. May mắn tưởng chừng đã mỉm cười với anh khi ông chủ tiệm sửa xe ngày xưa nhận anh trở lại tiệm.
Quãng thời gian ấy, anh cũng lặn lội lên Trại giam Xuân Lộc để thăm mẹ đang cải tạo nhưng không được gặp do Tý không có giấy tờ. Nguyễn Văn Tý cắn môi bảo: “Từ khi sinh ra, em chưa bao giờ được thừa nhận là một con người. Em không có giấy khai sinh, không có chứng minh thư và cũng không có hộ khẩu”.
Khi công việc đang vào guồng và tưởng chừng như quá khứ đã bị những bánh răng cuốn đi rất xa thì tai họa trở lại. Người bạn đã cưu mang Tý khi mới ra tù đến và nhờ Tý đi đưa ma túy. Nguyễn Văn Tý thừa nhận, anh biết đó là ma túy, người bạn kia cũng không giấu giếm chuyện đó nhưng anh không thể chối từ. Khi anh bị những người thân quay lưng thì họ chìa cho anh một bàn tay, đến khi họ nhờ lại anh không thể không báo đáp. Tý bị bắt ngay khi giúp bạn chuyển ma túy và lĩnh án 9 năm, tiếp tục vào cải tạo tại Trại giam Thủ Đức.
Tý nói rằng, những phạm nhân giống như anh thường mong đến Tết bởi sau mỗi cái Tết, thời gian cải tạo của họ ngắn dần lại. Hơn nữa trong dịp Tết thường có những đợt đặc xá hoặc giảm án từ Nhà nước. Thế nhưng với anh, Tết là những ký ức đau buồn mà anh không bao giờ muốn nhớ lại.
Tý bảo: “Chưa bao giờ em có một bữa ăn mẹ con đầy đủ hết đừng nói là Tết. Kể cả khi đã về nhà, em vẫn luôn ước giá như mình được sống bụi đời thì tốt hơn. Nếu như được chọn, em sẽ chọn cuộc sống như trước kia còn hơn là về nhà sống trong giả dối. Tết đối với em vẫn chẳng khác gì ngày thường, vẫn là đi bụi. Chỉ có điều khi ấy buồn hơn vì thấy mọi người ai cũng quây quần bên gia đình, chỉ có mình là bơ vơ bên lề xã hội”.
Khi tôi hỏi Tý, có bao giờ mong ai đó lên thăm mình vào dịp Tết không, Tý buồn bã lắc đầu: “Em không mong điều đó và em cũng không buồn vì điều đó, bởi trước đó đã có quá nhiều nỗi buồn rồi. Thà họ đừng bao giờ đến thăm để sau này ra trại, em và họ không còn dính dáng gì tới nhau nữa”.
Vĩ thanh
Câu chuyện của tôi là một câu chuyện về một phạm nhân có thật. Câu chuyện anh kể lại cho tôi có thật hay không, điều đó đối với tôi không quá quan trọng nhưng tôi tin câu chuyện ấy bởi một người không hề biết chữ, một người chưa từng được đi học như Nguyễn Văn Tý phải dụng công lắm mới bịa được một câu chuyện hay như thế để kể với tôi. Hơn nữa điều ấy không cần thiết bởi sự mủi lòng của tôi, những giọt nước mắt của tôi không mang lại cho anh bất cứ lợi ích gì.
Nhiều độc giả hẳn cũng đang trách tôi, tại sao lại kể một câu chuyện buồn, một câu chuyện thiếu niềm tin về gia đình như thế trong dịp Tết – ngày mà người ta chỉ nên nói những điều vui, những điều may mắn và nói về sự sum họp đầm ấm.
Nói thực lòng, vào dịp tết năm ngoái tôi cũng không ở cùng những người thân trong gia đình mà lang thang du lịch xa nhà. Tôi luôn nghĩ rằng, cả một năm bận rộn, vất vả làm ăn rồi, ngày Tết cũng nên thưởng cho mình một chuyến đi nghỉ thoải mái, không phải bận rộn với những tụ tập, với những cỗ bàn.
Thế nhưng nghe câu chuyện của phạm nhân Nguyễn Văn Tý, tôi giật mình: Trời ơi, tại sao tôi không nhìn vấn đề theo một cách khác. Cả một năm tôi không được ở bên cha mẹ mình, ở bên những người thân của mình rồi, chỉ có một dịp Tết đoàn viên thôi mà tôi lại chối từ nó. Điều quý giá mà tôi đang có – một gia đình hạnh phúc, mọi người yêu thương nhau – là điều Nguyễn Văn Tý vĩnh viễn không bao giờ có được. Tất cả mọi thiếu hụt của tâm hồn anh, mọi lầm lạc của cuộc đời anh có lẽ cũng đều bắt nguồn từ sự thiếu hụt ấy.
Tôi kể lại câu chuyện này cho quý độc giả của tôi nghe cũng chỉ với một hy vọng nhỏ nhoi, hy vọng mọi người sẽ lắng mình lại trong năm mới để chia sẻ, để kết nối với những người thân trong gia đình của mình. Gia đình là thành trì vững chãi nhất trước bất cứ phong ba bão tố nào của cuộc đời, bởi nếu như không có nó, chúng ta rất dễ dàng lạc lối giữa cuộc đời đầy những cám dỗ này.
Về bản thân tôi, chưa bao giờ tôi cảm thấy mình may mắn như lúc này. Có thể tôi không giàu, có thể tôi không thành đạt nhưng cha mẹ tôi, những người thân của tôi vẫn thương yêu tôi. Vẫn chờ đợi tôi trở về nhà cùng với họ ăn một cái Tết đầm ấm, sum vầy. Họ vẫn yêu thương vô điều kiện. Đó là những thứ vô giá mà có bao nhiêu tiền cũng không mua được và tôi tin rằng, nhiều độc giả đang đọc bài báo này cũng đang sở hữu những điều quý giá ấy.