Mariia Pankova có bạn là binh sĩ Ukraine tham chiến ở vùng Kursk (Nga). Ảnh: Reuters
Cái giá “quá đắt”
Theo Reuters, khi công dân Ukraine Mariia Pankova lần cuối trao đổi tin nhắn với người bạn thân Pavlo Humeniuk vào tháng 12, cô không hề hay biết rằng anh đang nằm trong số các binh sĩ Ukraine chiến đấu tại vùng Kursk của Nga.
Mãi đến vài ngày sau, khi một đồng đội thông báo rằng Pavlo - lính công binh thuộc Lữ đoàn 47 Magura của Ukraine - đã mất tích gần làng Novoivanivka ở vùng Kursk vào ngày 6/12, cô mới biết sự thật.
Gần 4 tháng trôi qua nhưng Pavlo vẫn bặt vô âm tín, Mariia chia sẻ với Reuters dựa trên các cuộc trò chuyện với người thân của anh. Cô vẫn lặng lẽ lướt Telegram và Facebook, hy vọng tìm được manh mối về việc bạn mình còn sống hay đã chết.
Ở tuổi 25, Mariia cho rằng cái giá của cuộc tấn công mạo hiểm vào Nga có lẽ là quá đắt. Nhiều người Ukraine cũng đồng cảm với Mariia, đặc biệt sau khi quân đội Ukraine phải rút khỏi phần lớn các vị trí ở vùng Kursk vào đầu tháng này, sau những tuần giao tranh ác liệt.
“Tôi không chắc liệu điều đó có xứng đáng”, Mariia nghẹn ngào, những giọt nước mắt lăn dài khi nhắc về người bạn cùng chung niềm đam mê leo núi. “Chúng tôi chỉ cần lấy lại lãnh thổ của mình, không cần đất đai của Nga”.
Canh bạc mạo hiểm
Một binh sĩ Ukraine canh gác ở vùng Kursk vào tháng 8/2024. Ảnh: Reuters
Ngay từ khi cuộc tấn công vào vùng Kursk bắt đầu, nhiều ý kiến đã chỉ trích, cho rằng đây là canh bạc quá rủi ro.
Viktor Muzhenko, cựu Tổng tham mưu trưởng quân đội Ukraine, viết vào tháng 8/2024 rằng Ukraine nên "tập trung bảo vệ các khu vực trọng yếu, tránh các chiến dịch khó lường có thể làm phân tán nguồn lực khỏi những mối đe dọa chính, đồng thời lựa chọn phương thức tác chiến phù hợp với năng lực của quân đội”.
Oleksii Deshevyi, cựu nhân viên an ninh 32 tuổi mất một tay khi chiến đấu tại vùng Kursk vào tháng 9/2024, nói: “Chiến dịch này thật vô lý. Đáng lẽ, nó không nên bắt đầu”.
Tuy nhiên, một số người Ukraine coi chiến dịch này là đòn giáng mạnh vào Nga.
Ngày 12/3/2025, Tổng tư lệnh Ukraine Oleksander Syrskyi tuyên bố chiến dịch đã làm suy yếu một số đơn vị tinh nhuệ nhất của Nga.
Nghị sĩ Rakhmanin cũng cho rằng chiến dịch mang lại động lực tinh thần cần thiết cho Ukraine sau khi Nga giành được một số khu vực vào năm 2024, đồng thời chứng minh Ukraine vẫn có khả năng tổ chức các cuộc tấn công hiệu quả.
Bộ Tổng tham mưu Quân đội Ukraine khẳng định chiến dịch nhằm gây sức ép lên Moscow, phân tán lực lượng Nga khỏi các mặt trận khác và ngăn các cuộc tấn công xuyên biên giới vào Ukraine. Họ tuyên bố chiến dịch “đã đạt được phần lớn mục tiêu”.
Tình thế hiện tại ở Kursk
Theo Reuters, cuộc tấn công của Ukraine vào vùng Kursk từ tháng 8/2024 khiến Nga và thế giới bất ngờ, trở thành đợt tấn công quy mô nhất vào lãnh thổ Nga kể từ Thế chiến II. Khi quân Ukraine tiến vào Kursk gần như không gặp kháng cự, họ nhanh chóng kiểm soát khoảng 1.376 km².
Kiev sử dụng lực lượng thủy quân lục chiến và không kích tinh nhuệ, nhưng quy mô không đủ để giữ vững vùng chiếm đóng. “Ngay từ đầu, hậu cần đã cực kỳ phức tạp. Chúng tôi tạo được chiều sâu nhưng không đảm bảo chiều rộng”, ông Serhiy Rakhmanin, nghị sĩ Ukraine thuộc Ủy ban An ninh và Quốc phòng, nhận định.
Theo Reuters, Nga sớm chiếm ưu thế quân số ở Kursk. Đến cuối năm ngoái, tình hình trở nên căng thẳng khi Moscow điều lực lượng tinh nhuệ và các UAV hàng đầu. Các cuộc tấn công vào sườn Ukraine được siết chặt, đường tiếp tế chủ chốt cũng nằm trong tầm bắn.
“Họ không chỉ tăng quân số mà còn nâng cao chất lượng lực lượng”, nghị sĩ Rakhmanin nói.
Theo Reuters, việc Nga giành lại kiểm soát phần lớn vùng Kursk khiến Ukraine mất đi lá bài mặc cả, đúng thời điểm Tổng thống Mỹ Donald Trump đàm phán nhằm kết thúc cuộc xung đột - khi Nga vẫn đang kiểm soát 1/5 lãnh thổ Ukraine.
Ngày 16/3/2025, Ukraine xác nhận rút quân khỏi thành phố Sudzha, vùng Kursk, làm dấy lên làn sóng chất vấn và chia rẽ dư luận về lợi ích của chiến dịch.
Tổng thống Ukraine Zelensky. Ảnh: Reuters
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thừa nhận tình hình ở Kursk đang rất khó khăn, đồng thời dự báo Nga sẽ tiếp tục gia tăng tấn công nhằm đẩy các lực lượng Ukraine còn lại ra khỏi khu vực.
Tuy nhiên, ông Zelensky bác bỏ tuyên bố của ông Putin và ông Trump rằng quân đội Ukraine đang bị bao vây. Các đánh giá tình báo của Mỹ cũng ủng hộ tuyên bố của Tổng thống Ukraine.
Hiện tại, các lực lượng Nga đang triển khai nhiều nhóm tấn công nhỏ nhằm đột phá biên giới Ukraine ở khu vực Sumy và có thể chuẩn bị cho một cuộc tấn công quy mô lớn hơn, theo các nhà phân tích quân sự Ukraine.
Trong cuộc họp với Putin tuần trước, Tổng tham mưu trưởng Nga Valery Gerasimov xác nhận các cuộc tiến công gần đây vào Sumy, đồng thời báo cáo về những tổn thất nặng nề mà Ukraine phải gánh chịu ở Kursk.
Mặc dù Ukraine đã chuyển sang thế phòng thủ, Bộ Tổng tham mưu khẳng định mục tiêu của chiến dịch ở vùng Kursk vẫn bao gồm “kiểm soát lãnh thổ Nga, làm suy kiệt, tiêu hao nhân lực của đối phương và kéo giãn lực lượng dự bị”.
Bộ Tổng tham mưu cũng tuyên bố gần 1.000 binh sĩ Nga đã bị bắt làm tù binh, một số đã được trao đổi với tù binh Ukraine. Reuters chưa thể xác minh tuyên bố này của Ukraine.
Nguyễn Thái - Reuters
