Sáng 24/5, Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Lưu trữ (sửa đổi).
Thảo luận tại hội trường, đại biểu Lê Thị Thanh Lam (đoàn Hậu Giang) cho rằng việc xác định các ngành nghề trên là các ngành nghề kinh doanh có điều kiện cần được cân nhắc, xem xét, đối chiếu với nội dung quy định tại khoản 4 và khoản 5 Điều 5 của dự thảo luật.
Theo nữ đại biểu, việc ràng buộc điều kiện kinh doanh đối với hoạt động dịch vụ lưu trữ dường như đi ngược lại với chính sách này.
Mặt khác, cần đánh giá liệu lợi ích từ cộng đồng có bị ảnh hưởng tác động nếu không kiểm soát điều kiện của tổ chức, cá nhân có hoạt động dịch vụ lưu trữ tài liệu hay không vì đây là yếu tố quan trọng để xác định có cần thiết phải áp dụng điều kiện kinh doanh.
Đại biểu Lê Thị Thanh Lam, đoàn Hậu Giang (Ảnh: Media Quốc hội).
Đại biểu Trần Thị Thu Đông (đoàn Bạc Liêu) nêu quan điểm đối với khoản 1 Điều 2: “Lưu trữ là hoạt động lưu giữ tài liệu nhằm gìn giữ và phát huy các giá trị của tài liệu lưu trữ, phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của công dân”.
Theo đại biểu, khái niệm này cần bổ sung thêm “bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của các cá nhân, tổ chức, cơ quan trong xã hội”. Việc bổ sung này cũng phù hợp với nguyên tắc số 3 tại Điều 4 của dự thảo Luật (bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của cơ quan, tổ chức, cá nhân theo quy định của Hiến pháp và pháp luật).
Đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cần sửa đổi quy định tại Điều 61 nhằm đảm bảo sự thống nhất giữa Luật Lưu trữ và các văn bản quy phạm pháp luật khác. Bên cạnh đó, việc xác định những ai được tiếp cận với nguồn tài liệu điện tử đó cũng cần được quan tâm và xác định chi tiết.
Ngoài ra, việc lưu trữ tài liệu điện tử để có thể phát huy hiệu quả trên thực tế, cần có sự tích hợp giữa nguồn tài liệu điện tử và vấn đề cải cách thủ tục hành chính.
“Theo đó, những tài liệu phục vụ cho hoạt động của cơ quan hành chính Nhà nước thì cần mở rộng quyền tiếp cận đến tất cả mọi cơ quan, tổ chức, cá nhân trong xã hội để họ xác định đúng quyền và nghĩa vụ của họ trong quan hệ pháp luật hành chính cụ thể và thông qua đó nhiều thủ tục hành chính rườm rà được cắt giảm, hiệu quả quản lý Nhà nước nâng lên đáng kể”, đại biểu Đông kiến nghị.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà (Ảnh: Media Quốc hội).
Giải trình, làm rõ nội dung đại biểu Quốc hội nêu, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, mặc dù Luật Đầu tư hiện hành không quy định hoạt động kinh doanh dịch vụ lưu trữ là ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, nhưng Điều 36 của Luật Lưu trữ hiện hành đã quy định tổ chức, cá nhân hoạt động dịch vụ lưu trữ phải đáp ứng các điều kiện nhất định, thực chất là điều kiện đầu tư kinh doanh.
Bộ trưởng Trà cho hay, thực chất các hoạt động lưu trữ là một hoạt động mang tính chuyên môn nghiệp vụ rất sâu liên quan đến tài liệu lưu trữ - là tài liệu lịch sử chứa đựng rất nhiều thông tin quan trọng của Nhà nước, của tổ chức, của cá nhân nên cần phải được bảo đảm an ninh thông tin và quản lý chặt chẽ.
Theo đó, khi quy định cụ thể các điều kiện kinh doanh đối với hoạt động dịch vụ lưu trữ thì trong nội dung thiết kế cũng phải thiết kế theo các cấp độ khác nhau cho phù hợp với thực tế, để khuyến khích và thúc đẩy được xã hội hóa cho hoạt động lưu trữ.
Nói thêm về nguồn nhân lực cho lưu trữ, những chính sách đãi ngộ, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, vẫn phải theo quy định của Chính phủ, nhưng sẽ theo phương châm, "ít nhưng tinh thông", đáp ứng được nhu cầu phát triển. Sử dụng đội ngũ lưu trữ theo hướng chuyên nghiệp, chuyên môn hóa sâu.
Dự thảo Luật Lưu trữ (sửa đổi) được xây dựng trên nguyên tắc kế thừa, phát huy và hoàn thiện những quy định của Luật Lưu trữ năm 2011 còn phù hợp với thực tiễn; đồng thời sửa đổi, bổ sung những quy định chưa rõ, còn bất cập, chưa thống nhất trên nguyên tắc hợp hiến, hợp pháp và tính thống nhất đồng bộ trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật.
Dự thảo Luật đã đề ra 6 nguyên tắc lưu trữ cơ bản, trong đó, việc bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, sự quản lý tập trung, thống nhất của Nhà nước là yếu tố quan trọng và sự tham gia của cộng đồng, xã hội, công chúng nhân dân là điều tiên quyết.
Đồng thời, cần phải bảo đảm mục tiêu phát huy hiệu quả giá trị của tài liệu lưu trữ vì lợi ích quốc gia, lợi ích dân tộc Việt Nam, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân; bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của cơ quan, tổ chức, cá nhân theo quy định của Hiến pháp và pháp luật; bảo đảm công khai, minh bạch, đúng thẩm quyền theo quy định của pháp luật Việt Nam, phù hợp với chuẩn mực và thông lệ lưu trữ quốc tế.
