Nhà báo Hồ Quang Lợi kể về tình cảm đặc biệt của người Việt Nam và người Nga

Nước Nga luôn trong trái tim tôi

Là một nhà báo có tới hàng trăm tác phẩm báo chí viết về nước Nga, trong đó có rất nhiều tác phẩm gây tiếng vang lớn với dư luận, hẳn ông phải có tình cảm đặc biệt dành cho đất nước này. Ông có thể chia sẻ về cơ duyên đã đưa ông đến với nước Nga?

Thời trẻ, tôi không học tập ở Nga và thậm chí trong số những ngoại ngữ mà tôi biết cũng không có tiếng Nga, nhưng tôi đã có nhiều dịp đặt chân đến đất nước này. Tình yêu nước Nga được xây đắp từ khi tôi rất nhỏ, còn là cậu học sinh ngồi trên ghế nhà trường say sưa đọc những tác phẩm văn học Nga.

Tình yêu ấy càng được bồi đắp khi tôi gặp gỡ và nên duyên với cô gái từng được đào tạo ở Liên Xô. Cô ấy có tình yêu đặc biệt với nước Nga và đã cảm hoá tôi bằng những câu hát Nga. Giai điệu nhẹ nhàng, bay bổng và hồn nhiên của bài hát Nga đã giúp chúng tôi vượt qua những khó khăn, thách thức của cuộc sống.

Những câu chuyện, những lời ca thấm đẫm cảm xúc tươi đẹp ấy đã thu nhập vào tôi hằng ngày và tình yêu nước Nga của tôi cứ vậy ngày một lớn thêm, sâu sắc hơn. Có thể nói, hiếm có đất nước nào để lại dấu ấn xúc động trong lòng tôi như nước Nga.

Ngoài tình yêu, tôi còn có cơ may là được phân công viết về các vấn đề thời sự, chính trị quốc tế trong hơn 30 năm qua. Quá trình tìm hiểu, theo dõi về các sự kiện của nước Nga cũng đã thôi thúc thêm tình yêu của tôi về đất nước vĩ đại này. Có thể nói nước Nga luôn trong trái tim tôi. 

Am tường về văn hoá Nga và thấu cảm được những thăng trầm thời cuộc của đất nước này. Vậy ấn tượng về nước Nga trong ông là?

Nước Nga quá vĩ đại, quá đẹp. Nền văn hoá Nga quá phong phú và tâm hồn người Nga rất rộng mở. Nga là đất nước rộng lớn. Từ trong lịch sử, nước Nga đã có vị trí rất quan trọng. Có thể nói trong bất cứ thời kỳ lịch sử nào nước Nga cũng nắm giữ vị trí quan trọng. Đặc biệt, trong thế kỷ 20, trong 3 sự kiện thế giới chấn động, Nga đều giữ vai trò là trung tâm.

Nga là đất nước ở trong vị trí làm xoay chuyển cục diện thế giới. Chiến công vĩ đại nhất của mọi thời đại cũng thuộc về Nga, đó là việc đánh bại chủ nghĩa phát xít. Nga cũng góp phần thúc đẩy sự phát triển của thế giới qua những thành tựu khoa học lớn trong các lĩnh vực như nguyên tử, phát minh khoa học hay chinh phục vũ trụ. Nền văn hoá Nga vô cùng rộng lớn. Văn học nghệ thuật của Nga cũng rất tuyệt.

Người Nga và người Việt ở hai nền văn hoá của hai lục địa khác nhau, nhưng luôn có được sự giao thoa kết nối. Ông có thể lý giải mối liên hệ và tình cảm đặc biệt này?   

Tôi từng đến Nga nhiều lần và có nhiều tình bạn đẹp ở đây. Có những người bạn dù chỉ gặp nhau vài lần, nhưng tôi coi như thể anh em. Có những người tôi gặp từ hơn 20 năm trước, nhưng đến giờ tôi vẫn không thể quên.

Tôi cảm thấy dường như người Nga rất hiểu những khó khăn của người Việt Nam. Họ luôn muốn chia ngọt sẻ bùi. Bản thân trong mỗi người Nga, tinh thần chia ngọt sẻ bùi hỗ trợ giúp đỡ người Việt Nam luôn hiện hữu và luôn được họ hành động một cách cụ thể, thiết thực. Sự gắn bó này theo tôi nó trải dài theo bề dày lịch sử.

Cách mạng tháng 10 Nga đã mở lối và soi đường cho cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc Việt Nam và con đường đi tới tương lai của Việt Nam. Khi Việt Nam phải đương đầu với các thế lực xâm lược, sự giúp đỡ của Liên Xô đã góp phần quan trọng để nhân dân Việt Nam đi tới chiến thắng.

Sau này khi bước vào xây dựng chủ nghĩa xã hội, những công trình lớn nhất ở nước ta cũng do Liên Xô xây dựng. Nhưng điều mà không thể đo đếm bằng tiền, theo tôi đó chính là việc Liên Xô đào tạo cho Việt Nam nhiều thế hệ cán bộ quý giá và những người đó đã nắm giữ vị trí quan trọng trong đất nước.

Văn hoá Nga cũng thấm sâu và bồi đắp tâm hồn người Việt qua các tác phẩm văn học, nghệ thuật. Sự  kết nối, giao hoà tuyệt vời trong văn hoá giữa Nga và Việt Nam đã để lại ấn tượng sâu đậm ở nhiều thế hệ.

Để nói về tính cách của người Nga, theo ông đâu là điểm nổi bật?  

Người Nga có truyền thống văn hoá và lịch sử hết sức vẻ vang. Nga là dân tộc kiên cường và đầy sáng tạo. Là dân tộc đầy lòng nhân ái, hoà hiếu với nước ngoài, là dân tộc luôn đương đầu với khó khăn. Những khó khăn nhất mà họ đã từng vượt qua đó là chiến thắng trong cuộc Chiến tranh Thế giới thứ II, thì họ đủ sức vượt qua bất kỳ khó khăn nào.

Nga có đủ sức mạnh vật chất, tinh thần, một dân tộc điềm tĩnh vượt qua khó khăn với tinh thần quả cảm. Và bây giờ Nga đã tìm được nhà lãnh đạo xứng đáng để làm người cầm lái trong giai đoạn mới. Tổng thống Putin thực sự là niềm hy vọng của nước Nga và thực tế cũng cho thấy, dù làm Thủ tướng hay Tổng thống thì ông Putin vẫn là thủ lĩnh chính trị của nhân dân Nga.

Vladimir Putin và sự vươn dậy của nước Nga

Trong cuốn sách vừa xuất bản, ông có nhắc đến những khó khăn thử thách mà nước Nga phải trải qua trong những năm đầu sau khi Liên Xô sụp đổ và ở đó cho thấy rõ vai trò quan trọng của người lãnh đạo mới, ông Putin. Vậy xin ông cho biết vài cảm nghĩ của mình về nhà lãnh đạo Putin?

Tôi chưa từng một lần gặp ông Putin, nhưng những gì mà ông thể hiện trong việc chèo lái con tàu nước Nga suốt 17 năm qua bao sóng gió thời cuộc như vậy cho thấy, ông là nhà lãnh đạo xuất sắc được nhân dân Nga tin cậy và thế giới nể trọng.

Ông Putin đã tạo lập được vị thế cần thiết ở thời điểm đầy giông bão của nước Nga. Nhưng ấn tượng mạnh mẽ nhất với ông Putin có lẽ vẫn là tính quyết đoán của ông đã thể hiện một cách khá thuyết phục trong chiến dịch quân sự chống quân ly khai, khủng bố ở Tresnia.

Ông Putin nhận thức đầy đủ ý nghĩa sống còn của việc bảo vệ Liên bang Nga như một Nhà nước thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ. Vì vậy, ông đã đi một nước cờ mạnh và đầy thách đố, ngay cả với các nước phương Tây bằng lời tuyên bố cương quyết rằng, Nga sẽ tiêu diệt đến cùng quân khủng bố ở Tresnia.

Ngay từ khi mới xuất hiện trên “chính trường lớn”, ông Putin đã tỏ ra là một người khôn khéo, biết tạo cho mình một phong cách riêng. Sau thắng cử trong cuộc bầu cử Tổng thống ngày 26/3/2000, ông Putin đã cảnh báo nhân dân Nga rằng “đừng quá kỳ vọng vào tôi bởi vì sự nhiệm màu sẽ không xảy ra”.

Không hiếm người cho rằng, sự thẳng thắn này chính là một nét của nghệ thuật tranh cử tại một đất nước đã từng đầy ắp những lời hứa hẹn. Nhưng có lẽ, khi nói với nhân dân Nga như vậy, ông Putin đã ý thức được rõ những gian truân mà vị Tổng thống Nga thứ hai trong thời kỳ sau Liên Xô sẽ phải đối mặt trên con đường đưa đất nước thoát khỏi khủng hoảng, bước vào thời kỳ ổn định và phát triển vững chắc.

Tổng thống Putin đã làm được nhiều việc quan trọng và có tính quyết định cho nước Nga. Từ một quốc gia “tan đàn xẻ nghé”, rối bời mệt mỏi, ngụp lặn trong khủng hoảng kinh tế, rối loạn về kỷ cương, người dân thất vọng... nước Nga đã từng bước khôi phục được vị thế của mình. Ông Putin đã đưa Nga tới thành tựu chưa từng có kể từ khi Liên Xô tan rã. Vì thế không có gì ngạc nhiên khi không chỉ người dân mà nhiều chính khách, quan chức Nga ngợi ca ông hết lời. Và cái tên Putin nhiều lần nằm trong danh sách những người quyền lực nhất thế giới.

Xin cảm ơn ông về cuộc trò chuyện ý nghĩa này!                                                                                                           

Xem thêm >> TT Putin: Cách mạng Tháng Mười Nga định hình bức tranh phát triển thế kỷ 20