“Đời có bao nhiêu lâu mà phải dè sẻn”
Trước đây, Quốc Bảo thường tham gia nhiều chương trình âm nhạc và còn đảm nhiệm vị trí giám khảo các show truyền hình. Nhưng thời gian gần đây, anh lại hơi im ắng. Anh đang chuẩn bị cho một sự "bùng nổ" mới hay lui về "ở ẩn"?
"Ẩn" thì chưa nhưng lộ, tôi cũng không. Khán giả có thể không thấy tôi xuất hiện trên truyền hình hay sân khấu nhưng điều đó không đồng nghĩa với việc tôi đang nghỉ ngơi. Ngược lại, tôi vẫn làm việc, những dự án lớn, nhỏ vẫn đều đặn, trong đó, có việc mình cần xuất hiện trước đám đông, có việc không. Làm sản xuất âm nhạc, làm nhạc phim thì không cần ra công chúng, còn làm giám khảo hay làm Giám đốc âm nhạc truyền hình thực tế thì lại buộc phải vậy. Tùy từng việc và tôi bận rộn ít nhất là đến hết năm nay cho các dự án dang dở.
Mới đây, với vai trò đạo diễn, anh đã đưa lên sân khấu vở Lụa - tác phẩm thuộc thể loại thanh xướng kịch (oratorio), một thể loại khá mới mẻ đến với khán giả Việt. Nguyên nhân nào khiến anh có sự "mạo hiểm" này?
Đó là một ý tưởng nghệ thuật phát sinh từ những cảm xúc nhân đạo. Từ lâu, tôi đã mong mỏi được làm và có những trợ giúp cụ thể, thiết thực cho các cháu bé ung thư máu. Còn hỏi vì sao tôi thấy thương người ung thư máu hơn là ung thư gan, phổi thì tôi chịu, tự nhiên thôi mà. Tôi muốn gây một cái quỹ nho nhỏ, nuôi bằng các hoạt động nghệ thuật của chính tôi, miễn sao có được tiếng vang (cũng nho nhỏ) để những nhà hảo tâm để mắt tới, chung tay, chung sức lo cho các cháu bệnh hiểm nghèo. Tôi chia sẻ nguyện vọng này với bạn hữu, với nhiều nhà hảo tâm và được ủng hộ; vậy nên thay vì tổ chức họp báo ra mắt Quỹ thì tôi làm một tác phẩm để trình làng, cũng để việc lập Quỹ có cái mà nhớ tới, để kỷ niệm. Lụa - hình thành dần dần, mất hơn hai tháng cho việc sáng tác, từ giữa tháng ba vừa rồi. Tôi không nghĩ mình làm chuyện gì to tát. Oratorio thì nghệ sỹ nước ngoài người ta viết từ mấy thế kỷ nay rồi. Tôi thấy vui vì được sáng tạo ra ngoài khuôn khổ ca khúc, lại vui hơn vì nguyện vọng nhân đạo của mình được hưởng ứng.
"Tôi thấy mình không thiếu gì, chỉ thiếu thì giờ".
Hoạt động nghệ thuật ở nhiều lĩnh vực: Sáng tác, phê bình âm nhạc, cố vấn nghệ thuật, viết sách và làm nhiếp ảnh, dường như Quốc Bảo là người khá ôm đồm?
Tôi không nghĩ như vậy. Tôi cho rằng, ở đời làm được điều gì, cống hiến được gì thì phải làm tận lực. Đời có bao nhiêu lâu mà dè sẻn, không dám làm những việc mình biết mình làm tốt. Những gì tôi làm nếu không phải là sở thích thì cũng là niềm đam mê nên tôi không hề cảm thấy mệt mỏi hay quá sức mình. Vả lại, tôi nghĩ, khi mình làm mọi việc bằng tất cả khả năng của mình có thì đó không chỉ là sự cống hiến cho nghệ thuật mà còn là cách giúp bản thân mình sống có ý nghĩa hơn.
Người ta bảo, sống như thế nào thì viết thế ấy nhưng điều này có lẽ không đúng với Quốc Bảo, bởi dù cuộc đời có lắm đắng cay thì những giai điệu anh viết ra vẫn luôn đẹp và dịu ngọt?
Theo tôi, cái này không hẳn đúng. Tôi vẫn có nhiều bài hát, nhiều tác phẩm đắng cay nhưng có lẽ khán giả lại hay nhớ đến những gì đẹp đẽ nhiều hơn. Có lẽ không nên nói là sống thế nào viết thế ấy mà phải nói là lòng dạ mình sao thì tác phẩm vậy. Tôi vốn không thích hai mặt, không biểu hiện khác với tâm can mình. Quốc Bảo là người yêu ghét rõ ràng và tất cả đều thể hiện qua tác phẩm.
Ở vị trí của anh chắc hẳn sẽ có nhiều người tận dụng danh tiếng để tạo thêm cơ hội phát triển sự nghiệp?
Tôi thấy mình không thiếu gì, chỉ thiếu thì giờ. Quỹ thời gian eo hẹp khiến cho tôi làm cái này thì phải hy sinh cái kia. Và, tôi cũng không biết nếu mình "phát triển" thì phát cái gì, vì tôi không thiếu việc làm lại không ham chức quyền. Hiện tại, tôi cảm thấy hài lòng với những gì đang có và không nghĩ mình cần phải phát triển gì thêm.
Là người có rất nhiều những sáng tác được công chúng yêu thích, anh nghĩ, điều quan trọng nhất để làm nên thành công của một nhạc sỹ là gì?
Tôi có nhiều thế hệ học trò và bài học đầu tiên cũng là bài sau cùng tôi luôn nhắc nhở họ là: Bất cứ nghề nào cũng cần mười năm để trở thành chuyên nghiệp. Chuyên rồi, thì thành công sẽ đến.
Được mất, buồn - vui là lẽ thường...
Trong giới nghệ sĩ có rất nhiều bà mẹ đơn thân nhưng người cha đơn thân thì hơi hiếm. Có lẽ, Quốc Bảo là một trường hợp đặc biệt?
Tôi cũng thấy bình thường thôi. Tôi tuổi Cự Giải, theo "tử vi Tây" thì người tuổi này rất yêu gia đình. Tôi không xem việc nuôi con là gánh nặng gì.
Liệu những va vấp trong đời sống hôn nhân có khiến anh "ngại" đi tìm cho mình một hạnh phúc mới?
Tôi không ngại, nhưng không tìm. Nói chung, tôi có một đời sống phong phú, đủ đầy cho chính tôi. Sự kết hợp với một ai đó để làm thành một gia đình mới không phải là nhu cầu bức thiết. Một ai đó, nếu không đủ tốt cho tôi và tôi cũng chẳng đủ tốt cho người ấy, thì không nên gắn bó.
Nghệ sỹ thường cần những khoảng không cô độc để sáng tác, anh có nghĩ, sự vắng bóng của một người vợ cũng giúp tạo nên những khoảng lặng cần thiết?
À thì chắc chắn rồi! Tôi thích yên lặng. Thích được một mình. Dĩ nhiên, tôi không phải là người khép mình vào vỏ ốc, không giao tiếp. Nhưng tôi coi trọng sự riêng tư và vì vậy, khó để ai làm mất đi sự riêng tư đó. Tôi nghĩ, không chỉ với người nghệ sỹ mà bất kỳ ai cũng cần có những khoảng không riêng.
Có lẽ, nguyên do anh khó tìm được một nửa của mình cũng xuất phát từ việc khó có người có thể đồng cảm với trái tim đa cảm của một nghệ sỹ?
Trong đời sống xã hội, tôi là người bình thường, đủ thực tế, đủ mẫn cảm, không hơn cũng chẳng kém một người đàn ông bình thường nào. Căn bản là tôi thấy đủ, biết đủ. Tôi chủ trương buông bỏ chứ không vơ vào.
Vậy, nhạc sỹ Quốc Bảo có phải là người đa tình không?
Hai mươi năm trước thì không. Bây giờ thì có.
Vậy anh đã có ý định chấm dứt cảnh "gà trống nuôi con" và ở thời điểm hiện tại, anh đã tìm được người đồng hành trong cuộc đời chưa?
Xin cho tôi không trả lời câu hỏi này. Mọi thứ, có lẽ còn phụ thuộc vào duyên phận.
Có người nói, Quốc Bảo là người khó tính và khó gần. Anh nghĩ thế nào về nhận xét này?
Tôi chỉ có thể nói những lời nhận xét ấy hầu hết đến từ những người chưa từng gặp tôi.
Anh làm thế nào để giữ được sự cân bằng trước mọi thị phi, ngang trái của cuộc đời xảy đến với mình?
Đời sống tinh thần của tôi giàu có và nhờ đó (tâm linh và tinh thần) tôi vững. Tôi xem sự được mất, buồn vui đều là lẽ thường, là cái phải diễn ra. Khi ta đã chấp nhận sống đời sống này, thì phải chấp nhận cái lẽ thường ấy.
Người ta gọi anh là nhạc sỹ của những tình khúc ngọt ngào và có nhiều trạng thái yêu được định nghĩa trong những ca khúc của anh, được rất nhiều người đang yêu mê đắm. Vậy, quan niệm tình yêu ở ngoài đời của anh có khác không?
Như tôi đã trả lời ở trên, không có gì khác. Tôi không nói những điều giả dối trong tác phẩm của mình và mỗi tác phẩm đều phản ánh những khía cạnh khác nhau của con người Quốc Bảo.
Anh nghĩ thế nào về sự "mọc lên như nấm sau mưa" của các giọng ca trẻ hiện nay? Dường như trong cơ chế âm nhạc thị trường, giọng hát không còn là điều kiện tiên quyết?
Tôi thấy chuyện đó cũng bình thường, bởi mọi thứ đều sẽ thay đổi theo thời gian và thị hiếu âm nhạc của khán giả cũng vậy. Cho nên, có thứ nhạc để nghe nhưng có thứ nhạc lại chỉ để xem vui vẻ, nó tùy thuộc vào từng đối tượng khán giả. Và, tôi cho rằng điều đó tốt, bởi công chúng có nhiều chọn lựa hơn để thưởng thức. Cũng không nên lo lắng rằng, những tác phẩm âm nhạc đích thực sẽ bị lãng quên, bởi giá trị của những tác phẩm này sẽ luôn bất biến theo thời gian.
Xin cảm ơn anh về cuộc trò chuyện này!
Loan Thanh
