Đã miễn nhiễm với những thước phim nhạy cảm
“Nhận lương để xem phim... đen” là cách nói tếu táo của một giám định viên thuộc phòng Kiểm tra Văn hóa phẩm nhập khẩu, sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM.
Mỗi ngày, trong góc phòng nhỏ xíu, họ phải dán mắt vào những thước phim có nội dung không lành mạnh.
Ông Nguyễn Lâm, nhân viên phòng Kiểm tra văn hóa phẩm nhập khẩu cho biết, phòng có một bộ phận chuyên xem và phân loại phim khiêu dâm. Chúng tôi thắc mắc, tại sao lại nhập về rồi phân loại trong khi phim này vốn đã được xem là văn hóa phẩm đồi trụy, bị Nhà nước cấm lưu hành, cấm kinh doanh mua bán, tàng trữ.
Ông Lâm cười, giải thích: “Trong quá trình nhập khẩu băng đĩa và các văn hóa phẩm từ nước ngoài, chúng ta vẫn còn nhiều kẽ hở nên việc kiểm duyệt lại nội dung trước khi lưu hành là rất cần thiết. Chưa kể, hàng năm có hàng ngàn sản phẩm văn hóa có nội dung xấu, phản cảm được nhập lậu vào thị trường trong nước. Vì vậy, công việc của những người như tôi, nghe thì “nhạy cảm” tưởng như chỉ việc ngồi xem nhưng cũng vô cùng căng thẳng”.
Chia sẻ về công việc nhạy cảm của mình, ông Ngọc Quang, phụ trách phòng Giám định viên cho biết, nhóm kiểm duyệt phim khiêu dâm có tất cả 5 người trong đó có 4 nam 1 nữ. Việc xem phim khiêu dâm và phim cấp ba chủ yếu là công việc của các đấng mày râu.
Sau khi xem phim, họ sẽ phân loại phim thành các hạng mục: Phim khiêu dâm, phim đồi trụy,... làm cơ sở cho cơ quan chức năng kiểm soát và xử lý. Thậm chí, nếu là phim đồi trụy, đó sẽ là cơ sở để công an xử lý hình sự.
Nghe ra rất đơn giản nhưng công việc ấy không hề giản đơn. Bất cứ một người bình thường nào, ban đầu tiếp xúc với những thước phim “mát mẻ” đều rơi vào những trạng thái tâm lý khó nói.
Thế nên, theo lời ông Lâm, thời gian mới vào nghề, ông cũng gặp phải vô vàn khó khăn và hết sức hoang mang. Cả ngày, ông phải dán mắt vào những bộ phim có nội dung người lớn. Thậm chí, có nhiều đoạn phim, cảnh phim, ông phải xem đi xem lại để phân tích, nhận xét một cách thấu đáo và tỉ mỉ.
Mấy ai không hơn một lần bị chi phối bởi cảm xúc cá nhân... Thế nhưng, trên hết, họ biết đó là nhiệm vụ, hơn nữa lại là nhiệm vụ rất nặng nề. Bởi, công việc này liên quan đến những kết luận và quyết định gắn liền với việc đấu tranh phòng chống tội phạm. Vì thế, họ bắt buộc phải làm quen dần và miễn nhiễm với những thước phim nhạy cảm.
Cũng vì vậy, khi chúng tôi trò chuyện với ông Ngọc Quang, các giám định viên vẫn miệt mài với công việc của mình bên màn hình nhỏ xíu ở góc phòng. Những hình ảnh, âm thanh phát ra từ các cuộn phim có nội dung người lớn, khiến người lần đầu tiếp xúc như tôi phải nóng mặt, ngại ngùng. Nhưng với họ, đó là công việc, là nhiệm vụ hàng ngày.
Thế nên, khi chúng tôi băn khoăn về việc, người nữ duy nhất trong phòng làm việc gì, ông Ngọc Quang chỉ luôn chỗ ngồi của cô ấy bên cạnh cái máy xem phim của ông Lâm và nói: “Dù không phải trực tiếp xem và phân tích phim nhưng cô ấy phải đánh máy, kiểm đếm, làm các công việc hành chính,... Vào chung một nhóm rồi, chúng tôi cũng dễ dàng thấu hiểu công việc của nhau, không vì sự ngại ngần, e dè có người khác phái mà ảnh hưởng tới chất lượng và tiến độ công việc”.
Phải có tâm mới trụ được với nghề
Chúng tôi băn khoăn, liệu họ có dám chia sẻ với những người xung quanh về công việc của mình. Ông Lâm thật thà cho biết: “Khi nói đến phim người lớn, hầu như ai cũng nghĩ về sự xấu xa, đồi trụy. Những người tiếp xúc với loại phim này thường bị xem là những người có tư tưởng lệch lạc, không lành mạnh,... Chúng tôi là những người trực tiếp kiểm duyệt nội dung phim khiêu dâm, nói thật, ban đầu cũng ngại lắm. Bạn bè khi biết công việc của mình, chỉ cần họ nhìn và cười là đủ hiểu muốn nói gì rồi. Có khi, tôi ngượng đến chín mặt, nhưng lâu dần thành quen. Với gia đình, tôi còn khó đề cập hơn. Thế nhưng, trên hết, nó là công việc góp ích cho xã hội, là nhiệm vụ chúng tôi được phân công và tự nguyện nhận. Do đó, không có lý gì khiến chúng tôi không thể hoàn thành tốt công việc”.
Khi hỏi về vấn đề, công việc có bị gây khó khăn hay gặp áp lực gì không, ông Ngọc Quang cho biết, không có chuyện bị bên này, bên kia gây khó khăn hay áp lực. Nhiệm vụ của nhóm là xem phim, phân tích phim một cách đầy đủ, chính xác, công tâm. Sau đó, họ sẽ phân loại phim làm cơ sở để các cơ quan chức năng đưa ra biện pháp xử lý phù hợp.
“Tuy nhiên, trước đây, do chưa có quy định rõ ràng nên khi kiểm duyệt, các giám định viên phải tự cân nhắc, tính toán mức độ độc hại. Do đó, đôi lần không tránh khỏi sự cảm tính, chủ quan và cũng mất nhiều thời gian hơn.
Hiện nay, các quy chuẩn được bổ sung, ngày càng hoàn thiện, các thông tư và những khái niệm có liên quan được quy định rõ ràng. Vì vậy, xem xong một cuộn phim, không phải cứ có cảnh nóng là mình cho nó vào loại khiêu dâm, đồi trụy,... Nói cách khác, giám định viên không thể kết luận một cách cảm tính được”, ông Quang cho biết.
Thế nhưng, cũng theo ông, hàng tháng, cơ quan công an vẫn thu giữ số lượng lớn băng đĩa lậu có chứa nội dung thiếu lành mạnh. Có vụ, số lượng thu giữ lên đến hàng ngàn đĩa, khiến khối lượng công việc của nhóm rất vất vả. Họ đành hy sinh cả ngày nghỉ cuối tuần để xem phim đen cho kịp yêu cầu kiểm duyệt.
Ông Quang còn đùa rằng, các nhân viên của ông xem phim đến hoa mắt, chóng mặt mà cũng không được rời mắt khỏi màn hình. Thế mới biết, những phút giây đó, có mấy ai còn đủ sức mà nghĩ đến chuyện ngại ngần, nhạy cảm. Những lúc ấy, chẳng còn chỗ cho cảm xúc trước những thước phim trần trụi.
Sự phát triển của mạng Internet cũng khiến công việc của ông Ngọc Quang và các đồng nghiệp vất vả hơn.
Ông Ngọc Quang cho biết: “Sự phát triển như vũ bão của công nghệ cho phép người ta chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh là mở ra cả thế giới. Phim đen bây giờ đương nhiên cũng không đơn thuần chỉ nằm ở băng đĩa. Thông qua mạng Internet, tốc độ phát tán phim đen nhanh hơn bất cứ loại thông tin nào. Đó là thách thức lớn khiến công việc của các nhân viên kiểm định phim đen như ông Lâm càng khó khăn, áp lực hơn nhiều lần”.
Tô Hương Sen
