Nhiều điểm mới trong Luật Đất đai (sửa đổi) vừa được thông qua

Sáng 18/1, ngay sau khi phiên bế mạc Kỳ họp bất thường lần thứ 5, Quốc hội khóa XV kết thúc đã diễn ra buổi Họp báo về kết quả kỳ họp.

Phát biểu tại họp báo, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường cho biết, để đáp ứng yêu cầu cấp thiết của thực tiễn, căn cứ quy định của Hiến pháp và pháp luật, Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định triệu tập Kỳ họp bất thường lần thứ 5, Quốc hội khóa XV để xem xét, quyết định những nội dung quan trọng.

Sau 3,5 ngày làm việc, kỳ họp bất thường lần thứ 5, Quốc hội khóa XV đã hoàn thành toàn bộ chương trình đề ra và tiến hành phiên bế mạc.

Tại phiên bế mạc kỳ họp, Quốc hội đã thông qua Luật Đất đai (sửa đổi) với 432 đại biểu tán thành (chiếm 87,63% tổng số đại biểu Quốc hội), điều đó thể hiện sự thống nhất cao của các đại biểu Quốc hội.

Theo đánh giá của Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường, việc Quốc hội thông qua Luật Đất đai (sửa đổi) gồm 16 chương và 260 điều đã hoàn thành một trong những nhiệm vụ lập pháp quan trọng hàng đầu của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV theo đúng Hiến pháp năm 2013, đúng chủ trương, đường lối của Đảng, mà trực tiếp là Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Nghị quyết số 18 của Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII.

Việc thông qua Luật Đất đai (sửa đổi) tại kỳ họp này, cùng với Luật Nhà ở (sửa đổi), Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) tại Kỳ họp thứ 6 vừa qua và có hiệu lực đồng thời từ 1/1/2025 đã đáp ứng yêu cầu hoàn thiện đồng bộ chính sách, pháp luật về quản lý và sử dụng đất phù hợp với thể chế phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, để nguồn lực đất đai được quản lý, khai thác, sử dụng tiết kiệm, bền vững, hiệu quả cao nhất; đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, công bằng và ổn định xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh; bảo vệ môi trường; tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao.

Ông Cường cho hay, về dự án Luật Đất đai sửa đổi, với những vấn đề đã chín, đã rõ, đã được đồng thuận thì không có lý do gì không thông qua. Nếu để đến tháng 5 (kỳ họp thứ 7) mới thông qua dự án luật sẽ làm chậm sự phát triển, nhất là quản trị quốc gia liên quan đến lĩnh vực này.

Thông tin thêm về dự án Luật Đất đai (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Phan Đức Hiếu cho biết, điều 138 của luật có quy định xem xét công nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất đến trước ngày 1/7/2014.

Trong điều 138 này có quy định một số nguyên tắc cơ bản, giao Chính phủ quy định chi tiết. Với tính chất của Luật Đất đai không thể quy định chi tiết hơn nữa trong luật. Do đó, phải giao Chính phủ quy định cụ thể, chi tiết từng trường hợp, từng thời điểm, hồ sơ, giấy tờ...

Trả lời về việc có bao nhiêu Nghị định sẽ được hướng dẫn thi hành Luật Đất đai (sửa đổi), ông Hiếu cho biết, khi trình dự thảo luật thì Chính phủ cũng trình dự thảo Nghị định ban hành kèm theo.

Thống kê sơ bộ có khoảng 65 điều khoản giao Chính phủ quy định chi tiết, do đó Chính phủ sẽ ban hành các nghị định để hướng dẫn thi hành 65 điều khoản này.

Có thể số lượng dự thảo mà ban soạn thảo gửi kèm theo dự thảo luật chỉ là dự kiến. Bởi trên thực tế, khi thực thi luật, trong quá trình thảo luận, hướng dẫn chi tiết thi hành luật thì số lượng của nghị định có thể tăng lên hoặc giảm xuống.

Ông Hiếu mong muốn Chính phủ cần sớm có kế hoạch triển khai thi hành luật, trong đó xác định việc soạn thảo, ban hành sớm các nghị định hướng dẫn thi hành, bảo đảm luật sớm đi vào cuộc sống.

Về những điểm mới của Luật Đất đai sửa đổi vừa được thông qua, ông Hiếu cho biết, nếu liệt kê chi tiết sẽ có hàng trăm điểm mới.

Trong Luật Đất đai (sửa đổi), cá nhân ông cho rằng có 5 nhóm vấn đề mới. Thứ nhất là các quy định nhằm bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích của người sử dụng đất; nhóm này có rất nhiều quy định, có nội dung được thảo luận nhiều như mở rộng quyền sử dụng đất với đối tượng là công dân Việt Nam; chính sách đất đai với đồng bào dân tộc thiểu số.

Nhóm thứ hai là các quy định tiếp cận đất đai của người dân và doanh nghiệp. Trong đó, điều 79 (thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng) được thiết kế thu hồi đất phục vụ cho việc xây dựng hạ tầng kinh tế - xã hội, phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Điều này đã được thiết kế mới, thể chế hóa đầy đủ điều 54 của Hiến pháp về việc chỉ thu hồi đất trong trường hợp thực sự cần thiết.

Nhóm vấn đề thứ ba là các quy định nâng cao hiệu quả sử dụng đất, ông Phan Đức Hiếu lấy ví dụ các nội dung như: đất sử dụng đa mục đích, giới hạn khi chuyển mục đích sử dụng đất đã thu hẹp lại trường hợp phải xin phép, nhận chuyển đổi đất nông nghiệp...

Nhóm thứ tư là các quy định về tài chính đất đai, trong đó đã tách bạch vấn đề định giá đất, bảng giá đất, ổn định tiền thuê đất, doanh nghiệp trả tiền thuê đất hàng năm.

Nhóm thứ năm là quy định nâng cao hiệu quả hiệu lực quản lý Nhà nước về sử dụng đất đai. Trong đó đã yêu cầu cắt giảm bớt các thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người dân.