LHPVN lần thứ 1 (1970, tại Hà Nội): Hầu như chỉ có phim tài liệu
Đây là dịp tổng kết và biểu dương những tác phẩm điện ảnh thành công trong 4 năm chống Mỹ cứu nước (1965 – 1969), chủ yếu là phim tài liệu. Đích thân bộ Văn hóa do Thứ trưởng Hà Xuân Trường (kiêm Chủ tịch Hội điện ảnh Việt Nam thời đó) đứng ra tổ chức.
Tạp chí Thế giới Điện ảnh cho biết, ban giám khảo của LHP có khoảng 15 người, xem phim cả ngày, buổi trưa về nhà ăn cơm và đến cuối giờ bỏ phiếu. Thành viên nào có phim tham dự thì sẽ không bỏ phiếu cho phim đó.
Biểu tượng Bông sen vàng được thiết kế như đồng tiền, to bằng miệng chén trà, được chạm nổi trên một khung gỗ đỏ sẫm và phía trên ghi tên bộ phim đoạt giải. Người đoạt giải chỉ được nhận huy chương tượng trưng như vậy mà không có quà tặng tiền bạc gì cả.
LHPVN lần thứ 2 (1973, tại Hà Nội): Tôn vinh những tác phẩm thuở ban đầu
LHP lần này được tổ chức đúng dịp kỷ niệm 20 năm ngày thành lập ngành Điện ảnh (1953 – 1973), nên ban tổ chức đã quay trở lại xét giải thưởng cho cả những bộ phim truyện được sản xuất vào những năm đầu của thập kỷ trước như: Chung một dòng sông, Chị Tư Hậu, Con chim vành khuyên.
Về giải thưởng thì người nhận giải được tặng thêm một chiếc bút máy.
Ban giám khảo đã trao giải: Nam diễn viên xuất sắc nhất cho diễn viên Huy Công – vai người tuần đường, trong phim Ga.
Nữ diễn viên xuất sắc nhất cho diễn viên Bùi Trần Tuệ Minh – vai Hương, trong phim Chuyện vợ chồng anh Lực.
LHPVN lần thứ 3 (1975, tại Hải Phòng): Lần đầu hòa mình với công chúng
Cảnh trong phim "Đến hẹn lại lên"
So với hai kỳ LHP trước, số lượng giải thưởng tại kỳ này ít đi nhiều, có thể do cách tổ chức và chấm giải đã đi vào “quy củ” hơn.
Có lẽ đây cũng là LHP đầu tiên mà những tác phẩm được trình chiếu cho đông đảo khán giả và người nghệ sĩ được gặp gỡ và tiếp xúc với công chúng.
Số phim đăng kí dự thi gồm 4 phim: Em bé Hà Nội, Quê nhà, Đến hẹn lại lên, Bà ca ra trận. Bên cạnh đó, có 27 phim tài liệu, 13 phim hoạt họa, 43 phim đề tài thời sự, 8 phim khoa học và 9 phim đề tài khoa học.
LHPVN lần thứ 4 (1977, TP. Hồ Chí Minh): Lần đầu chung một mái nhà
Bộ phim Sao tháng Tám được giải Bông sen Vàng
Đây là LHP đầu tiên của nền điện ảnh Việt Nam thống nhất, là ngày sum họp các nghệ sĩ, những người làm điện ảnh cả hai miền Bắc – Nam. Nghệ sĩ hai miền đã thực sự xúc động khi được đứng chung trong một “mái nhà điện ảnh”.
Điểm nổi bật trong LHP Việt Nam lần thứ 4 là đông đảo quần chúng rất thiết tha với nền điện ảnh dân tộc, theo dõi từng bước đi và quan tâm đến việc nhận xét, đánh giá, phê bình từng bộ phim dự thi.
Không kể số lượng lớn khán giả ở khắp nơi đã xem phim trước để tham gia cuộc thi chọn phim, riêng tại Thành phố Hồ Chí Minh đã có trên 50 vạn lượt người xem trong dịp này.
Trong cuộc thi chọn phim, nhiều người xem đã nói lên niềm phấn khởi và tự hào về sự trưởng thành nhanh chóng của ngành phim truyện trong hai năm qua. Đông đảo người xem đánh giá cao tác dụng giáo dục của những tác phẩm điện ảnh dân tộc.
Đây cũng là LHP có ít giải thưởng nhất từ khi ra đời với một Bông sen vàng duy nhất cho phim truyện Sao tháng Tám, hai Bông sen vàng cho phim tài liệu và không có Bông sen vàng cho phim hoạt hình.
LHPVN lần thứ 5 (1980, tại Hà Nội): Thêm những đỉnh cao
Cảnh phim "Cánh đồng hoang"
LHPVN lần thứ 5 được tổ chức tại Hà Nội từ 12- 19/5/1980 nhân dịp kỷ niệm 90 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh. Cũng có thể xem đây là một LHP thành công trên góc độ các phim được giải thưởng, với các Bông sen vàng phim truyện là Cánh đồng hoang, Mẹ vắng nhà, Những người đã gặp - những đỉnh cao của điện ảnh Việt Nam sau chiến tranh.
Đặc biệt, Cánh đồng hoang, một tác phẩm điện ảnh xuất sắc, cho đến nay vẫn là bộ phim Việt Nam đoạt giải thưởng cao nhất tại một LHPQT hạng A là LHPQT Maxcơva.
Bên cạnh phim truyện, có 3 Bông sen vàng cho phim tài liệu và 3 Bông sen vàng cho phim hoạt hình. Khẩu hiệu của LHP là “Vì Tổ quốc XHCN và hạnh phúc của nhân dân - Vì sự phát triển của nền điện ảnh dân tộc”.
LHP lần thứ 5 đi sâu hơn về hoạt động nghề nghiệp và quan tâm đến chất lượng tác phẩm khi tổ chức hội thảo “Phấn đấu nâng cao chất lượng phim” với sự tham gia của đông đảo các nhà nghiên cứu - lý luận- phê bình điện ảnh, các nhà làm phim, các văn nghệ sĩ.
Khán giả Thủ đô thức cả đêm tập trung ở rạp Tháng Tám để yêu cầu tăng suất chiếu. Đặc biệt, hai cuộc dạ hội tại Công viên Lê Nin đã thu hút hàng vạn quần chúng đến hưởng ứng và gặp gỡ các nghệ sĩ điện ảnh.
LHPVN lần thứ 6 (1983, tại TP. Hồ Chí Minh): Văn học sát cánh cùng điện ảnh
Các diễn viên Bùi Cường - Hương Xuân - Lý Huỳnh nhận giải tại LHP lần thứ 6
Ấn tượng đầu tiên về một ban giám khảo là những người đại diện trong cả lĩnh vực điện ảnh và văn học với những cái tên như Chế Lan Viên, Nguyễn Khải, Hoàng Trung Thông, Phạm Kỳ Nam, Trần Vũ.
Nhà quay phim Nguyễn Hữu Tuấn nhận giải Quay phim xuất sắc nhất (phim Thị xã trong tầm tay) và giải Bạc (phim Hy vọng cuối cùng). Đây chính là hai bộ phim đầu tay trong cuộc đời quay phim của anh.
Tạp chí Thế giới Điện ảnh thông tin, khi nghe xướng tên lên nhận giải Đạo diễn xuất sắc nhất (phim Hy vọng cuối cùng), đạo diễn Trần Phương sung sướng lắm mặc dù đứng trên sân khấu chỉ được cầm một tờ giấy trắng (do ban tổ chức chuẩn bị không kịp nên trao tạm), cho đến vài ngày sau mới nhận được bằng khen.
LHPVN lần thứ 7 (1985, tại Hà Nội): Vượt khó trước Đổi mới
Giải thưởng Bông sen Vàng
LHPVN lần thứ 7 được tổ chức tại Hà Nội năm 1985. Đất nước đang ở trong đêm trước Đổi mới với muôn vàn khó khăn, nhưng LHP vẫn được tổ chức khá quy củ và ấm áp.
Hai bộ phim truyện Bao giờ cho đến tháng mười và Xa và gần được trao giải Bông sen vàng cùng với 4 phim tài liệu- khoa học, nhưng không có Bông Sen vàng cho phim hoạt hình.
LHPVN lần thứ 8 (1988, tại Đà Nẵng): Nhưng thành tựu ban đầu của Đổi mới
Diễn viên Minh Châu - vai nữ chính trong phim Cô gái trên sông tại LHP lần thứ 8
LHP lần thứ 8 diễn ra từ ngày 15 - 22/3/1988, sôi nổi với sự hưởng ứng nồng nhiệt của công chúng. Là LHP đầu tiên trong thời kỳ đổi mới của đất nước với nhiều bộ phim đa dạng, phản ánh những vấn đề cốt lõi của xã hội.
LHP Việt Nam lần thứ 8 với khẩu hiệu: "Vì sự sáng tạo nghệ thuật và hoàn thiện con người mới XHCN, vì sự phát triển của nền điện ảnh dân tộc"
Theo thông tin trên báo Hà Nội Mới, đã có 17 bộ phim truyện, 52 phim tài liệu khoa học, 22 phim hoạt hình, 12 phim thiếu nhi được mang tới tham gia tranh giải.
Còn nữa
Phong Linh (t/h)
