Nhìn lại những "đại án" được xét xử trong năm 2024

Chủ tịch Vạn Thịnh Phát gây thiệt hại hàng trăm nghìn tỷ đồng

Ngày 3/12 vừa qua, TAND Cấp cao tại TP.HCM tiến hành tuyên án phúc thẩm đối với bị cáo Trương Mỹ Lan, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và 47 đồng phạm trong giai đoạn 1 xảy ra tại Công ty Cổ phần Tập đoàn Vạn Thịnh Phát (Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) và Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) và các đơn vị, tổ chức liên quan.

Theo phán quyết, tòa tuyên y án tử hình đối với bà Trương Mỹ Lan về tội Tham ô tài sản, 16 năm tù về tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, 20 năm tù về tội Đưa hối lộ. Tổng hợp mức án đối với bị cáo Trương Mỹ Lan là tử hình.

Về trách nhiệm dân sự, tiếp tục buộc bị cáo Lan phải có trách nhiệm bồi thường cho SCB dư nợ của 1.243 khoản vay còn lại tính đến ngày 17/10/2022, tương đương số tiền là 673.800 tỷ đồng.

Theo cáo trạng, bị cáo Trương Mỹ Lan là chủ của hệ sinh thái Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, đồng thời sở hữu và chi phối hơn 91,5% cổ phần của SCB, là người thực tế có quyền lực chỉ đạo, điều hành tuyệt đối mọi hoạt động của SCB, thể hiện qua việc bị cáo tuyển chọn, bố trí nhân sự chủ chốt tại ngân hàng này.

Từ năm 2012 đến 2022, Trương Mỹ Lan đã chỉ đạo lập khống hồ sơ, cho vay, giải ngân 2.527 khoản với tổng số tiền hơn 1 triệu tỷ đồng. Đến ngày 17/10/2022 (thời điểm khởi tố vụ án), còn 1.284 khoản vay  với dư nợ hơn 677.000 tỷ đồng không có khả năng thu hồi. Dư nợ gốc các khoản vay của bị cáo Trương Mỹ Lan chiếm 93% tổng dư nợ gốc của 23.042 khoản vay còn dư nợ tại SCB.

Sau khi trừ giá trị tài sản đảm bảo, cáo trạng xác định, bị cáo Trương Mỹ Lan gây thiệt hại cho SCB khoảng 498.000 tỷ đồng. Từ ngày 1/1/2012-31/12/2017, bị cáo vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng, gây thiệt hại hơn 64.000 tỷ đồng, sau khi trừ giá trị tài sản đảm bảo các khoản vay. Từ ngày 1/1/2018-7/10/2022, bị cáo tham ô tài sản hơn 304.000 tỷ đồng nợ gốc và hơn 129.000 tỷ đồng lãi phát sinh từ nợ gốc, sau khi trừ giá trị tài sản đảm bảo cho các khoản vay.

Hành vi phạm tội của bị cáo Trương Mỹ Lan và đồng phạm là nguyên nhân căn bản, cốt yếu dẫn đến SCB đã hoàn toàn mất thanh khoản, dư nợ tín dụng rất lớn không có khả năng thu hồi, vốn chủ sở hữu âm 443.769 tỷ đồng.

Ở giai đoạn 2 của vụ án, ngày 17/10, TAND TP.HCM tuyên án đối với bị cáo Trương Mỹ Lan và 33 đồng phạm về các tội: Lừa đảo chiếm đoạt tài sản (30.000 tỷ đồng của 35.824 trái chủ), rửa tiền (445.768 tỷ đồng) và vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới (4,5 tỷ USD).

Theo đó, HĐXX đã tuyên phạt bị cáo Trương Mỹ Lan mức án chung thân về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, 12 năm tù về tội Rửa tiền và 8 năm tù về tội Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới. Tổng hợp hình phạt giai đoạn 2 của bị cáo Trương Mỹ Lan là chung thân.

Chủ tịch Tập đoàn Tân Hoàng Minh chiếm đoạt hơn 8.600 tỷ đồng của 6.600 nhà đầu tư

Ngày 25/9, HĐXX TAND Cấp cao tại Hà Nội đã tiến hành tuyên án phúc thẩm với bị cáo Đỗ Anh Dũng, Chủ tịch Tân Hoàng Minh trong vụ án Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Theo đó, HĐXX chấp nhận giảm nhẹ hình phạt 1 năm tù cho bị cáo Đỗ Anh Dũng. Mức án của ông Dũng là 7 năm tù về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản (ở phiên sơ thẩm, ông Dũng bị tuyên phạt 8 năm tù).

Bản án xác định, tháng 6/2021, Tập đoàn Tân Hoàng Minh có vay nợ lớn, các dự án chưa thể triển khai và thêm ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên doanh nghiệp này lâm vào cảnh khó khăn về tài chính, có dư nợ tín dụng hơn 18.500 tỷ đồng. Đến tháng 1/2022, Tân Hoàng Minh tăng dư nợ lên gần 20.000 tỷ đồng, chưa kể các khoản nợ đến từ 8 gói trái phiếu đã phát hành năm 2021.

Trước nhu cầu thanh toán nhiều khoản nợ và có tiền chi tiêu, Đỗ Anh Dũng chỉ đạo cấp dưới tại Tân Hoàng Minh triển khai phát hành các gói trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ nhằm huy động vốn.

Các bị cáo thống nhất Tập đoàn Tân Hoàng Minh sẽ không trực tiếp đứng ra phát hành trái phiếu do có nhiều công ty con, không thể kiểm toán kịp thời. Thay vào đó, 3 công ty con thuộc Tập đoàn sẽ tiến hành bán trái phiếu riêng lẻ gồm các Công ty Ngôi Sao Việt; Soleil và Cung Điện Mùa Đông. Các công ty con này sau đó mở 9 đợt chào bán trái phiếu riêng lẻ, tổng trị giá hơn 10.000 tỷ đồng. Qua đây, Đỗ Anh Dũng và đồng phạm huy động được gần 14.000 tỷ đồng.

Số tiền huy động được, bị cáo Dũng và đồng phạm chi tiêu vào nhiều việc khác nhau, không đúng mục đích phát hành trái phiếu. Cơ quan tố tụng cáo buộc 15 bị cáo trong vụ án chiếm đoạt 8.643 tỷ đồng và hiện số tiền này đã giao nộp để hoàn trả cho các bị hại.

Vụ án thao túng thị trường chứng khoán tại Tập đoàn FLC

Liên quan tới vụ án xảy ra tại Công ty Cổ phần Tập đoàn FLC (Tập đoàn FLC), chiều 5/8, TAND TP.Hà Nội đã tuyên án sơ thẩm đối với cựu Chủ tịch Tập đoàn FLC Trịnh Văn Quyết và 49 đồng phạm.

Bị cáo Trịnh Văn Quyết cùng 7 bị cáo khác bị truy tố về tội Thao túng thị trường chứng khoán và Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

42 bị cáo còn lại đối mặt với các nhóm tội danh Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ; Công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán, Thao túng thị trường chứng khoán, Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Bị cáo Trịnh Văn Quyết bị tuyên phạt 3 năm tù về tội Thao túng thị trường chứng khoán và 18 năm tù về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tổng hợp là 21 năm tù.

Theo kết luận, từ tháng 6/2017 - 1/2022, ông Quyết đã chỉ đạo em gái là Trịnh Thị Minh Huế mượn chứng minh nhân dân của 45 người, thành lập và đứng tên 20 doanh nghiệp để mở 500 tài khoản chứng khoán nhằm thao túng, "thổi giá" cổ phiếu.

Sau khi giá cổ phiếu FLC được "thổi" lên cao ngất ngưởng, ông Trịnh Văn Quyết đã chỉ đạo người thân bán ra 175 triệu cổ phiếu. Tổng số tiền ông Trịnh Văn Quyết thu về sau khi bán "chui" cổ phiếu là gần 1.700 tỷ đồng, mục đích hưởng lợi bất chính hơn 530 tỷ đồng.

Ngoài ra, ông Quyết còn bị cáo buộc chỉ đạo một số người thân và thuộc cấp thực hiện việc góp vốn khống vào Công ty cổ phần xây dựng FLC Faros (mã cổ phiếu ROS) bằng cách ký khống các chứng từ.

Theo cơ quan tố tụng, khi FLC Faros niêm yết 430 triệu cổ phiếu mã ROS trên sàn chứng khoán, ông Quyết đã bán, chiếm đoạt 3.600 tỷ đồng là tiền của các nhà đầu tư.

Ngày 26/12/2024, TAND Cấp cao tại Hà Nội mở phiên tòa phúc thẩm xem xét kháng cáo của bị cáo Trịnh Văn Quyết và một số bị cáo. Tuy nhiên, do bị ho ra máu, ông Quyết đã có đơn xin hoãn xử và được HĐXX chấp thuận.

Đại án Xuyên Việt Oil

Ngày 29/11, sau quá trình xét xử, TAND TP.HCM đã tuyên án đối với bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh, cựu Giám đốc kiêm Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty TNHH Thương mại – Vận tải – Du lịch Xuyên Việt Oil (Xuyên Việt Oil), cùng 14 đồng phạm.

Bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh là chủ sở hữu và người toàn quyền điều hành của Xuyên Việt Oil, đã lợi dụng quyền hạn được giao trong việc thu hộ Thuế bảo vệ môi trường (BVMT) từ kinh doanh xăng dầu để chiếm đoạt số tiền 1.244 tỷ đồng.

Theo quy định tại Điều 10 Luật Thuế Bảo vệ môi trường, doanh nghiệp thu hộ thuế có nghĩa vụ nộp toàn bộ số tiền thu hộ vào ngân sách Nhà nước. Tuy nhiên, bà Hạnh lại giữ lại số tiền thuế thu hộ, vi phạm nghiêm trọng pháp luật về thuế. Đồng thời, bị cáo Hạnh còn có những sai phạm trong việc trích lập và sử dụng Quỹ Bình ổn giá xăng dầu (BOG), gây thất thoát hơn 219 tỷ đồng. Tổng thiệt hại của vụ án hơn 1.400 tỷ đồng.

Ngoài ra, bị cáo Hạnh còn đưa hối lộ cho các cựu quan chức Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre… để được gia hạn giấy phép kinh doanh xuất nhập khẩu xăng dầu và hưởng các "ưu ái" trong kinh doanh trái quy định.

HĐXX tuyên phạt bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh 19 năm tù về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí; 11 năm tù tội Đưa hối lộ. Tổng hình phạt 30 năm tù. Bị cáo Nguyễn Thị Như Phương (cựu Phó giám đốc Xuyên Việt Oil, em gái bị cáo Hạnh) 6 năm tù về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí.

Về tội Nhận hối lộ: Bị cáo Đỗ Thắng Hải (cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương) bị phạt 3 năm tù; Nguyễn Lộc An (cựu Phó vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước -TTTN- Bộ Công Thương) 4 năm tù; Trần Duy Đông (cựu Vụ trưởng Vụ TTTN) 7 năm tù; Hoàng Anh Tuấn (cựu Phó vụ trưởng Vụ TTTN) 7 năm tù và Đặng Công Khôi (cựu Phó cục trưởng Cục Quản lý giá - Bộ Tài chính) 2 năm tù; Lê Duy Minh (cựu Cục trưởng Cục Thuế TP.HCM) 6 năm tù; Phan Kiến Anh (cựu Giám đốc chi nhánh lọc dầu Nghi Sơn) 4 năm tù.

Bị cáo Lê Đức Thọ bị phạt 15 năm tù về tội Nhận hối lộ và 13 năm tù về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi. Tổng hợp hình phạt là 28 năm tù.

5 bị cáo còn lại bị tuyên phạt từ 1 năm 6 tháng tù nhưng cho hưởng án treo đến 4 năm tù về tội Đưa hối lộ.

Vụ đưa - nhận hối lộ xảy ra tại Cục Đăng kiểm Việt Nam

Theo cáo trạng, vụ án có 254 bị cáo bị xét xử với 11 tội danh khác nhau. Trong số các bị cáo có 2 cựu Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam (ĐKVN) là bị cáo Trần Kỳ Hình bị xét xử về tội Nhận hối lộ, Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ và Đặng Việt Hà bị xét xử về tội Nhận hối lộ. Riêng bị cáo Đỗ Trung Học (cựu Trưởng phòng Tàu sông, Cục ĐKVN) bị xét xử về tội Nhận hối lộ.

Cáo trạng cũng cho hay, các bị cáo đã bỏ qua lỗi, các điều kiện về chất lượng, an toàn kỹ thuật, an toàn lao động, bảo vệ môi trường... trong đăng kiểm, thẩm định hồ sơ thiết kế.

Các cựu Cục trưởng Cục ĐKVN là Trần Kỳ Hình, Đặng Việt Hà đã không thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ, còn đưa ra chủ trương làm trái quy định và nhận hối lộ số tiền đặc biệt lớn, dẫn đến sai phạm, tiêu cực mang tính hệ thống, trong thời gian dài tại các phòng trực thuộc Cục ĐKVN, các trung tâm đăng kiểm …trên cả nước.

Cáo trạng quy kết ông Hà phải chịu trách nhiệm về số tiền nhận hối lộ hơn 40 tỷ đồng, hưởng lợi gần 8,8 tỷ đồng và 13.000 USD. Cựu Cục trưởng Trần Kỳ Hình nhận hối lộ tổng cộng hơn 6,5 tỷ đồng và 23.000 USD.

Kết thúc phiên tòa, ngày 23/8, TAND TP.HCM đã tuyên phạt cựu Cục trưởng Trần Kỳ Hình 19 năm tù về tội Nhận hối lộ; 6 năm tù về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ; tổng hợp hình phạt 25 năm tù.

Cựu Cục trưởng Đặng Việt Hà bị tuyên 19 năm tù về tội Nhận hối lộ. Cựu Cục phó Nguyễn Vũ Hải nhận 4 năm tù về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn khi thi hành công vụ.

Trần Anh Quân, cựu Trưởng phòng kiểm định xe cơ giới (VAR) bị phạt 14 năm tù về tội Nhận hối lộ. Trần Lập Nghĩa (chủ 3 trung tâm đăng kiểm) bị phạt 13 năm tù về tội Nhận hối lộ; 12 năm tù về tội Giả mạo trong công tác; 5 năm tù về tội Xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác, tổng hợp hình phạt, bị cáo Nghĩa phải chấp hành 30 năm tù…

Ngoài ra, gần 250 bị cáo còn lại, tòa tuyên phạt từ một năm tù treo đến 30 năm tù, trong đó 68 người được hưởng án treo.

Cựu Chủ tịch AIC Nguyễn Thị Thanh Nhàn tiếp tục bị xét xử vắng mặt

Chiều 1/11, TAND tỉnh Bắc Ninh đã ra phán quyết đối với 13 bị cáo trong vụ án vi phạm quy định đấu thầu trong lĩnh vực y tế xảy ra tại tỉnh Bắc Ninh. Cựu Chủ tịch Công ty AIC Nguyễn Thị Thanh Nhàn và 12 bị cáo khác đã bị đưa ra xét xử về các tội: Đưa hối lộ, Nhận hối lộ, Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.

HĐXX xác định, hành vi của các bị cáo dẫn đến sai phạm trong đấu thầu tại 6 gói thầu thiết bị y tế tại bệnh viện các huyện Tiên Du, Quế Võ, Yên Phong, Gia Bình, Lương Tài, Thuận Thành. Về mức án, bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn bị tuyên án 13 năm tù về tội Đưa hối lộ. Tổng hợp với các bản án trước đó, toà buộc bị cáo Nhàn chấp hành hình phạt chung là 30 năm tù.

Trong vụ án thứ 3, xảy ra tại Sở KH&ĐT TP.HCM, Công ty cổ phần Tiến bộ Quốc tế (AIC) và Trung tâm Công nghệ sinh học TP.HCM, ngày 12/7, TAND TP.HCM đã tuyên phạt bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn 24 năm tù về tội Đưa hối lộ và Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng. Tổng hợp hình phạt ở 2 bản án trước, HĐXX tuyên buộc bị cáo Nhàn phải chấp hành hình phạt chung là 30 năm tù.

Trước đó, năm 2023, TAND TP.Hà Nội xét xử sơ thẩm và TAND Cấp cao tại Hà Nội xét xử phúc thẩm, tuyên phạt Nguyễn Thị Thanh Nhàn 30 năm tù về các tội Vi phạm đấu thầu, Đưa hối lộ liên quan Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai (tỉnh Đồng Nai). 

Tháng 10/2023, TAND tỉnh Quảng Ninh xét xử sơ thẩm trong vụ án thông thầu Bệnh viện Sản nhi Quảng Ninh. Đầu năm 2024, TAND Cấp cao tại Hà Nội xét xử phúc thẩm vụ án, tuyên phạt Nguyễn Thị Thanh Nhàn 10 năm tù về tội Vi phạm quy định đấu thầu. Tổng hợp hình phạt là 30 năm tù.

Cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long được giảm án trong đại án Việt Á

Đầu tháng 1/2024, 2 cựu Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long, cựu Bộ trưởng KH&CN Chu Ngọc Anh, cùng 36 bị cáo, có sai phạm trong việc đưa, nhận hối lộ, cấp phép sản xuất thương mại kit test cho Công ty Việt Á đã được TAND TP.Hà Nội xét xử sơ thẩm.

Sau gần 20 ngày làm việc, tòa tuyên phạt ông Long 18 năm tù về tội Nhận hối lộ; ông Chu Ngọc Anh 3 năm tù tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí. Các bị cáo còn lại nhận từ 24 tháng tù nhưng cho hưởng án treo đến 30 năm tù giam.

Chiều 17/5, HĐXX phúc thẩm TAND Cấp cao tại Hà Nội đã tuyên án đối với 11 bị cáo kháng cáo trong vụ án.

Cụ thể, tòa phúc thẩm chấp nhận kháng cáo, giảm án cho cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long còn 17 năm tù. Ngoài giảm án cho bị cáo Nguyễn Thanh Long, cấp phúc thẩm còn miễn trách nhiệm hình sự và giảm án cho 5 bị cáo khác.

Với Phan Quốc Việt (Tổng giám đốc Công ty Việt Á), tòa phúc thẩm bác toàn bộ kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt, tuyên y án 29 năm tù tổng cộng tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng và Đưa hối lộ.

Theo tòa, Việt phạm tội xuyên suốt vụ án, bị cáo "thông đồng" với Trịnh Thanh Hùng (Vụ trưởng) và lãnh đạo Bộ KH&CN để đánh bóng tên tuổi Công ty Việt Á; "thông đồng" với lãnh đạo Bộ Y tế cấp phép lưu hành, hiệp thương giá kit.

Bị cáo còn "móc nối" với các đơn vị CDC, lãnh đạo tỉnh, thành phố đấu thầu kit test; đưa hối lộ nhiều lần.

Hải Vân (T/h)