"Cầm đèn chạy trước ô tô"
Liên quan đến vụ án Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Bộ Công Thương và các tỉnh, thành phố, cáo trạng của VKSND tối cao đã chỉ những sai phạm trong việc cấp giấy phép hoạt động cho Công ty Lộc Ninh 3, gây thiệt hại cho ngân sách hơn 200 tỷ đồng.
Xem nội dung vụ án: Cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương bị truy tố gây thiệt hại cho EVN hơn 1.000 tỷ đồng
Trước đó, ngày 28/5/2018, UBND tỉnh Bình Phước có văn bản đề nghị Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương xem xét phê duyệt bổ sung dự án Nhà máy điện mặt trời Lộc Ninh vào Quy hoạch điện VII điều chỉnh.

Một góc dự án nhà máy điện Lộc Ninh 3.
Trên cơ sở báo cáo kết quả thẩm định, đề xuất của Bộ Công Thương, Thủ tướng Chính phủ ban hành văn bản phê duyệt bổ sung dự án Nhà máy điện mặt trời Lộc Ninh vào Quy hoạch Điện VII điều chỉnh.
Theo đó, dự án Nhà máy điện mặt trời sẽ gồm 5 Nhà máy Lộc Ninh với tổng công suất 800 MWp tại xã Lộc Thạnh và xã Lộc Thiện, huyện Lộc Ninh. Chủ đầu tư là Công ty Cổ phần Tập đoàn Hưng Hải.
Tiếp đó UBND tỉnh Bình Phước ra các Quyết định chấp thuận cho Công ty Cổ phần năng lượng Lộc Ninh 3 (viết tắt Lộc Ninh 3) được xây dựng dự án nhà máy điện mặt trời Lộc Ninh 3 có công suất 150 MWp tại xã Lộc Thạnh trên khoảng 1,6 triệu m2 đất trồng cao su thuộc quyền sử dụng của Công ty TNHH Tân Tiến.
Ngày 25/4/2019, UBND tỉnh Bình Phước ra Quyết định về việc phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường đối với dự án trên. Dự án còn được Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo thẩm định, phê duyệt thiết kế xây dựng , phê duyệt địa điểm xây dựng.
Dù vậy, nhưng Công ty Lộc Ninh 3 không thực hiện được thỏa thuận đền bù với Công ty Tân Tiến nên công ty này có các văn bản báo cáo Tỉnh uỷ, UBND tỉnh Bình Phước đề nghị xem xét, chấp thuận vị trí mới tại xã Lộc Tấn, huyện Lộc Ninh với gần 1,5 triệu m2 đất rừng sản xuất của Công ty TNHH MTV Cao su Lộc Ninh.
Đồng thời, Lộc ninh 3 cũng gửi Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam xin giá bồi thường, thanh lý cây cao su, bàn giao đất về địa phương để thực hiện dự án nhà máy điện mặt trời. Sau đó 2 bên đã đạt được thỏa thuận đền bù.
Tháng 10/2020, Lộc Ninh 3 cùng với Công ty TNHH MTV Cao su Lộc Ninh tiến hành chặt cây cao su, cây keo, san ủi và nhận bàn giao mặt bằng. Sau đó, Lộc Ninh 3 đã thuê nhà thầu tiến hành xây dựng, lắp đặt các hạng mục công trình và hoàn thành xây dựng Nhà máy điện mặt trời Lộc Ninh 3 vào ngày 15/12/2020.
Trong khi ngày 31/12/2020, UBND tỉnh Bình Phước có Quyết định điều chỉnh địa điểm xây dựng từ xã Lộc Thạnh sang xã Lộc Tấn.
Không kiểm tra thực tế, gây thiệt hại hơn 200 tỷ đồng
Ngày 11/12/2020, Lộc Ninh 3 có văn bản gửi kèm hồ sơ, tài liệu qua Cổng dịch vụ công trực tuyến của Bộ Công Thương đề nghị Cục Điều tiết điện lực cấp Giấy phép hoạt động điện lực.
Cùng ngày, ông Nguyễn Anh Tuấn - Cục trưởng Cục Điều tiết điện lực giao Phòng Cấp phép và quan hệ công chúng thẩm định, đề xuất giải quyết hồ sơ đề nghị của Lộc Ninh 3. Tiếp đó, ông Trịnh Văn Đoàn - Chuyên viên Phòng Cấp phép và quan hệ công chúng được lãnh đạo Phòng giao nhiệm vụ thẩm định, đề xuất giải quyết hồ sơ.
Ông Đoàn đăng nhập tài khoản cá nhân trên Cổng dịch vụ công trực tuyến để kiểm tra hồ sơ và thấy chưa đủ tài liệu, nên yêu cầu Lộc Ninh 3 bổ sung. Sau khi Lộc Ninh 3 bổ sung, ông Đoàn in toàn bộ hồ sơ điện tử ra bản giấy, hồ sơ đề nghị cấp giấy.

Bị can Trần Quốc Hùng (trái) và Trịnh Văn Đoàn.
Tuy nhiên, Đoàn không lập Tờ trình kế hoạch kiểm tra thực tế doanh nghiệp để trình lãnh đạo Phòng cấp phép và lãnh đạo Cục; không tiến hành kiểm tra thực tế doanh nghiệp theo quy định.
Ngày 18/12/2020, ông Đoàn xây dựng Báo cáo thẩm định hồ sơ đề nghị cấp phép hoạt động điện lực của Lộc Ninh 3; dự thảo Giấy phép hoạt động điện lực đề xuất Cục trưởng cấp Giấy phép hoạt động cho Lộc Ninh 3.
Trịnh Văn Đoàn cũng chuyển toàn bộ hồ sơ cùng văn bản dự thảo trên tới Trần Quốc Hùng - Phó trưởng phòng thẩm định, ký nháy để trình ông Nguyễn Anh Tuấn - Cục trưởng duyệt, ký Giấy phép hoạt động điện lực. Tất nhiên, trong hồ sơ cũng không có Tờ trình kế hoạch kiểm tra thực tế doanh nghiệp.
Ông Hùng khai do lãnh đạo Cục Điều tiết điện lực thúc giục thực hiện việc thẩm định hồ sơ này và ông Nguyễn Ngô Phong -Trưởng phòng cấp phép nhắn tin trên nhóm zalo chung với nội dung: "Hôm nay nếu hồ sơ nào cần trình, anh ký trình luôn CT (Cục trưởng-PV)".
Do đó, Hùng cho rằng, lãnh đạo Cục và lãnh đạo Phòng quan tâm tới hồ sơ này cần phải làm. Vì vậy, ông Hùng đã ký Báo cáo thẩm định hồ sơ, ký nháy dự thảo Giấy phép hoạt động điện lực gửi cùng hồ sơ đề nghị cấp Giấy phép hoạt động điện lực đến Phòng Pháp chế Cục Điều tiết điện lực thẩm định trước khi trình ông Nguyễn Anh Tuấn - Cục trưởng. Về phần Nguyễn Ngô Phong khai, chỉ nhắn tin giao việc, không chỉ đạo gì.
Sau khi được cấp Giấy phép, Lộc Ninh 3 đã thực hiện đóng điện, tiến hành các thử nghiệm, thí nghiệm, công nhận ngày vận hành thương mại, chốt chỉ số công tơ, vận hành Nhà máy điện mặt trời Lộc Ninh 3 bán điện thương mại cho EVN, được hưởng giá ưu đãi 7,09 uscent/kWh theo Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng.
Tổng số tiền Công ty Mua bán điện đã trả cho Công ty Lộc Ninh 3 từ tháng 12/2020 đến hết tháng 11/2022 là 749 tỷ đồng.
So với giá điện thỏa thuận và thanh toán thực tế cho các nhà máy điện mặt trời chuyển tiếp bằng khung giá trần 1.184,90 đồng/kwh (theo Quyết định 21 ngày 7/01/2023 của Bộ Công Thương) thì việc EVN thanh toán cho Lộc Ninh 3 theo giá cố định (tại Quyết định số 13 của Thủ tướng Chính phủ) cao hơn 459,1 đồng/kwh, tương đương trên 209 tỷ đồng.
Do vậy, các trạng cho rằng, hành vi lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ của Trịnh Văn Đoàn, Trần Quốc Hùng đã gây thiệt hại cho EVN số tiền là hơn 209 tỷ đồng.