Bệnh nhân Covid-19 trở nên khỏe hơn chỉ trong vòng vài tuần kể từ khi nhiễm bệnh, tuy nhiên một vài người lại gặp phải tình trạng di chứng hậu Covid-19, hay còn gọi là Long Covid.
Theo India Times, nói đơn giản, nếu một người gặp các tác động từ nhẹ đến nặng hậu Covid-19, nó được gọi là Long Covid.
"Long Covid thường được chẩn đoán nhiều tuần sau khi khỏi bệnh. Chúng xuất hiện khoảng 90 ngày sau khi các triệu chứng của bệnh nhiễm trùng ban đầu biến mất", Tiến sĩ Maria Van Kerkhove, trưởng nhóm kỹ thuật Covid-19 của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cho biết.
Ghi nhận mức độ nghiêm trọng của các tác động lâu dài của virus, bà Van Kerkhove giải thích Covid-19 ảnh hưởng mọi cơ quan của cơ thể, nhưng không phải tất cả cùng một lúc, và mức độ nghiêm trọng cũng khác nhau.
Theo Mayo Clinic, những người lớn tuổi, người có tình trạng bệnh lý nghiêm trọng hoặc bệnh đi kèm có nhiều khả năng gặp phải di chứng hậu Covid-19. Tuy nhiên, họ không phải là trường hợp duy nhất vì những người trẻ tuổi và khỏe mạnh vẫn có thể gặp tình trạng này một thời gian dài sau lần nhiễm virus đầu tiên.
Một số triệu chứng Long Covid phổ biến nhất tương tự những gì bệnh nhân gặp phải khi mắc bệnh, bao gồm khó thở, mệt mỏi, ho, đau nhức cơ thể và mất vị giác hoặc khứu giác. Ngoài ra, các di chứng hậu Covid-19 đáng chú ý bao gồm:
Tổn thương dây thần kinh
Các chuyên gia đã tìm ra mối liên hệ giữa Long Covid và tổn thương thần kinh. Nhóm nghiên cứu tại Bệnh viện Đại học Massachusetts và Viện Y tế Quốc gia (Mỹ) đã đưa ra bằng chứng về bệnh thần kinh ngoại vi hậu Covid-19. Các triệu chứng chủ yếu của tình trạng này là yếu, đau ở bàn tay và bàn chân, mệt mỏi.
“Phát hiện của chúng tôi cho thấy một số bệnh nhân Covid-19 lâu đã bị tổn thương các sợi thần kinh ngoại vi và tổn thương tế bào thần kinh dạng sợi nhỏ có thể nổi bật”, tác giả chính Anne Louise Oaklander, điều tra viên tại khoa Thần kinh tại Bệnh viện Đại học Massachusetts, chia sẻ.
Về tác động của tình trạng này, nhà nghiên cứu cho biết điều đang xảy ra ở đây là các dây thần kinh điều khiển hơi thở, mạch máu và tiêu hóa của con người bị tổn thương ở những bệnh nhân gặp di chứng hậu Covid-19.
Trầm cảm
Trong khi nhiều người cho rằng việc cách ly trong đại dịch là nguyên nhân làm gia tăng trầm cảm thì các chuyên gia cũng đã tìm ra mối liên hệ giữa tình trạng này và Long Covid.
"Những người đã mắc Covid-19 có dễ dẫn đến lo lắng cao gấp 3 lần, và gần gấp đôi khả năng bị trầm cảm, đặc biệt tăng gấp 2,6 lần có cả hai tình trạng này, so với những người chưa bao giờ mắc Covid-19", nghiên cứu được công bố trên tạp chí European Journal of Internal Medicine cho biết.
Sương mù não
Bệnh nhân Covid-19 sau khi khỏi bệnh có thể gặp phải hội chứng sương mù não. Ảnh minh họa.
Các nghiên cứu gần đây phát hiện, một số người từng mắc Covid-19 gặp phải hội chứng sương mù não, bao gồm các triệu chứng kém tập trung, dễ bị phân tâm, tốc độ xử lý thông tin kém và trí nhớ giảm.
Ngoài ra, những người tham gia còn trải qua một số bài kiểm tra tiêu chuẩn về độ nhạy bén tinh thần. Kết quả cho thấy, nhóm mắc Covid-19 có mức độ suy giảm nhận thức nhiều hơn. Theo một số bằng chứng, sự suy giảm này tương quan với sự thay đổi trong cấu trúc não liên quan đến tư duy và các kỹ năng tinh thần khác.
Cảm giác ngứa ran trong cơ thể
Cảm giác châm chích xảy ra khi ngồi lâu là tình trạng nhiều người gặp phải sau khi khỏi Covid-19. Cảm giác ngứa ran này không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng hoạt động bình thường của người bệnh.
"Tê hoặc ngứa ran mạn tính có thể là triệu chứng của bất kỳ chứng rối loạn nào: Đột quỵ, khối u, bệnh đa xơ cứng và một số bệnh khác. Covid-19 cũng có thể gây tê và ngứa ran ở một số người. Rất khó để dự đoán ai có thể bị di chứng này sau khi khỏi Covid-19”, báo cáo của Đại học Michigan cho biết.
Di chứng trên da - lông - tóc
Rụng tóc là triệu chứng thường gặp nhất trong nhóm này, báo cáo lên đến 20-30% trường hợp hậu Covid-19. Nguyên nhân là do tổn thương nang tóc làm mất khả năng mọc tóc mới. Ngoài ra các tổn thương ở da cũng có thể gặp (15-64% ở giai đoạn cấp, 3-5% sau 6 tháng).
Di chứng tim mạch
Những bệnh nhân có biểu hiện tim mạch kéo dài trên 4 tuần sau nhiễm Covid -19 cần được khám lâm sàng tim mạch. Ảnh minh họa.
Nhiều nghiên cứu cho thấy những bất thường liên quan đến tim vẫn tiếp tục diễn tiến ở nhiều người mắc Covid-19 ở thời điểm 2 tháng và 6 tháng sau nhiễm với tỉ lệ lần lượt khoảng 20-60% và 5-9%. Người trẻ, vận động viên các môn thể thao đối kháng ít có nguy cơ mắc các vấn đề tim mạch hậu Covid-19 hơn nhóm bệnh nhân khác .
Các biểu hiện đau ngực, tăng men tim kéo dài - thường được quy cho viêm cơ tim tiếp diễn từ đợt cấp; hồi hộp, mạch nhanh khi nghỉ ngơi, hội chứng nhịp nhanh tư thế đứng mới xuất hiện - do rối loạn hệ thần kinh tự trị.
Những bệnh nhân có biểu hiện tim mạch kéo dài trên 4 tuần sau nhiễm Covid -19 cần được khám lâm sàng tim mạch. Đối với những bệnh nhân có biểu hiện đau ngực, phải được tầm soát các biến cố tim mạch nguy hiểm.
Nhiều bằng chứng cho thấy viêm cơ tim hậu Covid-19 có thể tự khỏi theo thời gian, tuy nhiên, việc dùng các biện pháp hỗ trợ miễn dịch sẽ giúp bệnh nhân nhanh hồi phục hơn.
Di chứng tiêu hóa - gan mật
Tiêu chảy kéo dài do virus xảy ra ở Covid-19 đã được báo cáo. Các nghiên cứu hiện đang đánh giá hậu quả lâu dài của Covid -19 đối với hệ tiêu hóa, bao gồm hội chứng ruột kích thích sau nhiễm trùng và chứng khó tiêu, được quy cho rối loạn hệ khuẩn đường ruột...
Suy thận cấp
Tỉ lệ bệnh nhân bị tổn thương thận cấp (AKI) do Covid -19 khoảng 5%, và lên đến 30% ở bệnh nhân Covid -19 nhập ICU. Nhiều báo cáo cho thấy nhiều bệnh nhân tiến triển thành suy thận mạn sau đó, một số ít tử vong do suy thận cấp.
Ở những bệnh nhân cần lọc máu liên tục trong giai đoạn cấp do tổn thương thận cấp, chỉ có 46% sống sót sau 60 ngày. Trong số đó, chỉ có 84% hồi phục chức năng thận bình thường.
Di chứng nội tiết
Biểu hiện rối loạn nội tiết gồm: Nhiễm toan cetone do tăng đường huyết trên người chưa từng chẩn đoán đái tháo đường trước đây, viêm giáp bán cấp Hashimoto và nhiễm độc giáp, bệnh Graves, hay loãng xương.
Minh Hoa (t/h theo Zing, Tuổi Trẻ Online, Sức khỏe & Đời sống)
