Mật cá trắm không hề có tác dụng "thần dược" như nhiều người lầm tưởng.
Theo thông tin từ Trung tâm Chống độc, bệnh viện Bạch Mai, dịp Tết vừa qua, Trung tâm đã tiếp nhận trường hợp ông N.V.T. (sinh năm 1959, ở Thanh Liêm, Hà Nam) bị ngộ độc vì dùng mật cá trắm đen pha với rượu uống để bồi bổ sức khỏe.
Người nhà bệnh nhân cho biết, nghe mọi người mách uống rượu mật cá trắm rất tốt cho sức khỏe nên bệnh nhân dùng mật cá trắm đen pha vào rượu uống. Sau khi uống rượu mật cá được khoảng 7 giờ đồng hồ, ông T. có biểu hiện đau bụng, nôn nhiều, tiểu ít. Tuy nhiên, vì kiêng đầu năm đi khám bệnh nên bệnh nhân chịu đau 4 ngày, đến lúc không chịu nổi nữa mới đi viện khám. Tại Trung tâm Chống độc, sau khi làm các xét nghiệm, bác sĩ chỉ định cho bệnh nhân chạy thận cấp cứu vì suy thận.
Trước đó, cục An toàn thực phẩm, bộ Y tế đã nhiều lần cảnh báo đến người dân về việc ngộ độc mật cá trắm.
Hiện tượng người dân sử dụng mật cá trắm để điều trị nhiều loại bệnh như nhức mỏi, giảm thị lực, hen, mề đay... dưới hình thức nuốt sống trực tiếp hoặc pha trộn với nước, rượu hoặc mật ong. Điều này gây ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe và tính mạng của người sử dụng.
Trong những năm gần đây, tại Việt Nam vẫn ghi nhận các trường hợp bị ngộ độc và tử vong do sử dụng mật cá trắm.
Cá trắm chia thành hai loài. Cá trắm đen (mylopharyngodon piceus) có mình và vây màu xám đen, ăn tôm cá nhỏ và cá trắm trắng (ctenopharyngodon idellus) có mình và vây màu xám nhạt, gần như trắng, ăn rong, cỏ.
Theo cục An toàn thực phẩm, độc tố chính trong mật cá trắm là một Alcol steroid có 27 C gọi là 5α Cyprinol và gây tổn thương chủ yếu là viêm gan, thận. Nguyên nhân tử vong do phù phổi cấp, phù não do vô niệu, ứ nước; tổn thương vi thể như cầu thận tổn thương nhẹ, các mao mạch giãn rộng, chứa đầy nước không có hồng cầu; màng đáy và vỏ Bowmann phù nề, ống thận tổn thương nặng nề ở mức độ khác nhau, đặc biệt ở vùng ống lượn liên bào ống thận mất riềm bàn chải, sưng đục, thoái hoá; gan bị xung huyết các tĩnh mạch giữa múi, các xoang tĩnh mạch giãn rộng, đầy hồng cầu.
Nguyên sinh chất tế bào gan sưng đục hoặc thoái hoá, hạt có nhân đông, khoảng cửa xung huyết không có phì đại, xơ hóa. Mức độ gây ảnh hưởng của mật cá trắm tới sức khỏe phụ thuộc vào liều lượng đưa vào cơ thể. Mật cá trắm từ 3 kg trở lên chắc chắn gây ngộ độc, gây viêm thận cấp và có thể dẫn đến tử vong sau 2 ngày nếu không được cấp cứu, điều trị kịp thời.
Cục An toàn thực phẩm khẳng định, đến nay chưa có tài liệu khoa học nào khẳng định việc nuốt mật cá có tác dụng chữa bệnh mà thực tế rất nhiều trường hợp nuốt mật cá đã dẫn đến tử vong. Để đảm bảo sức khỏe cho cộng đồng, cục An toàn thực phẩm khuyến cáo người dân tuyệt đối không sử dụng mật cá trắm dưới bất kỳ hình thức và mục đích nào.
Hoàng Mai
