Nghề chăm sóc rắn độc
Trung tâm Nuôi trồng Nghiên cứu Chế biến Dược liệu (Trại rắn Đồng Tâm) được thành lập vào năm 1977, thuộc Cục Hậu cần Quân khu 9, đóng tại xã Bình Đức (huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang).
Trại hiện có diện tích 12ha, đang nuôi, chăm sóc, bảo tồn và nhân giống các loại rắn có nọc độc để nghiên cứu, chế biến dược liệu. Trong đó, rắn hổ mang khoảng 1.000 cá thể và hơn 100 cá thể hổ mang chúa có trong Sách đỏ Việt Nam.
Thiếu tá Trần Thị Thơm, Đội phó Đội nuôi trồng Trại rắn Đồng Tâm, đang chăm sóc hổ.
Gần 30 năm phục vụ tại đơn vị, Thiếu tá Trần Thị Thơm, Đội phó Đội nuôi trồng dược liệu, phụ trách thú y, chăm sóc, điều trị động vật hoang dã tại Trại rắn Đồng Tâm, cho biết, đây là công việc đặc thù mà không phải ai cũng làm được.
Hằng ngày, Thiếu tá Thơm phải tiếp xúc với các loài rắn độc, thú móng vuốt, động vật hoang dã… Thiếu tá Thơm vượt qua nỗi sợ hãi và sự yếu đuối của một phụ nữ để hoàn thành công việc.
Mỗi ngày, sau khi kiểm tra, nắm báo cáo về tình trạng sức khỏe của tất cả động vật hoang dã đang được nuôi dưỡng tại Trại rắn Đồng Tâm, nếu phát hiện có thú bị bệnh, hay sức khoẻ yếu, Thiếu tá Thơm khẩn trương lên kế hoạch chăm sóc, điều trị cụ thể kịp thời cho từng loài, đặc biệt là các loài thú móng vuốt và rắn độc.
Thiếu tá Trần Thị Thơm đang chăm sóc động vật hoang dã tại Trại rắn Đồng Tâm.
Nhờ sự nhạy bén, kịp thời và theo dõi sát sao của Thiếu tá Thơm mà các loài động vật hoang dã ở đây đều khỏe mạnh và biết "nghe lời".
Thiếu tá Thơm chia sẻ, công việc hiểm nguy này không hề đơn giản, chỉ một sơ suất nhỏ có thể bị trả giá khó lường.
Với công việc này, không ít lần Thiếu tá Thơm gặp tai nạn nghề nghiệp đáng tiếc khi chăm sóc động vật hoang dã, như: bị chúng búng, đá vào người, gầm gừ... Nhưng dần dần rồi quen và giờ Thiếu tá Thơm đã có thể tự tin bắt được rắn độc, đồng thời hỗ trợ anh em trong đơn vị lấy nọc rắn.
Người lính giữa thời bình
Khi được hỏi vì sao lại chọn cái nghề vô cùng nguy hiểm này, Thiếu tá Thơm cùng đồng đội đều trải lòng, mỗi công việc có một cái khó, cái khổ khác nhau. Dù thời chiến hay thời bình, những người lính "Bộ đội cụ Hồ" không quản ngại gian khó, gian khổ, khoác lên mình chiếc áo lính với ước mơ, khát vọng cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, viết tiếp những chiến công mới của bộ đội thời bình…
Chị Nguyễn Thị Màu đang chăm sóc chuột túi.
Là nhân viên dưới sự quản lý trực tiếp của Thiếu tá Thơm, chị Nguyễn Thị Màu đã 15 năm gắn bó với Đội nuôi trồng dược liệu tại Trại rắn Đồng Tâm.
Chia sẻ về công việc, chị Màu cho biết, mỗi loại động vật hoang dã ở đây đều có thức ăn riêng nên nhân viên chăm sóc đòi hỏi phải nắm vững đặc tính của từng loài để có biện pháp chăm sóc, nuôi dưỡng phù hợp. Từ đó dễ dàng thích nghi, cũng như hạn chế thấp nhất đến việc động vật hoang dã gây nguy hiểm cho người.
Cũng như chị Màu, là cán bộ công nhân viên quốc phòng tại Trại rắn Đồng Tâm, nhưng nhận nhiệm vụ liên quan đến thú, động vật hoang dã, đặc biệt về rắn và các loài thú đang được nuôi dưỡng tại đây, chị Trần Tuyết Anh làm hướng dẫn viên khi có khách đến tham quan.
Chị Trần Tuyết Anh đang giới thiệu những đặc tính nguy hiểm của loài rắn lục đuôi đỏ.
Với 12 năm kinh nghiệm, chị Tuyết Anh đã trang bị rất nhiều kiến thức về động vật hoang dã, tích lũy rất nhiều kinh nghiệm trong việc chăm sóc, điều trị các loài rắn độc và động vật hoang dã. Ngoài công việc chính của mình, anh chị em trong đơn vị thường xuyên chia sẻ, nâng cao kiến thức về đặc tính của từng loài rắn độc, động vật hoang dã.
Trung tá BSCKI Lê Văn Tâm - Phó Chủ nhiệm Khoa Điều trị rắn cắn Trại rắn Đồng Tâm - cho biết, Khoa là đơn vị đặc thù của Quân khu 9 với chức năng nhiệm vụ cấp cứu, thu dung, điều trị bệnh nhân bị rắn cắn và côn trùng cắn tại các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long và khu vực miền Đông. Trung bình mỗi năm nơi đây tiếp nhận cấp cứu khoảng từ 1.200 - 1.300 trường hợp bị rắn cắn, tỉ lệ điều trị thành công từ 99,7% - 100%.
Cán bộ đang cho rắn hổ mang chúa ăn mồi, một công việc đầy nguy hiểm.
Với bề dày thành tích trong công tác cứu thương và nghiên cứu khoa học, Trại rắn Đồng Tâm là biểu tượng cho lòng nhân ái và tinh thần cống hiến của đội ngũ y bác sĩ quân đội nơi đây.
Bên cạnh nhiệm vụ cứu người, Trại rắn Đồng Tâm còn đóng vai trò trong việc giáo dục cộng đồng về các biện pháp phòng tránh rắn cắn, qua đó nâng cao mức nhận thức và trang bị kiến thức cần thiết cho người dân. Các bác sĩ và nhân viên y tế tại đây trực 24/24 để xử lý kịp thời cho những trường hợp khẩn cấp.
"Những người lính "Bộ đội cụ Hồ" như chúng tôi không quản ngại gian khó, gian khổ, đã khoác lên mình chiếc áo lính với ước mơ, khát vọng cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, viết tiếp những chiến công mới của bộ đội thời bình… Chính vì thế, chúng tôi không từ chối bất cứ nhiệm vụ nào đơn vị phân công. Không những thế, chúng tôi luôn cố gắng hoàn thành tốt công việc được giao", Trung tá BSCKI Lê Văn Tâm trải lòng.
Thiếu tá Trần Thị Thơm (hàng đầu, đứng thứ 3 từ trái sang) cùng đơn vị tại Hội nghị tổng kết thực hiện nhiệm vụ năm 2024.
Tạm chia tay đội ngũ y bác sĩ quân đội đầy nhiệt huyết, chúng tôi rời Trại rắn Đồng Tâm nhưng vẫn còn lưu luyến, đọng lại hình ảnh người lính "Bộ đội Cụ Hồ" luôn tiên phong trong mọi hoạt động, luôn ngời sáng trong gian khó.
Tuyệt đối không tiếp xúc với rắn
Thiếu tá Nguyễn Hữu Viên, Đội trưởng Đội Nuôi trồng dược liệu, với hơn 20 năm làm việc với rắn cho biết, ban ngày rắn rất chậm chạm, tuy nhiên, người dân tuyệt đối không tiếp xúc với rắn. Trong trường hợp gặp rắn phải hết sức bình tĩnh và không nên phản xạ, khi đó rắn sẽ tự rời đi. Sự phản xạ của người có thể làm rắn giật mình, tự vệ và tấn công con người. Đồng thời lưu ý, người dân không may bị rắn cắn, chưa biết rắn độc hay không độc, cần rửa sạch vết cắn, băng lại như một vết thương và nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được hỗ trợ, sơ cứu, rồi đưa đến cơ sở điều trị có huyết thanh kháng nọc rắn kịp thời.
Tiến Dũng - Song Ngọc
