Củ lạc (đậu phộng) còn được người ta đặt cho cái tên là “quả trường sinh”, bởi giá trị dinh dưỡng của nó. Lạc là loại thực phẩm tốt cho sức khỏe mà lại rẻ tiền, dễ kiếm. Lạc chứa một lượng lớn Steroid thực vật, một chất rất có lợi cho sức khỏe con người.
Đặc biệt trong lạc còn chứa chất β-Sitosterol có tác dụng phòng ngừa ung thư đại tràng, ung thư tuyến tiền liệt, ung thư vú và bệnh tim mạch. Các nhà khoa học Mỹ đã nghiên cứu và phát hiện ra rằng trong củ lạc chứa chất Resveratrol, loại chất này có hoạt tính sinh vật rất mạnh, nó không chỉ giúp ngăn ngừa ung thư mà còn có thể ngăn chặn tiểu cầu ngưng tụ. Mỗi 100g lạc còn chứa 8,48 mg kẽm, có thể tăng cường chức năng miễn dịch và chống lão hóa.
Một số công dụng tuyệt vời khác từ củ lạc có thể kể đến: Thúc đẩy cơ thể sinh trưởng và phát triển; thúc đẩy tế bào sinh trưởng, nâng cao trí thông minh; ngăn ngừa bệnh tim mạch vành; ngăn ngừa đột quỵ; bổ huyết, thông sữa; giảm nguy cơ sỏi thận.
Nhiều bác sĩ dinh dưỡng cũng khuyên chúng ta nên ăn lạc mỗi ngày để bổ sung nguồn dinh dưỡng tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, tốt không đồng nghĩa là phù hợp với tất cả mọi người. Với một số người, lạc lại trở thành thực phẩm đại kỵ, tuyệt đối không nên ăn vì gây nhiều tác hại cho cơ thể. Theo đó, những người không nên ăn lạc gồm:
Người bị bệnh gout
Nguyên nhân gây bệnh gout là do sự rối loạn chuyển hóa axit uric trong máu. Nếu ăn chế độ nhiều chất béo sẽ làm lượng uric trong máu tăng khiến bệnh nặng hơn. Trong khi đó lạc lại chứa nhiều protein và chất béo, vì vậy nếu ăn lạc sẽ ảnh hưởng lớn đến sức khỏe người bệnh, khiến bệnh nặng hơn.
Bệnh nhân tiểu đường
Bệnh tiểu đường là một bệnh chuyển hóa đặc trưng bởi lượng đường trong máu cao, cần điều trị suốt đời. Ngoài việc điều trị, bệnh nhân tiểu đường cũng phải tuân thủ những điều cấm kỵ trong ăn uống một cách nghiêm ngặt.
Những người mắc bệnh tiểu đường phải kiểm soát tổng năng lượng tiêu thụ hàng ngày. Nếu vượt quá sẽ rất bất lợi cho việc kiểm soát lượng đường trong máu. Lời khuyên dành cho bạn là không sử dụng hơn 30 gram dầu ăn mỗi ngày, trong khi 18 hạt lạc đã tương đương với 10 gram dầu, sẽ vượt quá tiêu chuẩn. Do đó, bệnh nhân tiểu đường không nên ăn lạc. Ngoài ra, hàm lượng chất béo trong dầu lạc cũng lớn, do vậy không có lợi cho việc kiểm soát lượng đường trong máu.
Người bị cao huyết áp
Tương tự với người bị tiểu đường và người bị bệnh gout, người cao huyết áp ăn nhiều thực phẩm giàu chất béo như lạc sẽ làm tăng huyết áp, động mạch xơ cứng, gây nguy hiểm đến sức khỏe.
Người có bệnh về gan mật
Người có bệnh về gan mật nếu ăn quá nhiều lạc có thể làm cho tình trạng bệnh trở nên tồi tệ hơn. Ảnh minh họa.
Những loại thực phẩm có hàm lượng protein và chất béo cao khi vào cơ thể sẽ làm cho túi mật có sự kích thích tiết mật rất mạnh, sẽ có nhiều dịch mật được bài tiết ra để giúp tiêu hóa và hấp thu.
Người có bệnh về gan mật nếu ăn quá nhiều lạc, bổ sung quá mức lượng đạm và chất béo sẽ làm tăng gánh nặng cho gan và túi mật, thậm chí làm cho tình trạng bệnh trở nên tồi tệ hơn.
Nhóm người này nếu muốn ăn lạc, nên chọn phương pháp chế biến đúng cách. Tốt nhất nên cho một ít lạc nấu cùng với cháo để khống chế số lượng hoặc ăn lạc rang hay luộc mà không thêm dầu mỡ. Tuyệt đối tránh việc ăn lạc chiên tẩm nhiều dầu mỡ, gia vị, hoặc ăn cùng lúc quá nhiều hay ăn thường xuyên.
Người mắc bệnh mỡ máu
Do trong lạc có hàm lượng chất béo và calo cao, người có mỡ máu cao nếu ăn nhiều có thể làm cho bệnh nặng hơn hoặc gây ra các bệnh tim mạch, động mạch vành rất hại sức khỏe.
Người hay bị nóng trong
Theo Đông y, lạc vị ngọt, tính nóng có thể gây nóng trong. Do đó, những ai hay bị nhiệt, bị mụn, nóng trong người không nên ăn lạc vì ăn lạc sẽ khiến bạn khó thở và khiến cơ thể nóng thêm.
Người bị bệnh phù thũng
Lạc chứa một hoạt chất có tác dụng làm đông máu tạm thời. Nếu những người bị phù thũng ăn lạc sẽ khiến cơ thể bị tổn thương, máu ứ đọng khiến tình trạng phù thũng thêm trầm trọng.
Người bị cắt bỏ túi mật
Cơ thể muốn tiêu hóa chất béo không thể không có sự tham gia của mật, chỉ sau khi mật được thải vào tá tràng, chất béo mới có thể được tiêu hóa và hấp thu tốt hơn. Những thực phẩm giàu protein và chất béo như lạc sẽ kích thích túi mật và khiến mật chảy ra.
Nếu túi mật đã bị loại bỏ, mật sẽ không được lưu trữ lại và sẽ không có đủ mật, ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa chất béo. Do đó, những người từng phẫu thuật loại bỏ túi mật không nên ăn thực phẩm nhiều calo, chất béo và lạc chính là món ăn cần đặc biệt chú ý.
Phụ nữ mang thai
Một nghiên cứu tại Bệnh viện Sainte Justine (Canada) đã chỉ ra, nếu phụ nữ ăn lạc trong thời kỳ mang thai sẽ khiến trẻ sau này dễ mắc bệnh dị ứng cao hơn 4 lần so với những đứa trẻ khác.
Người đang muốn giảm cân
Nếu đang muốn giảm cân thì bạn nên tránh xa lạc bởi lạc rất giàu chất béo và năng lượng, dễ khiến bạn tăng cân. Chính vì vậy, nên hạn chế ăn lạc nếu bạn đang trong quá trình giảm cân.
Người mắc chứng khó tiêu
Nếu bạn đang gặp vấn đề về tiêu hóa, nhất là bị đầy bụng khó tiêu, chướng bụng… thì không nên ăn lạc bởi trong lạc có chứa nhiều chất béo, protein, khi ăn vào càng làm cho chứng khó tiêu thêm nặng hơn.
Bên cạnh đó, nhiều người có thói quen ăn lạc sống, đôi khi vì mục đích chữa bệnh. Lạc sống chứa nhiều dinh dưỡng, khi ăn vào sẽ phát huy tác dụng làm trơn ẩm dạ dày, tuy nhiên nếu ăn nhiều có thể dẫn đến tiêu chảy, vì vậy một số người có bệnh về dạ dày khi ăn lạc sống để giảm khó chịu dạ dày thì nên ăn có kiểm soát.
Minh Hoa (t/h)
