Bộ trưởng bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến
PV: Năm qua, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã đưa ra thông điệp chăm sóc sức khỏe nhân dân là vấn đề quan trọng đặc biệt. Xin Bộ trưởng chia sẻ một số ý tưởng về việc làm gì để y tế Việt Nam phát triển?
Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Theo Tổ chức Y tế Thế giới: “Một hệ thống y tế tốt cung cấp các dịch vụ có chất luợng đến mọi người dân, khi nào và ở đâu họ cần”. Để y tế Việt Nam phát triển, cần nâng cao năng lực cung ứng dịch vụ từ phía các cơ sở y tế cũng như giảm các rào cản cả về địa lý, tài chính, văn hóa để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tiếp cận với dịch vụ y tế và đảm bảo an sinh xã hội.
Một số giải pháp chủ yếu là: Thực hiện các giải pháp y tế công cộng, bảo vệ sức khỏe, giải quyết các yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe thông qua các chính sách liên ngành, bao gồm việc nâng cao hiểu biết của người dân về sức khỏe.
Nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu, lấy người dân làm trung tâm, bao phủ toàn bộ các khu vực địa lý, đặc biệt quan tâm tới các nhóm dân cư yếu thế, theo dõi sức khỏe đến từng người dân. Thực hiện các chương trình y tế dự phòng có hiệu quả, chẩn đoán sớm và giải quyết bệnh tật tại gia đình và cộng đồng.
Nâng cao hiệu suất của hệ thống y tế: Sắp xếp bộ máy tổ chức tinh gọn, hiệu quả từ trung ương đến địa phương. Lựa chọn thuốc, dịch vụ, vật tư y tế đáp ứng yêu cầu điều trị với mức chi phí phù hợp với khả năng của ngân sách nhà nước, quỹ bảo hiểm y tế và khả năng chi trả/cùng chi trả của người dân. Áp dụng phương thức chi trả nhằm khuyến khích sử dụng nguồn tài chính có hiệu quả. Tiếp tục đổi mới cơ chế tài chính y tế, mở rộng quyền tự chủ về tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp công lập, hình thành mô hình quản lý bệnh viện như doanh nghiệp công ích.
Tăng cường bảo vệ tài chính cho người dân trong khám chữa bệnh: Tiếp tục thực hiện BHYT toàn dân, mở rộng phạm vi chi trả của quỹ BHYT cho các dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu, dự phòng cho cá nhân; hỗ trợ người nghèo, người cận nghèo, người cao tuổi chưa có chế độ hưu trí, các đối tượng chính sách trong khám, chữa bệnh.
PV: Trong những nhiệm vụ trọng tâm năm 2018, Bộ trưởng sẽ ưu tiên cho công việc nào để người dân hài lòng hơn nữa và thêm tin tưởng vào ngành y và đội ngũ y, bác sỹ? Bộ trưởng có những quyết sách gì để những vấn đề ưu tiên đó được giải quyết hiệu quả nhất?
Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Trong số những nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2018, để người dân hài lòng hơn nữa và thêm tin tưởng vào đội ngũ y, bác sỹ, cần ưu tiên tập trung thực hiện các nhiệm vụ:
Thứ nhất, tiếp tục, quán triệt, nâng cao tinh thần thái độ phục vụ của cán bộ y tế, kỹ năng giao tiếp, ứng xử thông qua việc “Siết chặt kỷ cương, tăng cường y đức”, cùng với việc phát động các phong trào thi đua, nêu gương người tốt việc tốt. Các đơn vị xây dựng Quy chế thi đua, khen thưởng, Quy chế xử lý vi phạm, nâng cao mức sống cho cán bộ y tế…
Thứ 2, đẩy mạnh học tập, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ y tế; thực hiện nghiêm túc quy trình chuyên môn; hạn chế những tai biến, rủi ro nghề nghiệp xảy ra. .
Thứ 3, tiếp tục rà soát, phối hợp chính quyền các cấp có chủ trương tăng cường đầu tư cơ sở vật chất cho các cơ ở y tế, nhất là các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh…
Cùng với việc thực hiện các nhiệm vụ nêu trên, bộ Y tế sẽ thực hiện đồng bộ các nội dung (đây là mục tiêu cụ thể trong Kế hoạch 2018):
Một là, củng cố và nâng cao hiệu quả mạng lưới y tế cơ sở, y tế dự phòng, chủ động phòng, chống dịch bệnh, không để dịch bệnh lớn xảy ra.
Hai là, nâng cao chất lượng dịch vụ khám, chữa bệnh; giảm tình trạng quá tải ở các bệnh viện tuyến trên, thực hiện tốt quy tắc ứng xử và nâng cao y đức; phát huy vai trò của các trung tâm y tế chuyên sâu, y tế kỹ thuật cao trong việc chuyển giao kỹ thuật và hỗ trợ chuyên môn cho toàn mạng lưới cung ứng dịch vụ; hiện đại hóa và phát triển y học cổ truyền, kết hợp y học cổ truyền với y học hiện đại.
Ba là, phát triển nguồn nhân lực, khoa học công nghệ y tế. Bảo đảm cân đối hợp lý trong phân bổ, sử dụng nguồn nhân lực y tế giữa các vùng, các tuyến, giữa đào tạo và sử dụng nhân lực y tế.
Bốn là, đổi mới cơ chế tài chính, mở rộng tự chủ đối với đơn vị sự nghiệp công lập. Gắn việc điều chỉnh giá dịch vụ y tế với lộ trình bào hiểm y tế toàn dân; thực hiện tính đúng, tính đủ và công khai minh bạch giá dịch vụ y tế, phù hợp với chất lượng dịch vụ ở từng tuyến và khả năng chi trả của nhân dân. Giảm chi tiền túi của hộ gia đình cho khám, chữa bệnh, nâng cao hiệu quả trong phân bổ và sử dụng ngân sách. Phát triển cơ sở hạ tầng y tế; phát triển y tế ở vùng nghèo, vùng núi, vùng sâu, vùng xa và hỗ trợ cho người nghèo các đối tượng chính sách trong KCB.
Năm là, bảo đảm cung ứng đủ thuốc, vắc xin, sinh phẩm y tế, máu, chế phẩm máu và TTBYT có chất lượng với giá cả hợp lý, đáp ứng nhu cầu phòng bệnh, chữa bệnh của nhân dân; quản lý, sử dụng thuốc và TTB hợp lý, an toàn và hiệu quả.
Sáu là, nâng cao năng lực quản lý và năng lực thực hiện chính sách y tế, đẩy mạnh cải cách hành chính, phát triển hệ thống thông tin để đáp ứng nhu cầu đổi mới và phát triển ngành y tế trong giai đoạn mới. Củng cố và hoàn thiện tổ chức mạng lưới ngành y tế các tuyến, quy hoạch lại hệ thống các cơ sở y tế theo hướng thu gọn đầu mối để nâng cao hiệu quả hoạt động, đầu tư.
PV: Trong quản lý, điều hành công việc, Bộ trưởng trăn trở nhất, tâm tư nhất về vấn đề gì?
Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Một trong những vấn đề mà tôi quan tâm và trăn trở nhất hiện nay là bảo đảm môi trường làm việc an ninh và an toàn cho người thầy thuốc. Năm 2017 vừa qua đã chứng kiến sự gia tăng đáng lo ngại số vụ hành hung cán bộ, nhân viên y tế. Không chỉ thầy thuốc làm việc tại các bệnh viện, các trung tâm y tế lớn, mà các thầy thuốc làm việc tại trạm y tế xã, hay các đơn vị cấp cứu 115 cũng bị hành hung, bị ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, cũng như tinh thần làm việc.
Đáng chú ý có thể kể đến các vụ: Bác sĩ bị bố bệnh nhân nhi đập cốc uống nước vào đầu tại bệnh viện Đa khoa Thạch Thất, Hà Nội (tháng 4/2017); 20 côn đồ khống chế bác sĩ, chém bệnh nhân tại bệnh viện Đại học Y Hà Nội (6/2017); bác sĩ bị đánh và bị bắt quỳ lạy tại bệnh viện Thể thao Hà Nội; bác sĩ bị đập máy đo huyết áp vào đầu tại bệnh viện Đa khoa huyện Việt Yên, Bắc Giang (tháng 7/2017); bác sĩ bị chém đa chấn thương tại trạm Y tế xã Hương Long, Hà Tĩnh (tháng 9/2017); bác sĩ bị đánh rách mi mắt trái lẫn giác mạc tại bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cuba Đồng Hới (Quảng Bình); bác sĩ của trung tâm Cấp cứu 115 Thái Bình bị đánh vỡ mũi (tháng 12/2017)…
Ngoài những vụ hành hung thân thể, các thầy thuốc còn phải chịu đựng cả những hành vi hành hung khác về mặt tinh thần như đe dọa, chửi rủa. Có một thực tế đáng buồn đa số những kẻ hành hung thầy thuốc không phải là côn đồ, hay những đối tượng có tiền án tiền sự, mà là những người dân bình thường, trong số đó có cả những cán bộ trong bộ máy nhà nước hay doanh nhân thành đạt.
Bộ Y tế ghi nhận sự vào cuộc tích cực của chính quyền và cơ quan chức năng ở nhiều địa phương như Hà Nội, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Thái Bình… đã nhanh chóng bắt giữ những kẻ hành hung thầy thuốc và xử lý nghiêm theo pháp luật. Thông qua báo Đại biểu Nhân dân, chúng tôi kiến nghị các đại biểu Quốc hội xem xét, điều chỉnh các quy định luật pháp để những hành vi hành hung thầy thuốc phải được xử lý như những hành vi chống đối người thi hành công vụ.
Chúng tôi kêu gọi chính quyền các cấp tăng cường các biện pháp giáo dục người dân, chỉ đạo các cơ quan chức năng áp dụng những biện pháp cần thiết để bảo đảm cho đội ngũ cán bộ, nhân viên y tế được hoạt động chữa bệnh cứu người trong môi trường an toàn, nhân văn và phi bạo lực.
Xin cảm ơn Bộ trưởng về cuộc trò chuyện này!
Nguyễn Huệ (thực hiện)
