Nguồn gốc lễ Thất tịch
Lễ Thất tịch có nguồn gốc từ Trung Quốc, xuất phát từ câu chuyện Ngưu Lang và Chức Nữ.
Tương truyền, Ngưu Lang là một chàng trai chăn trâu tuy nghèo nhưng rất chăm chỉ. Nhờ tính cách thiện lương, Ngưu Lang có được tình cảm của nàng tiên dệt vải Chức Nữ, con gái út của Vương Mẫu Nương Nương, chuyên dệt các đám mây ngũ sắc trên bầu trời.
Hai người đã kết duyên vợ chồng, trải qua những năm tháng hạnh phúc bên nhau và có được 2 người con, một trai một gái.
Một ngày kia, Chức Nữ phải trở về thiên đình theo lệnh của Ngọc Đế. Ngưu Lang đau khổ đuổi theo nhưng bị chặn lại bởi con sông Thiên Hà, ranh giới giữa hai cõi phàm tiên. Thế rồi, Ngưu Lang nhất định ở đó chờ đợi, mãi không chịu rời đi.
Từ đó, bên cạnh sông Thiên Hà có thêm một vì sao, mọi người gọi đó là sao Ngưu Lang. Cảm thương tấm chân tình của Ngưu Lang, Vương Mẫu đồng ý cho họ mỗi năm vào ngày Thất tịch được gặp nhau một lần.
Theo tiếng Hán, thất là "bẩy", tịch là "chiều tối". Vậy Thất tịch có nghĩa là "chiều tối ngày mùng 7 âm lịch". Trung Quốc xem ngày Thất tịch là ngày lễ quan trọng, còn có tên gọi là lễ Khất Xảo.
Vào đêm mùng 7/7 âm lịch, những người phụ nữ cầu nguyện để có được đôi bàn tay khéo léo. Trong ngày này, các cô gái trẻ trưng bày các vật dụng nghệ thuật tự tạo để cầu mong lấy được ông chồng tốt.
Với nguồn gốc câu chuyện về tình yêu cảm động, ngày mùng 7/7 âm lịch dần trở thành ngày lễ tình nhân của phương Đông.
Ngày lễ Thất tịch tại Nhật Bản được gọi là lễ Tanabata. Vào ngày này, người Nhật sẽ viết mong ước của mình vào những mảnh giấy đầy màu sắc Tanzaku rồi treo lên cành trúc trước cửa nhà để cầu mong may mắn, vụ mùa bội thu và sự thịnh vượng. Các bạn trẻ cũng tới các đền thờ trong ngày lễ Tanabata để cầu nguyện, mong tìm được ý trung nhân.
Tại Hàn Quốc, lễ Thất tịch còn được gọi là lễ Chilseok. Trong lễ hội Chilseok, người Hàn Quốc sẽ tắm với mong muốn đem lại một sức khỏe tốt. Ngoài ra, họ còn ăn mì và bánh nướng. Chilseok được biết đến như là lễ hội để thưởng thức đồ ăn làm từ lúa mì bởi sau ngày lễ Chilseok, những cơn gió lạnh sẽ làm hỏng hương vị của lúa mì.
Ở Việt Nam, ngày lễ Thất tịch còn được gọi là ngày “ông Ngâu bà Ngâu”. Các đôi lứa yêu nhau thường đến chùa, làm lễ và cầu mong cho tình duyên bền vững, son sắt.
Vào ngày này trời thường mưa, người ta gọi là mưa ngâu, mưa là nước mắt của Ngưu Lang và Chức Nữ khi gặp nhau. Dân gian có câu: "Đồn rằng tháng 7 mưa ngâu, Con trời lấy chú chăn trâu cũng phiền".
Nếu trời không mưa, các cặp đôi thường cùng nhau ngắm sao Ngưu Lang - Chức Nữ và thề hẹn. Đêm Thất tịch, chòm sao Chức Nữ sẽ sáng vô cùng. Người ta tin rằng hai người yêu nhau nếu cùng ngắm sao Ngưu Lang - Chức Nữ trong đêm mùng 7/7 thì sẽ mãi mãi bên nhau.
Năm 2023, ngày Thất tịch sẽ rơi vào thứ Ba, tức ngày 22/8 Dương lịch.
Nên làm gì trong ngày Thất tịch?
Thất tịch là thời gian mà Ngọc Hoàng ưu ái dành cho cặp tình nhân Ngưu Lang - Chức Nữ được gặp nhau một cách riêng tư. Đó cũng là biểu tượng cho sự đoàn tụ trong tình yêu đôi lứa, sự chia ngọt sẻ bùi, sự thủy chung như nhất.
Nhiều nước phương Đông coi ngày này giống như ngày lễ tình nhân. Phụ nữ thường ở nhà thêu thùa, làm bánh, nấu chè đậu đỏ để gửi tặng người thương. Đàn ông thường thường chuẩn bị những món quà như trâm ngà, khăn tay, socola để bày tỏ tình cảm. Đây cũng là một nét văn hóa thú vị, cần được duy trì.
Bên cạnh đó, tháng 7 Âm lịch là thời gian mọi người hay đi lễ chùa vì đây là mùa Vu lan báo hiếu và Xá tội vong nhân. Với các bạn trẻ, lễ Thất tịch cũng là lý do để họ đến chùa dịp này. Nhiều người tin rằng nếu đi lễ chùa cầu duyên, cầu uyên ương bên nhau trọn đời trong ngày đoàn tụ của Ngưu lang, Chức nữ thì những điều mong cầu sẽ dễ được ứng nghiệm.
Ngoài ra, từ góc nhìn phong thủy, chuyên gia phong thủy Nguyễn Hoàng cho biết, vào ngày này bạn nên dọn sạch bốn góc Đông - Tây - Nam - Bắc căn phòng ngủ của mình, rồi đặt vào đó một lọ hoa tươi, đồng thời treo lên tường một bức tranh hoa mẫu đơn phong thủy, đặt xuống nền một cái hồ lô thì có thể chấm dứt những ngày độc thân hay hàn gắn những vết thương trong chuyện tình cảm.
Ngày Thất tịch không nên làm gì?
Theo quan niệm dân gian, dưới đây là những việc mà bạn không nên làm vào ngày Thất tịch để tránh gặp những điều không may mắn, xui xẻo.
- Tổ chức dạm hỏi, làm đám cưới: Ngày Thất tịch Ngưu Lang và Chức Nữ được gặp nhau, thế nhưng cuộc đoàn tụ của họ không được lâu thì lại phải chia xa, sống trong nhung nhớ, chờ đợi. Chính vì thế, nhiều người có quan niệm ngày Thất tịch không may mắn, không nên thực hiện việc cưới hỏi, bàn tính chuyện trăm năm.
- Khởi công xây dựng nhà cửa: Quan niệm không nên xây nhà vào ngày Thất tịch được đúc kết từ nhiều yếu tố. Ngày 7/7 thường có mưa ngâu nên có phần ảnh hưởng đến tiến độ công trình. Bên cạnh đó, tháng 7 cũng là tháng “cô hồn” nên nhiều người sẽ kiêng kỵ làm các chuyện trọng đại.
-Không làm những chuyện ác: Nếu không thể làm việc thiện vào ngày Thất tịch thì bạn cũng chớ làm những điều ác vào ngày này nhé. Đây cũng chính là cách để bạn tích phúc, giúp cầu bình an, may mắn cho bản thân cũng như những người trong gia đình mình.
*Thông tin trong bài chỉ mang tính tham khảo, chiêm nghiệm.
Minh Hoa (t/h)