“Ni cô Huyền Trang” vai diễn đánh dấu bước ngoặt trong sự nghiệp
NSƯT Thanh Loan mãi là kỳ ức vui vẻ của thế hệ 7X, 8X với vai ni cô Huyền Trang trong "Biệt đông Sài Gòn". Bà cũng là một mỹ nhân gốc Hà thành sở hữu nhan sắc xinh đẹp, điểm nhấn là đôi mắt buồn gây thương nhớ.
Bà sinh năm 1951 tại Hà Nội, là con thứ 5 trong gia đình có 8 thành viên, không ai theo nghệ thuật. 16 tuổi, bà học diễn viên trong trường Nghệ thuật Quân đội, sau đó về công tác tại Đoàn Kịch nói Tổng cục Chính trị.
Năm 1986, NSƯT Thanh Loan vào vai ni cô Huyền Trang - nữ chiến sĩ biệt động phải khoác áo tu hành để hoạt động. Với đôi mắt nhung, vẻ đẹp thánh thiện, đằm thắm, Thanh Loan được đạo diễn Long Vân chấm vai. Hồi ấy, bà đang là phát thanh viên của Truyền hình Công an Nhân dân. Bộ phim của đạo diễn Long Vân cũng trở thành tác phẩm kinh điển của điện ảnh cách mạng Việt Nam, với số khán giả xếp hàng dài mua vé đi xem phim ở các rạp chiếu khắp từ Nam ra Bắc. Trước khi bà vào vai ni cô Huyền Trang, nữ nghệ sĩ gạo cội đã nổi tiếng với các phim cùng thời như: Bài ca ra trận, Phương án ba bông hồng, Nơi tình yêu đã chết, Bản đề án bị bỏ quên, Tuổi thơ...
Phim Biệt động Sài Gòn gồm 4 tập: Điểm hẹn, Tĩnh lặng, Cơn giông và Trả lại tên cho em do Lê Phương và Nguyễn Thanh viết kịch bản, được bấm máy từ năm 1982 và kéo dài khoảng 4 năm. Chia sẻ với báo chí về cơ duyên tham gia vai diễn này, nghệ sĩ Thanh Loan cho biết: "Năm 1984, khi đi công tác vào Tp.HCM, tôi tình cờ gặp họa sĩ thiết kế mỹ thuật chính của bộ phim. Anh nói đoàn phim Biệt động Sài Gòn đã quay được hơn một năm nhưng vẫn chưa tìm ra người đảm nhận vai ni cô Huyền Trang. Tôi đề nghị anh cho mình đọc kịch bản, ngay sau đó, tôi đã bị thuyết phục bởi nhân vật cá tính, nhiều đất diễn. Cũng bởi vậy, tôi gặp đạo diễn Long Vân, sau đó xin phép cơ quan để đi làm phim".
Hình ảnh nữ chiến sĩ biệt động khoác áo tu hành với vẻ đẹp cuốn hút, ánh mắt sâu thẳm đã ghi sâu trong khán giả nhiều thế hệ. Nhiều người quên tên thật của Thanh Loan, thường gọi chị là ni cô Huyền Trang.
"Vai diễn nữ chiến sĩ biệt động ni cô Huyền Trang đến với mình như định mệnh, tôi luôn coi đó là dấu son đẹp đẽ trong cuộc đời mình. Khi nhắc tới vai diễn này, tôi luôn tự hào, hạnh phúc", bà chia sẻ.
Để quay Biệt động Sài Gòn, NSƯT Thanh Loan phải cắt phăng mái tóc dài, chuyển sang tóc tém bởi thời đó không có phương pháp hóa trang bằng mũ cao su để bịt đầu. Bà cũng phải vào chùa Dược Sư sinh sống một tuần, ăn cơm chay và tập cách tụng kinh, gõ mõ, đánh chuông, đi khất thực. Nghệ sĩ còn tập chèo ghe, ngâm mình trong sông nước Nam Bộ để vào vai một nữ chiến sĩ biệt động anh dũng, quả cảm.
Vai ni cô Huyền Trang là vai diễn xuất sắc nhất, cũng là vai diễn cuối cùng trong cuộc đời hoạt động nghệ thuật của NSƯT Thanh Loan. Sau đó, bà chuyển sang làm phát thanh viên, đạo diễn, nhiều năm liền giữ chức vụ Phó Giám đốc Hãng phim Công an.
Cuộc sống hạnh phúc bên người chồng là Giáo sư, Tiến sĩ
NSƯT Thanh Loan được khán giả quan tâm về đời tư, tuy nhiên bà lại cực kỳ kín tiếng. Những năm gần đây, khi về hưu, bà mới hé mở một chút với công chúng, nghệ sĩ Thanh Loan có cuộc sống như nhiều gia đình bình thường khác. Bà không muốn chia sẻ nhiều vì luôn mong mình tìm được bình yên ở ngôi nhà thân yêu.
NSƯT Thanh Loan kết hôn năm 23 tuổi. Ở tuổi thanh xuân kiều diễm, bà được đạo diễn Thu Chung giới thiệu cho cháu trai, người vừa du học chuyên ngành Toán Tin mới về nước. Ngay từ lần gặp đầu tiên, họ đã cảm mến nhau. Trong mắt NSƯT Thanh Loan, chồng vừa giỏi lại điển trai, văn minh, tinh tế.
Sự ủng hộ của chồng và mẹ chồng đã giúp bà có thể tham gia bộ phim Biệt động Sài Gòn, bởi thời gian quay kéo dài nhiều năm liền: "Chồng tôi là Giáo sư, Tiến sĩ sống nhiều năm ở nước ngoài nên rất thông cảm cho nghề nghiệp của vợ. Mẹ chồng tôi lại là người phụ nữ hiện đại và văn minh", NSƯT thanh Loan chia sẻ.
Năm 1974, Thanh Loan kết hôn sau hơn một năm yêu. Cuộc sống hôn nhân của nghệ sĩ từng bị đồn thổi ác ý như bà bị đánh ghen, tạt axit, đi tu… Trước những tin đồn thất thiệt, Thanh Loan chọn cách không để tâm tới, bởi bà hiểu rằng người của công chúng sẽ khó tránh khỏi điều này. "Sẽ có nhiều người yêu mến mình nhưng cũng có người ghét bỏ, đố kị và bịa đặt, đó là chuyện rất đời. Tôi xem nó là bình thường", bà cho biết.
Khi nói chuyện về cuộc sống hiện tại, năm 2020, bà chia sẻ: "Tôi nghỉ hưu được hơn chục năm rồi nhưng tôi làm công tác hội. Đây là sân chơi cuối cùng cho những người như tôi để có cơ hội gặp bạn bè nhiều hơn. Hiện nay, tôi là Quyền Chủ tịch của Hội điện ảnh Hà Nội, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp văn học nghệ thuật Hà Nội. Những hoạt động này còn bận rộn hơn là khi tôi chưa nghỉ. Tôi nghĩ chính những bận rộn này khiến tôi khỏe mạnh hơn, chống lão hóa. Tôi được gặp những anh chị em yêu mến điện ảnh.
Ngày nào tôi cũng phải đến cơ quan sinh hoạt học tập hay tổ chức những buổi tọa đàm, thâm nhập thực tế rất vui. Hiện, tôi có 3 cháu ngoại, 2 cháu nội. Con cháu đều ngoan và giỏi nên tôi rất mừng và yên tâm".
Hiện tại, ở tuổi U70, NSƯT Thanh Loan vẫn giữ được nét đẹp của mình. Bà hạnh phúc với cuộc sống vui vầy bên con cháu cùng công việc ở Hội Điện ảnh Hà Nội.
Hương Giang (t/h)