Con hẻm 176, đường Cách Mạng Tháng Tám (phường 10, quận 3, TP.HCM) là nơi bà Bông bán sách suốt 40 năm qua. Sáng sáng, bà chở sách trên chiếc xe đạp cũ ra bán và lụi cụi chở sách về lúc 23h đêm. Nhiều hôm khuya khoắt, các hàng quán xung quanh đã đóng cửa, chỉ còn người đi đường, nhưng bà vẫn ngồi đó với mong muốn có người đến mua sách.
Không chồng con, bà Bông sống chung với người cháu trong căn nhà trọ chật hẹp ở ấp 4B, xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh TP.HCM. Một già một trẻ duy trì cuộc sống nhờ vào tiền lương làm nhà hàng của người cháu và số tiền ít ỏi từ việc bán sách của bà. Mỗi cuốn sách bà bán chỉ từ 5.000-10.000 đồng.
Bà vẫn say mê đọc sách dù trời đã nhá nhem tối (Ảnh: Huế Nguyễn).
Bà tâm sự: “Bà yêu sách, chủ yếu bán để lấy tiền ăn và đi lại chứ không dư dả. Ngày nào bán được thì bà lo đủ hai bữa ăn, còn không ăn mì, ăn cơm không với muối. Bà phải dành dụm để còn lo thêm tiền nhà trọ cùng cháu, một mình nó làm còn nuôi con nhỏ, tội nghiệp lắm”.
Với bà Bông, việc bán sách không chỉ để mưu sinh mà còn là niềm đam mê. Mỗi ngày vừa ngồi bán, bà vừa chăm chú đọc khoảng vài ba cuốn tiểu thuyết. Cứ khi nào hết sách cho khách, bà lại xin sách cũ của những người mua ve chai về để dành bán.
Từ lâu, việc đọc sách đã trở thành thói quen, có những lúc bà say sưa đọc, khách ghé vào mua mà không hay biết, đợi người ta lên tiếng, bà mới sực tỉnh. Thậm chí có những hôm ngồi đọc, bà quên luôn chuyện ăn uống.
Có lần, bà suýt chết khi làm theo những điều đọc được từ sách. Bà kể: “Năm 1976, bà đi kinh tế mới ở tỉnh Tây Ninh. Lúc đó, xã vận động thanh niên đắp đường. Bà xung phong đi, rồi nhớ ra đã từng đọc được cuốn sách kể về rừng núi Tây Ninh.
Nghĩ vậy, bà đi theo những gì sách chỉ dẫn và không hiểu sao lại bị lạc vào rừng sâu. Thiếu thức ăn, nước uống lại mắc bệnh sốt rét, bà tưởng cái chết cận kề. May sao, đoàn thanh niên đắp đường tìm ra và đưa đi cấp cứu. Sau này, bà chỉ xem sách chứ không dám đi và làm theo sách.
Tài sản duy nhất của bà Bông là những chồng sách cũ. (Ảnh: Huế Nguyễn)
Có dịp ghé thăm căn nhà trọ bà đang ở mới hiểu được cuộc sống, niềm đam mê của một người yêu sách. Hơn 2.000 cuốn sách cũ được bà nâng niu, trân trọng khi xếp ngăn nắp, thẳng hàng. Mỗi khi rảnh, bà lại tựa lưng vào đống sách xem tiểu thuyết rồi ngủ lúc nào không hay.
40 năm trôi qua, niềm đam mê sách trong bà chưa bao giờ thay đổi. Bà tâm sự: “Ngày còn sức khỏe đi nhiều chỗ để bán sách, bây giờ, có tuổi rồi chỉ tìm vỉa hè thuận tiện là ngồi bán. Lúc trước, mỗi ngày bán cũng được vài ba chục ngàn, nhiều người tìm đến mua rồi chuyển sách ra tận Hải Phòng, Hà Nội. Thế nhưng, hiện tại, có ngày, không bán được cuốn nào, không đủ tiền cơm. Dù thế, bà không buồn, miễn sao ngày nào cũng được ngồi bán sách là vui rồi”.
Chú Bùi Quang Hưng, hàng xóm bà Bông chia sẻ: “Bà Bông bán sách quanh năm suốt tháng. Lúc trước, nhiều người đến mua ủng hộ, chứ dạo này rất ít, thậm chí không ai mua. Người dân thương tình mang cơm cho bà ăn, chứ tiền đâu mà bà mua cơm”.
Chia sẻ về hoàn cảnh của bà Bông, bà Trần Thị Phụng, Tổ trưởng Quản lý ấp 4B, xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh cho biết: “Không chồng con, lại không ai chăm sóc, bà Bông phải tự mình kiếm sống bằng nghề bán sách cũ. Mặc dù, bà buôn bán không được bao nhiêu, nhưng vẫn duy trì công việc. Bà con ở đây ai cũng đồng cảm với hoàn cảnh của bà”.
Không đủ tiền cơm, bà phải chạy xe ôm chở khách, nhặt ve chai bán kiếm thêm tiền. Bữa ăn hằng ngày của bà chỉ đơn giản là cơm trắng với muối. Khi không có cơm, bà luộc củ khoai, củ sắn mang theo. Thương cảm cho hoàn cảnh của bà, hàng xóm thấy vậy cũng giúp đỡ thêm từ bộ áo quần cũ đến từng ly nước, hộp cơm.
Huế Nguyễn
