Khi quân Nga tiếp tục pháo kích thành phố Mariupol, nhà mạng lớn nhất Ukraine Kyivstar cho biết các đội thợ sửa chữa tại đây vẫn nỗ lực duy trì hoạt động của trạm phát sóng di động cuối cùng trong thành phố thêm một vài ngày nữa.
CTO của Kyivstar Volodymyr Lutchenko cho biết: “Đội thợ của chúng tôi thường xuyên sửa trạm phát sóng đó để những người còn ở lại trong thành phố có cơ hội gọi điện cho gia đình”. Trạm phát sóng này tiếp tục chạy bằng điện từ máy phát cho đến khi một đợt pháo kích trực tiếp khiến nó ngừng hoạt động vào đầu tháng 3.
Dịch vụ viễn thông tại Ukraine, đặc biệt là mạng di động, đã trụ vững sau một tháng kể từ khi xung đột Nga - Ukraine bắt đầu nhờ những đội thợ dũng cảm, sự hợp tác chặt chẽ và công nghệ đáng tin cậy, theo dữ liệu công khai và phân tích của các chuyên gia. Trừ những nơi đang bị pháo kích và không kích dữ dội, mạng di động và Internet vẫn đang được duy trì trong hoàn cảnh đặc biệt này.
Các quan chức chính phủ Ukraine cũng cho biết rằng khả năng truy cập Internet ổn định đã góp phần vào công tác quốc phòng của phía Ukraine. Mạng Internet đã giúp người dân gửi thông tin về vị trí và hướng di chuyển của quân đội Nga cho quân đội Ukraine, đồng thời làm phương tiện chia sẻ rộng rãi hình ảnh những tòa nhà chung cư, bệnh viện và mục tiêu dân sự bị tấn công.
Victor Zhora, Phó Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về Truyền thông Đặc biệt và Bảo vệ Thông tin của Ukraine, cho biết: “Đây là một trong những nhân tố có thể giải thích sự kháng cự thành công của Ukraine”.
Theo công ty theo dõi hoạt động mạng Kentik Inc., lượng dữ liệu Internet theo dõi được từ Ukraine ra nước ngoài đã giảm khoảng 20% so với mức trước khi xung đột bắt đầu. Lượng dữ liệu này vẫn tương đối cao tại một quốc gia có nhiều thành phố là mục tiêu pháo kích nặng nề; số người tị nạn rời bỏ Ukraine cũng đã vượt qua mốc 3 triệu người.
Suốt 8 năm xung đột ở miền đông Ukraine đã giúp ngành viễn thông quốc gia này sẵn sàng chuẩn bị hệ thống cho một cuộc xung đột toàn diện.
Tất cả các nhà mạng đã cho phép khách hàng sử dụng mạng di động của nhau và khiến chất lượng đường truyền trở nên ổn định hơn. Các công ty cũng giúp mở rộng bao phủ mạng đến những người còn kẹt lại ở các thành phố; riêng Kyivstar đã đưa dịch vụ Wi-Fi đến hơn 200 địa điểm trú ẩn bom.
Đối thủ cạnh tranh của Kyivstar là Lifecell thì cho biết trong 2 tháng trước khi xung đột diễn ra, công ty này đã di chuyển nhiều thiết bị từ miền đông sang phía tây để tăng cường hạ tầng mạng không dây tại đây.
Một nhóm thợ của nhà mạng Lifecell sửa chữa đường cáp quang tại thành phố Kharkiv. Ảnh: Lifecell.
Bên cạnh đó, các nhà mạng Ukraine còn chấm dứt dịch vụ đối với toàn bộ các số điện thoại đăng ký tại Belarus và Nga chỉ trong một ngày sau khi Nga tuyên bố mở “chiến dịch quân sự đặc biệt” tại Ukraine. Theo chuyên gia bảo mật Cathal Mc Daid từ AdaptiveMobile Security, quyết định này sẽ khiến hành động gián đoạn hạ tầng mạng khó thực hiện hơn.
Dù dịch vụ Internet tại những thành phố bị tấn công ác liệt nhất như Kharkiv, Kherson hay Mariupol đều đã xuống cấp nghiêm trọng hoặc dừng hoạt động, một số chuyên gia cho rằng bước chuẩn bị của chính phủ Ukraine và các công ty viễn thông đã giúp mạng di động và Internet của Ukraine trụ vững tại nhiều nơi khác.
Yuriy Zadoya, quản lý về công nghệ của Lifecell nói: “Chúng tôi đã học được nhiều bài học từ năm 2014… Tất cả những thay đổi trong vòng 8 năm qua được thực hiện để chuẩn bị cho ‘kịch bản’ này.” Theo ông Zadoya, khoảng 10% trong số 8500 trạm phát sóng của Lifecell đã ngừng hoạt động kể từ khi xung đột bắt đầu.
Ngoài các công ty viễn thông trong nước, một số tổ chức và doanh nghiệp nước ngoài cũng đang hỗ trợ ngành viễn thông Ukraine. Télécoms Sans Frontières, một tổ chức phi chính phủ tại Pháp chuyên cung cấp dịch vụ viễn thông tại các vùng xung đột, cho biết đã gửi điện thoại vệ tinh đến các khu vực bị ảnh hưởng nặng tại Ukraine. SpaceX cũng đã gửi thiết bị Internet vệ tinh Startlink cho chính phủ Ukraine.
Tùng Phong (Theo The Wall Street Journal)
