Viện Tài chính Quốc tế (IIF) ngày 19/9 công bố báo cáo cho thấy nợ toàn cầu đã đạt mức kỷ lục 307.000 tỷ USD trong quý 2 năm 2023, dù lãi suất tăng đã hạn chế hoạt động tín dụng ngân hàng trong khi các thị trường như Mỹ và Nhật Bản thúc đẩy đà tăng.
Theo báo cáo, tổng giá trị các khoản nợ toàn cầu tính bằng đồng USD đã tăng 10.000 tỷ USD trong nửa đầu năm 2023 và 100.000 tỷ USD trong suốt thập kỷ qua.
Mức tăng mới nhất trên đã đẩy tỉ lệ nợ trên tổng sản phẩm quốc nội (GDP) toàn cầu tăng quý thứ 2 liên tiếp và lên mức 336%. Trước năm 2023, tỉ lệ nợ đã giảm trong 7 quý liên tiếp.
Báo cáo nêu rõ, hơn 80% số nợ tăng mới nhất đến từ các nước phát triển, trong đó Mỹ, Nhật Bản, Anh và Pháp có mức tăng lớn nhất. Trong số các thị trường mới nổi, mức tăng lớn nhất đến từ các nền kinh tế như Trung Quốc, Ấn Độ và Brazil.
Báo cáo chỉ ra tốc độ tăng trưởng chậm cùng với lạm phát đang đà chậm lại là nguyên nhân khiến tỉ lệ nợ trên GDP tăng lên. Trước đó, theo lý giải của IIF, lạm phát tăng đột ngột là yếu tố chính khiến tỉ lệ nợ giảm mạnh trong hai năm qua.
IIF đánh giá với áp lực về tiền lương và giá cả đang dịu dần, ngay cả khi không nhanh như kỳ vọng, tỉ lệ nợ trên GDP toàn cầu dự kiến vượt 337% vào cuối năm.
Cũng trong báo cáo của IIF, nợ hộ gia đình so với GDP ở các thị trường mới nổi vẫn cao hơn mức trước Covid-19. Tuy nhiên, tỉ lệ này ở các thị trường phát triển trong 6 tháng đầu năm đã giảm xuống mức thấp nhất trong hai thập kỷ.
Trong những tháng gần đây, giới chuyên gia và nhà hoạch định chính sách đã cảnh báo về tình trạng nợ gia tăng. Xu hướng đó có thể buộc các quốc gia, doanh nghiệp và hộ gia đình phải “thắt lưng buộc bụng,” kiềm chế chi tiêu và đầu tư, từ đó làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Theo ông Emre Tiftik, Giám đốc Nghiên cứu về Tính Bền vững Tài chính tại IIF, tin tốt là gánh nặng nợ tiêu dùng dường như vẫn trong tầm kiểm soát. Nếu áp lực lạm phát vẫn kéo dài, tình hình bảng cân đối kế toán của các hộ gia đình, đặc biệt là ở Mỹ, sẽ tạo ra một bước đệm đối phó với tác động từ việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tiếp tục tăng lãi suất.
Hiện các thị trường không đặt cược vào khả năng Fed tăng lãi suất trong tương lai gần. Nhưng mức lãi suất mục tiêu trong khoảng 5,25%-5,5% dự kiến sẽ được duy trì cho đến ít nhất là tháng 5/2024.
Minh Hoa (t/h theo Vietnam+, Báo Đầu tư)
