Chính phủ Israel vừa thông qua lệnh ngừng bắn với nhóm chiến binh Hamas của Palestine, mở đường cho việc đình chỉ các hoạt động thù địch ở Gaza trong vòng 24 giờ và trả tự do cho các con tin Israel bị giam giữ tại đó trong vòng 72 giờ sau đó.
Nội các Israel đã phê chuẩn thỏa thuận vào sáng sớm ngày 10/10, khoảng 24 giờ sau khi các nhà trung gian công bố thỏa thuận, trong đó kêu gọi thả các con tin Israel để đổi lấy tù nhân Palestine và bắt đầu rút quân đội Israel khỏi Gaza.
Thỏa thuận này là phần đầu tiên trong kế hoạch 20 điểm của Tổng thống Mỹ Donald Trump, nhằm chấm dứt cuộc chiến kéo dài 2 năm ở dải đất ven Địa Trung Hải, nơi hơn 67.000 người Palestine đã thiệt mạng.
Các cuộc đàm phán gián tiếp tại khu nghỉ dưỡng Sharm el-Sheikh của Ai Cập đã dẫn đến việc hai bên ký kết thỏa thuận, trong đó Israel cam kết rút quân một phần khỏi Gaza, ngừng bắn và trao trả hàng trăm tù nhân Palestine để đổi lấy tất cả con tin Israel còn lại – bao gồm cả những người còn sống và thi thể những người đã chết.
"Chính phủ vừa phê duyệt khuôn khổ thả tất cả các con tin – cả người sống lẫn người đã khuất", tài khoản X bằng tiếng Anh của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết.
Khói bốc lên sau vụ nổ trong cuộc tấn công quân sự của Israel vào Thành phố Gaza, nhìn từ trung tâm Dải Gaza, ngày 6/10/2025. Ảnh: France24
Lãnh đạo Hamas, ông Khalil Al-Hayya, cho biết ông đã nhận được sự đảm bảo từ Mỹ, các nhà trung gian Ả Rập và Thổ Nhĩ Kỳ rằng cuộc chiến ở Gaza đã chấm dứt vĩnh viễn.
Ông Al-Hayya cũng cho biết cùng với việc chiến tranh kết thúc, thỏa thuận này sẽ mở đường cho việc mở lại một cửa khẩu quan trọng với Ai Cập và tất cả phụ nữ và trẻ em Palestine bị giam giữ sẽ được chính quyền Israel trả tự do.
Một phát ngôn viên của chính phủ Israel cho biết lệnh ngừng bắn sẽ có hiệu lực trong vòng 24 giờ kể từ khi chính phủ phê duyệt thỏa thuận. Sau 24 giờ đó, các con tin bị giam giữ tại Gaza sẽ được trả tự do trong vòng 72 giờ.
20 con tin Israel được cho là vẫn còn sống ở Gaza, trong khi 26 người được cho là đã chết, và số phận của 2 người vẫn chưa rõ. Hamas đã ám chỉ rằng việc tìm kiếm thi thể những người đã chết có thể mất nhiều thời gian hơn so với việc trả tự do cho những người còn sống.
Một khi thỏa thuận có hiệu lực, các xe tải chở thực phẩm và viện trợ y tế sẽ đổ vào Gaza để giúp đỡ dân thường, hàng trăm nghìn người trong số họ đã phải trú ẩn trong lều trại sau khi lực lượng Israel phá hủy nhà cửa và san phẳng toàn bộ thành phố.
Sau khi thỏa thuận được công bố, cả người Israel và người Palestine đều hân hoan ăn mừng bước tiến lớn nhất từ trước đến nay nhằm chấm dứt 2 năm giao tranh.
Nếu được thực hiện đầy đủ, thỏa thuận này sẽ đưa hai bên xích lại gần nhau hơn bất kỳ nỗ lực nào tương tự trước đây. Mặc dù vậy, nhiều rào cản vẫn tồn tại.
Ngay cả sau khi thỏa thuận được ký kết, Reuters dẫn một nguồn tin Palestine cho biết danh sách hàng trăm người Palestine được trả tự do vẫn chưa được hoàn thiện. Họ đang tìm kiếm sự tự do cho một số tù nhân Palestine nổi tiếng nhất đang bị giam giữ trong các nhà tù của Israel, cũng như hàng trăm người bị giam giữ kể từ cuộc xung đột.
Các bước tiếp theo trong kế hoạch 20 điểm của Trump vẫn chưa được thảo luận. Những bước này bao gồm việc Dải Gaza bị tàn phá sẽ được quản lý như thế nào khi giao tranh kết thúc và số phận cuối cùng của Hamas, vốn cho đến nay vẫn từ chối yêu cầu giải giáp vũ khí của Israel.
Ông Netanyahu cũng phải đối mặt với sự hoài nghi từ nội bộ liên minh cầm quyền của mình, vì nhiều người từ lâu đã phản đối bất kỳ thỏa thuận nào với Hamas. Bộ trưởng An ninh Quốc gia cực hữu Itamar Ben-Gvir tuyên bố sẽ bỏ phiếu lật đổ chính phủ nếu Hamas không bị giải tán.
Cuộc chiến ở Gaza – đạt mốc 2 năm vào ngày 7/10 – đã làm sâu sắc thêm sự cô lập quốc tế của Israel và làm đảo lộn Trung Đông, sau khi phát triển thành một cuộc xung đột khu vực kéo theo sự tham gia của Iran, Yemen và Lebanon.
Nó cũng thử thách mối quan hệ Mỹ-Israel, với việc ông Trump dường như mất kiên nhẫn với ông Netanyahu và gây áp lực buộc ông phải đạt được một thỏa thuận.
Ông Trump cho biết ông sẽ đến Trung Đông vào ngày 12/10 để có thể tham dự một buổi lễ ký kết tại Ai Cập, và Chủ tịch Chủ tịch Quốc hội Israel (Knesset), Amir Ohana, đã mời nhà lãnh đạo Mỹ phát biểu tại cơ quan lập pháp này. Đây sẽ là bài phát biểu đầu tiên của một Tổng thống Mỹ trước Knesset kể từ năm 2008.
Thỏa thuận đã nhận được sự ủng hộ từ các nước Ả Rập và phương Tây và được mô tả rộng rãi là một thành tựu ngoại giao quan trọng đối với ông Trump.
Minh Đức (Theo Reuters, NY Post)
