Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục leo thang cuộc khẩu chiến với Thủ tướng Canada Justin Trudeau, viện dẫn rằng những nỗ lực của quốc gia láng giềng Bắc Mỹ nhằm thắt chặt an ninh tại biên giới là "chưa đủ tốt".
Hai bên trước đó đã có cuộc điện đàm kéo dài gần một tiếng đồng hồ vào giữa trưa hôm 5/3, thảo luận về "thương mại và fentanyl", theo một bản thông báo từ Văn phòng Thủ tướng Canada. "Hai bên sẽ tiếp tục liên lạc vào hôm nay", bản thông báo cho biết thêm.
Mọi con mắt đều đổ dồn về Washington sau khi ông Trump áp thuế 25% đối với hàng hóa của Canada và Mexico hôm 4/3. Vào hôm 5/3, nhà lãnh đạo Mỹ đã chuyển sang nền tảng truyền thông xã hội Truth Social của mình để kể lại cuộc điện đàm giữa trưa với ông Trudeau.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau (trái) và Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Fox News
Ông Trump cho biết ông Trudeau đã gọi điện để hỏi có thể làm gì về thuế quan. "Tôi đã nói với ông ấy rằng nhiều người đã chết vì fentanyl đi qua biên giới Canada và Mexico, và không có gì thuyết phục tôi rằng nó đã dừng lại", ông Trump viết.
"Ông ấy nói rằng tình hình đã tốt hơn, nhưng tôi nói, điều đó vẫn chưa đủ tốt. Cuộc gọi kết thúc theo cách hơi thân thiện!", ông Trump viết tiếp, nhưng không đưa ra thông tin chi tiết.
Nhà lãnh đạo đảng Cộng hòa cáo buộc ông Trudeau làm quá ít để giải quyết vấn nạn buôn bán fentanyl, một vấn đề mà các chuyên gia cho rằng không đáng quan tâm ở biên giới Canada.
Ông Trump đã nhiều lần viện dẫn dòng chảy fentanyl là lý do để áp thuế đối với Canada và Mexico. Tại một cuộc họp báo hôm 4/3, ông Trudeau cho biết cái cớ đó là "hoàn toàn sai lầm".
Thủ tướng Canada cho rằng điều nhà lãnh đạo Mỹ thực sự muốn là "chứng kiến sự sụp đổ hoàn toàn của nền kinh tế Canada, vì điều đó sẽ giúp việc sáp nhập chúng ta dễ dàng hơn".
Ngay sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tháng 11 năm ngoái, ông Trump tuyên bố ông có kế hoạch áp dụng mức thuế 25% để buộc Canada và Mexico thắt chặt biên giới của họ.
Ông cũng đề cập rằng Canada có thể tránh được mức thuế khủng khiếp như vậy bằng cách nhượng lại chủ quyền của mình và trở thành tiểu bang thứ 51 của Mỹ.
Sau khi nhậm chức vào ngày 20/1, ông Trump đã ấn định ngày có hiệu lực vào đầu tháng 2 cho mức thuế này. Nhưng cả Canada và Mexico đều đưa ra những thỏa hiệp cho phép trì hoãn thực hiện mức thuế, nhằm tránh những tác hại dự kiến đối với nền kinh tế của họ.
Khi sự trì hoãn cuối cùng cũng trôi qua, thuế quan bắt đầu có hiệu lực từ ngày 4/3. Ngay lập tức hai quốc gia láng giềng của Mỹ đều đáp trả bằng thuế quan trả đũa, đánh dấu loạt đòn mở màn cho một cuộc chiến thương mại mới chớm nở.
"Người Canada rất biết điều và nhã nhặn. Nhưng chúng tôi sẽ không lùi bước trước một cuộc chiến. Nhất là khi đất nước chúng tôi và phúc lợi của mọi người trong nước đang bị đe dọa", ông Trudeau tuyên bố hôm 4/3.
Thủ tướng Canada cũng cảnh báo rằng nền kinh tế của cả 3 quốc gia Bắc Mỹ sẽ bị tổn hại do căng thẳng thương mại.
Thuế nhập khẩu cao đã gây chấn động một số ngành công nghiệp và "ba nhà sản xuất ô tô lớn" của Mỹ – Ford, Stellantis và General Motors – hôm 5/3 đã thành công trong việc kiến nghị ông Trump miễn thuế trong một tháng.
Trong khi đó, Canada đang tìm cách đàm phán chấm dứt cuộc chiến thương mại với chính quyền Trump, đồng thời đệ đơn khiếu nại về mức thuế quan cao lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).
Nước này lập luận rằng mức thuế quan này vi phạm một thỏa thuận thương mại tự do được ký kết trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, là Hiệp định Mỹ-Mexico-Canada (USMCA).
Minh Đức (Theo Aljazeera, Global News)
