Ngày 29/5, đại diện UBND phường Quảng Thuận, thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình cùng gia đình ông Dương Văn Phong ở xóm 4, tổ dân phố Minh Lợi, phường Quảng Thọ đã tổ chức quy tập, an táng gần 300 trăm hài cốt tại khu vực nghĩa địa làng Thổ Ngọa, thuộc phường Quảng Thuận theo phong tục địa phương.
Người thân trong gia đình ông Phong đang tìm kiếm hài cốt.
Đây là số hài cốt đã được gia đình ông Phong phát hiện suốt gần 10 ngày nỗ lực tìm kiếm. Theo đó, từ ngày 19/5 đến chiều tối 27/5, gia đình ông Phong đào được 5 hầm mộ tập thể ở trong sân, quanh vườn và ước tính đã cất bốc được hơn 150 bộ hài cốt.
Đến chiều 28/5, gia đình ông này phát hiện thêm 4 hầm mộ tập thể, ước chừng khoảng hơn 130 bộ hài cốt. Như vậy, tính đến thời điểm hiện tại, đã có gần 300 bộ hài cốt được tìm thấy
Theo nguồn tin từ gia đình ông Phong, hầu hết các hài cốt đã phân hủy, có kích thước dài từ 5 – 10cm. Đặc biệt, có một số bộ được chôn cạnh các hũ sành.
Tìm kiếm hài cốt trong vườn nhà ông Phong.
Theo tìm hiểu, gia đình ông Phong phải tự bỏ kinh phí để thuê người, phương tiện cất bốc các hài cốt nằm sâu dưới nền nhà, quanh vườn. Tuy nhiên, sau gần 10 ngày nỗ lực tìm kiếm, gia đình ông Phong đã quyết định tạm dừng công việc này một thời gian, chờ đến thời điểm thích hợp sẽ triển khai trở lại.
Ông Dương Văn Phong cho biết thêm, với mong muốn xác định rõ thời gian an táng của các bộ hài cốt để biết về lịch sử, văn hóa của vùng đất, gia đình đã lấy mẫu xương gửi tới trung tâm Giám định Sinh học Pháp y - viện Khoa học Hình sự của bộ Công an để xét nghiệm ADN.
Các hũ sành được phát hiện ở một số hầm mộ.
Kết quả bước đầu cho thấy, mẫu xương đã phân hủy cách đây hơn 150 năm nên không thể tiến hành các xét nghiệm cần thiết.
Theo các cụ cao niên ở phường Quảng Thuận kể lại, vùng đất phát hiện hài cốt này, từng là nơi an táng các nghĩa quân chống Pháp từ những năm 1858. Khi Kinh đô Huế thất thủ, chiến tranh lan ra Quảng Bình và tại đây dấy lên phong trào Cần Vương chống Pháp với nhiều nghĩa quân được chiêu mộ.
Quá trình quân Pháp tiến hành càn quét, đánh phá, có thể anh em nghĩa sỹ bị chém giết nên được đưa về an táng tập thể tại vùng đất cao ráo này.
Được biết, các ban ngành chức năng tỉnh Quảng Bình hiện vẫn chưa có bất cứ báo cáo nào để đánh giá và tổ chức điều tra niên đại, xác minh tính chính xác lịch sử của hơn 300 bộ hài cốt nói trên, bởi gia chủ không đề nghị các ban ngành vào cuộc tìm hiểu.
Ông Trần Vũ Khiêm, Giám đốc sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Quảng Bình cho biết, đã nắm thông tin sự việc qua báo chí nhưng việc phát hiện, cất bốc hàng trăm hài cốt này không để lại dấu tích gì chứng minh đây là mồ cổ hay mộ liệt sỹ nên chưa có căn cứ để khẳng định.
Ngô Huyền
