NSND Minh Châu sinh năm 1956 ở Thái Nguyên, bà được mọi người gọi là "người đàn bà đẹp của điện ảnh Việt Nam", khi sở hữu đôi mắt to tròn, đường nét thanh tú và nụ cười có duyên.
Bà ghi dấu trong lòng khán giả với vai Nguyệt trong phim "Cô gái trên sông"; Liên trong phim "Người đàn bà nghịch cát", bà Thường phim "Bí thư tỉnh ủy"…
Năm lên 10 tuổi, bố của NSND Minh Châu mất, anh cả là người hướng dẫn nữ nghệ sĩ đi theo nghề diễn viên. Sau đó, NSND Minh Châu trúng tuyển vào học trường Sân khấu - Điện ảnh. Ra trường, Minh Châu được phân ngay về hãng Phim truyện Việt Nam.
Minh Châu khóc nhiều trên phim và được gọi là "người đàn bà khóc" của làng điện ảnh Việt. Từ cô Nhân lỡ dở hạnh phúc của Bến không chồng, Nguyệt - gái bán hoa trong Cô gái bên sông cho tới Liên - người phụ nữ bị chồng tra tấn đến mức hóa điên trong Người đàn bà nghịch cát... Nghệ sĩ Minh Châu nói, trong mỗi phụ nữ ấy đều có một phần con người bà. Khóc, cười, buồn vui, cay đắng của họ cũng ít nhiều thấp thoáng cuộc đời Minh Châu trong đó.
NSND Minh Châu nổi tiếng thời gian đầu với vai Nguyệt trong bộ phim Cô gái trên sông của đạo diễn Đặng Nhật Minh. Phim xoay quanh Nguyệt – một cô gái giang hồ trên sông Hương thời chiến tranh đi tìm lại người cán bộ kháng chiến mà cô đã cứu thoát khỏi cuộc săn lùng của đối phương với hy vọng gặp lại anh ta sau ngày miền Nam được giải phóng.
Nhưng niềm tin của cô đã tan vỡ khi anh ta cố trốn tránh cô. Phim đã giành giải Bông sen bạc cho Phim truyện điện ảnh cũng như giải Bông sen vàng cho nữ diễn viên chính (NSND Minh Châu) tại Liên hoan phim Việt Nam 1988.
NSND Minh Châu không chỉ thành công trong Cô gái trên sông, bà còn thành danh với Dòng sông vàng, Người đàn bà nghịch cát. Với Người đàn bà nghịch cát, ít ai biết rằng, có một sự trùng hợp khi Liên hóa điên trong Người đàn bà nghịch cát có những điểm tương đồng với Minh Châu ngoài đời…
Vai Liên trong phim Người đàn bà nghịch cát tiếp tục mang đến cho NSND Minh Châu một giải thưởng Bông sen vàng thứ 2. Không những thế, bà còn nổi danh ở một số phim truyền hình và giành được một giải Cánh diều vàng cho Nữ diễn viên chính xuất sắc cho vai bà Thường trong phim Bí Thư tỉnh ủy năm 2010.
Với điện ảnh, Minh Châu vẫn luôn nghĩ rằng, mỗi một người khi đã được ông trời định đoạt cho một số phận, thì có nghĩa là người ta phải yêu và đam mê nó, sống cùng nó như duyên nghiệp cho dù với cái nghề và cái nghiệp ấy, bà gặp phải nhiều thăng trầm biến cố. NSND Minh Châu khẳng định, nếu được làm lại cuộc đời, bà vẫn chọn con đường đi trải đủ cả hoa hồng và chông gai của nghệ thuật ấy, để được nếm trải đủ dư vị của cuộc sống, thứ mà không phải đời người nào cũng được nếm trải.
Thời gian gần đây, NSND Minh Châu gần như vắng bóng, không đóng phim. Lý do là NSND Minh Châu cảm thấy chưa thực sự hứng thú với bộ phim nào. Dù đã bước sang tuổi U70 nhưng bà vẫn là một nữ diễn viên xinh đẹp và nổi tiếng, là gương mặt rất đỗi quen thuộc đối với màn ảnh Việt Nam.
NSND Minh Châu thành công trong nghề nhưng cuộc sống riêng tư của bà lại khá lận đận. Bước qua tuổi 60, bà sống bình lặng một mình bên một chú chó nhỏ và cô con gái duy nhất. Được biết, khi tuổi còn trẻ, NSND Minh Châu kết hôn cùng kiến trúc sư Kiều Tuấn, cũng là phó đạo diễn của phim Cô gái trên sông. Thời điểm ấy, NSND Minh Châu được đánh giá rất cao về nghề và phải đi quay phim nhiều. Đó cũng là một phần lý do chuyện tình cảm của nữ nghệ sĩ gặp trắc trở.
Ở tuổi 67, NSND Minh Châu sống một mình trong một căn chung cư ở Giảng Võ, Hà Nội. Cô con gái duy nhất của bà là Kiều Linh làm việc ở Mỹ, thi thoảng có về thăm mẹ, hoặc bà sang thăm con. Hai mẹ con luôn thấy gần gũi nhau vì công nghệ 4.0 kéo họ gần nhau, hàng ngày con gái vẫn chát qua Facebook, zalo để yên tâm về mẹ hơn.
NSND Minh Châu cho biết thêm, hàng ngày, rảnh thì bà lướt mạng xem tin tức thời sự, nấu ăn và dọn dẹp nhà cửa. Bà thích nuôi cún và làm bánh. Gian bếp của nữ nghệ sĩ có đủ dụng cụ làm các loại bánh, vì thế bạn bè đến chơi nhà thường trầm trồ vì được Minh Châu trổ tài nấu nướng rất khéo tay.
Ngoài theo nghề diễn, thời gian trước NSND Minh Châu còn kinh doanh bất động sản. Và cũng nhờ nghề này, NSND Minh Châu mới nuôi nổi đam mê nghệ thuật.
Bên cạnh thời gian cho bạn bè, NSND Minh Châu còn có sở thích nuôi chó. Nói về sở thích này, NSND Minh Châu tâm sự: "Tôi từng nuôi rất nhiều chó và mỗi lần chúng rời xa, tim tôi như thắt lại với bao nước mắt. Ân tình của những chú cún dành cho tôi ở cuộc đời này đôi khi còn hơn cả một người tri kỷ". Hiện tại, nhờ sở thích này, NSND Minh Châu cũng bớt đi phần nào nỗi cô quạnh của tuổi xế chiều.
Tùng Lâm (t/h)