Hàng ngàn lính ngụy và điệp vụ của địch giăng lớp lớp bảo vệ quan thầy của chúng đã phải chào thua trước sự mưu trí, nhanh nhẹn của nữ biệt động thông minh.
Nữ biệt động Trịnh Thị Thanh Mão (người bên phải) và đồng đội
Những thiếu niên dũng cảm
Năm 15 tuổi, chị Mão xin tham gia vào đội Thiếu niên An ninh mật Hà Xá, được cử làm Đội trưởng. Thành viên của đội là các thiếu niên tuổi đời còn rất trẻ, độ tuổi từ 12 đến 16, nhưng lại giữ vai trò và nhiệm vụ đặc biệt quan trọng. Hễ một sơ suất nhỏ cũng có thể dẫn đến hậu quả khôn lường cho cách mạng.
Ban ngày, đội cải trang làm những em bé chăn trâu, cắt cỏ gần nơi địch chiếm đóng để quan sát, nắm bắt tình hình hoạt động của địch, đặc biệt là những tên đầu sỏ, ác ôn nhằm báo cáo cho tổ chức, còn ban đêm thì vận chuyển lương thực, thuốc men, đạn dược từ vùng địch tạm chiếm vào căn cứ cách mạng.
Bằng hình thức cài mìn hẹn giờ đánh địch, chỉ một thời gian ngắn (từ tháng 6/1965 đến tháng 8/1967), đội Thiếu niên An ninh mật Hà Xá đã lập nhiều chiến công vang dội, đánh cháy 4 xe cơ giới (gồm 3 xe chở vũ khí, quân trang quân dụng và 1 xe của tên quận trưởng quận Hương Trà). Riêng chị Mão là người trực tiếp dùng mìn đánh cháy 2 xe.
Nhờ vào tinh thần quả cảm, mưu mẹo, chị Mão đã lãnh đạo toàn đội hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được cấp trên giao phó. Chiến thuật "qua mặt kẻ thù" được chị vận dụng nhạy bén, linh hoạt và đặc biệt khôn khéo. Tháng 9/1967, vừa tròn 18 tuổi, chị Mão đã vinh dự được tổ chức cho kết nạp vào Đảng và được giao nhiệm vụ làm Bí thư Chi Bộ thôn Hà Xá.
Tháng 8/1969, địch điên cuồng tổ chức càn quét, bắt bớ nhằm đè bẹp tinh thần cách mạng của người dân. Trong đợt này chị Mão và nhiều đồng đội đã bị bắt giam ở Ty Cảnh sát Quảng Trị và chịu sự tra tấn dã man. Sau một năm giam giữ, đã sử dụng mọi cách nhục hình nhưng không moi được thông tin nào, địch đành phải thả chị ra.
Thời gian đầu mới ra tù, vì bị địch theo dõi quá sát sao nên việc nối lại liên lạc với tổ chức hết sức khó khăn. Tuy nhiên, bằng mưu mẹo, tháng 8/1970 chị đã "lọt" vào được hàng ngũ của địch để hoạt động "ngầm" dưới chức danh "Trung đội phó lực lượng dân quân tự vệ" của địch. Ở vị trí này chị được tổ chức giao nhiều nhiệm vụ quan trọng, là một nữ biệt động "ngầm" ám sát những tên Mỹ, Ngụy ác ôn khét tiếng từng nợ máu của đồng bào, chiến sĩ ta.
Cuộc ám sát bất thành
Tháng 9/1970, chính quyền Ngụy tổ chức lễ khánh thành cái gọi là "hệ thống ấp chiến lược" và "chương trình bình định nông thôn kiểu mới" tại xã Triệu Trạch (Triệu Phong, Quảng Trị). Ba ngày trước lúc diễn ra lễ khánh thành, thông tin mật từ biệt động của ta báo về là tổng thống của chế độ ngụy quyền Sài Gòn Nguyễn Văn Thiệu sẽ đích thân bay từ miền Nam ra Quảng Trị dự lễ.
Theo chỉ đạo của cấp trên, chị Mão là người được giao trực tiếp ám sát Nguyễn Văn Thiệu tại lễ khánh thành với sự giúp sức của 2 đồng chí khác nữa thuộc lực lượng An ninh Quảng Hà. Xác định nhiệm vụ hết sức nguy hiểm, nặng nề nhưng đặc biệt quan trọng nên kể từ ngày nhận được nhiệm vụ đó, nhiều đêm chị không thể chợp mắt, tìm phương án thực hiện nhiệm vụ một cách chắc chắn nhất.
8h sáng 21/9/1970, một trung đoàn Ngụy hàng ngàn tên gồm tướng tá và lính cát cứ tại Quảng Trị, với đủ loại vũ khí tinh nhuệ đã có mặt đông đủ ở một vùng đất trống thuộc thôn Bồ Bản (huyện Triệu Phong, Quảng Trị) để bảo vệ những quan thầy của chúng tới dự lễ khánh thành.
Đúng 8h15', Nguyễn Văn Thiệu trong bộ comple màu xám bước lên lễ đài đọc diễn văn giữa bốn bề cảnh sát, binh lính vây chặt xung quanh. Giờ "G" đã điểm, chị Mão đã sẵn sàng hành động thì bỗng dưng trời chuyển mưa lớn, lốc xoáy cuốn cát bụi bay mù mịt. Lợi dụng thời cơ "trời ban" đó, nữ biệt động né người, trùm vội chiếc áo mưa màu đen lên đầu rồi rút khẩu súng K54 giấu sẵn ở thắt lưng nhằm thẳng vào đầu Nguyễn Văn Thiệu siết cò.
"Cạch", một âm thanh bật ra nhưng đạn không nổ. Sắc mặt nữ biệt động tái đi. Khẩu súng ngắn bị hóc đạn trên tay chị lúc này trở thành một thỏi sắt vô dụng. Sau 1 giây căng thẳng, chị tự trấn tĩnh làm như không có chuyện gì xảy ra rồi giấu vội khẩu súng vào nơi cũ. Thừa lúc quân ngụy đang nhốn nháo, bao vây lấy Thiệu dẫn y bước xuống lễ đài thì nữ biệt động và 2 đồng đội đứng bên cạnh ra ám hiệu lặng lẽ rút lui nhằm tránh những tổn thất không cần thiết.
Sau này, khi đứng kiểm điểm trước tổ chức vì nguyên nhân súng không nổ, nhiều đồng đội biệt động đã tỏ rõ sự cảm thông sâu sắc cùng chị và họ vẫn tiếc rằng: Giá như hôm đó súng không bị trục trặc, có thể điểm hỏa thì Nguyễn Văn Thiệu đã phải đền tội.
Thanh Anh - Phan Hồng
Kỳ 2: Gặp lại nữ biệt động dũng cảm năm xưa
