Nữ y tá chuyên chăm sóc người nhiễm HIV giai đoạn cuối

Chia sẻ với những bệnh nhân cô đơn trong đớn đau

Nằm im lìm trên tấm ga trắng muốt của giường số 1 là bệnh nhân có tấm thân gầy, khô quắt, da nhăn nheo khó đoán được tuổi, bởi khuôn mặt đầy mụn nhọt đóng vảy thâm sì, đôi mắt ngây dại, vô hồn, mũi gắn ống thở. Gã đàn ông trung niên uể oải kéo ống tay áo lên cao, để lộ phần da đầy sẹo đen, nặng nhọc nhấc cánh tay da bọc xương ra gần thành giường, run run nắm không nổi bàn tay để nữ y tá Thủy kiểm tra huyết áp. Y tá Thủy, tai đeo ống nghe, đầu đội mũ nilon trắng, đeo khẩu trang, mặc bộ quần áo blouse, bàn tay đeo găng cao su nhẹ nhàng quấn máy đo huyết áp vào tay bệnh nhân. "Sức khỏe của anh yếu lắm", Thủy ân cần nói với người bệnh.

Vẫn ánh mắt vô hồn, gã thì thào hỏi y tá Thủy, giọng yếu ớt: "Đã gọi giúp người nhà tôi đến đây chưa?". "Tôi gọi rồi, họ bảo đang thu xếp để ra Hà Nội đấy", y tá Thủy đáp lại. Đó là cảnh khám bệnh của nữ y tá Tạ Thu Thủy, khoa Ngoại - Hồi sức cấp cứu, bệnh viện 09, Thanh Trì, Hà Nội cho các bệnh nhân HIV/AIDS tại đây. Bệnh nhân ở giường số 1 vừa được Thủy đo huyết áp là Trương Công Vinh, ở Tĩnh Gia, Thanh Hóa, nhiễm AIDS giai đoạn độ 4 (giai đoạn cuối). Bệnh nhân Vinh chuyển về khoa này được 6 tháng, những bệnh nhân cùng chuyển với Vinh đều đã về thế giới bên kia.

Y bác sỹ ân cần chăm sóc bệnh nhân AIDS tại bệnh viện 09.

"Mấy hôm nay, anh Vinh thường nhờ bệnh viện liên hệ với gia đình ở quê ra để anh gặp lần cuối, bệnh viện đã gọi điện thông báo cho gia đình nhưng vẫn chưa ai đến. Hiện nay sức khỏe anh Vinh rất yếu, ngay cả việc bón ăn, uống, vệ sinh cá nhân cũng do em chăm sóc", Thủy cho hay. Thủy kể, những bệnh nhân khi được chuyển đến bệnh viện này thường đã bị nhiễm AIDS giai đoạn cuối, đặc biệt những bệnh nhân chuyển về khoa Ngoại - Hồi sức cấp cứu sức khỏe rất yếu, tỷ lệ tử vong cao. Nhiều bệnh nhân khi đến đây bị gia đình bỏ mặc, thậm chí khi chết cũng không có người nhà đến.

Vừa tròn 25 tuổi, quê ở Thanh Oai, Hà Nội, tốt nghiệp trường Cao đẳng Y Hà Đông, Thuỷ về làm y tá điều dưỡng được hơn 2 năm, thường xuyên tiếp xúc, chăm sóc trực tiếp cho các bệnh nhân AIDS nặng tại khoa. Việc thay quần áo, lau chùi cho các bệnh nhân AIDS bị tử vong là công việc thường nhật mà nữ y tá trẻ này phải đảm nhiệm trước khi chuyển xuống khoa hỏa táng.

Thủy nhớ lại lần đầu tiên khi thay quần áo cho bệnh nhân tử vong, lúc đó khoảng 2h sáng, ngoài trời tối đen, các bệnh nhân đã chìm trong giấc ngủ. Khi đi kiểm tra phòng bệnh nhân nặng, cô phát hiện một bệnh nhân duy nhất trong phòng đã tắt thở. Thủy rùng mình lùi lại. Dưới ánh điện sáng xanh, huyền ảo, nhìn người bệnh khuôn mặt thâm sì, lở loét, phòng bệnh không một bóng người, nhìn qua cửa sổ thấy trời tối đen như mực, nữ y tá sởn hết cả da gà, sợ hãi đến mức hai hàm răng va vào nhau cầm cập, người đứng im nhưng đôi chân run lẩy bẩy, nước mắt ứa ra vì sợ hãi. Phải đến 20 phút sau, Thủy mới lấy lại bình tĩnh, đến sát giường bệnh, tìm bộ quần áo bệnh nhân còn mới, tay run run thay quần áo cho người chết.

Trong đêm tối, một mình trong căn phòng rộng 30m2, vắng lặng, đối mặt với xác chết, gầy đét, đen sì, nặng nhọc nhấc tấm lưng da bọc xương để thay áo, sức phụ nữ yếu phải làm đi làm lại mấy lần mới mặc được áo cho bệnh nhân, Thủy vừa làm vừa khóc. Sau 20 phút một mình xoay xở với cái xác vô hồn, xong việc Thủy chạy ào về phòng vừa xả nước đầy người vừa khóc vì sợ.

"Nhiều bệnh nhân khi tử vong, người cứng đờ, gầy đét, nằm bất động, toàn thân đầy mụn nhọt, là điều dưỡng em phải thay quần áo, lau chùi sạch sẽ cho bệnh nhân trước khi chuyển xuống phòng an táng. Lúc đó chỉ cần sơ sảy một chút như găng tay bị rách, tay bị xước là có thể bị phơi nhiễm HIV ngay. Khi mới vào làm việc tại bệnh viện, tiếp xúc với bệnh nhân AIDS giai đoạn cuối, đặc biệt là bệnh nhân tử vong em rất sợ, nhưng làm nghề y là để chăm sóc cho người bệnh em lại quyết tâm làm việc", Thủy nhớ lại.

Nghề đối mặt với án tử

Tiếp xúc hàng ngày với những bệnh nhân là bạn của thần chết, cũng như hàng chục bệnh nhân đã tử vong, các y tá điều dưỡng chỉ cần sơ suất một chút là có thể nhận "án tử". Không cẩn thận trong lúc tiêm, truyền lấy ven hay tay bị xước, găng tay bị thủng là sẽ nhận hậu quả khôn lường nếu không phát hiện kịp thời. Chia sẻ sự hiểm nguy của nghề, bác sỹ Nguyễn Thị Kim Xuân (39 tuổi), khoa Ngoại - Hồi sức cấp cứu cho biết, "tất cả bệnh nhân đến đây đều phụ thuộc 100% vào đội ngũ y bác sỹ của bệnh viện, từ chăm sóc, chữa trị cho đến khi tử vong. Do vậy, bất cứ ở giai đoạn nào chúng tôi cũng gặp phải sự nguy hiểm bị phơi nhiễm bệnh".

Theo bác sỹ Vũ Đức Phê, Trưởng phòng Kế hoạch - Tổng hợp, bệnh viện 09, trước đây bệnh viện rất ít y bác sỹ là phụ nữ, khoảng 3 năm trở lại đây số cán bộ nữ mới được tăng cường. Từ khi thành lập bệnh viện (2005) đến nay, đã có 4 cán bộ bị nhiễm lao và 4 cán bộ bị phơi nhiễm HIV khi chăm sóc, khám chữa bệnh cho bệnh nhân. Tuy nhiên, do phát hiện kịp thời nên 4 cán bộ bị phơi nhiễm HIV đã được uống thuốc phòng chống phơi nhiễm HIV, đến nay cả 4 người đều không bị nhiễm bệnh. Trước đó, năm 2011, bệnh viện có 757 bệnh nhân thì có tới gần 71 trường hợp tử vong do AIDS, năm 2012 có 766 bệnh nhân thì có 91 trường hợp tử vong do AIDS.               

Quang Vinh