Xuân Thịnh là xã bãi ngang ven biển, có 4 thôn: Phú Dương, Vịnh Hòa, Hòa Hiệp và Từ Nham. Trong đó, Từ Nham là thôn cách xa trung tâm xã nhất và cách xa Quốc lộ 1 so với 3 thôn còn lại.
Dân cư thôn Từ Nham sinh sống dưới ngôi nhà sát biển, có xóm nhỏ thượng lên ghềnh đá cheo leo. Đường xuống Từ Nham lại có núi cát chạy dài, người dân trồng cây dương chắn gió mùa mưa bão, theo báo Phú Yên Online.
Bãi biển Từ Nham là bãi ngang, thường có sóng to, gió lớn nên vùng này không thể nuôi tôm hùm bằng lồng bè. Hằng ngày, người dân ở đây vượt qua núi đến Vũng Chào của vịnh Xuân Đài (xã Xuân Phương) dài 1,6km nuôi tôm hùm. Nhiều người cho rằng, con đường Từ Nham đến Vũng Chào nối liền duyên nợ nghề nuôi tôm hùm.
Ông Phan Văn Hội, thôn Từ Nham chia sẻ: Tôi ở thôn Từ Nham hằng ngày qua núi đến đây nuôi tôm. Nuôi tôm con nhàn, mỗi ngày cho ăn 2 lần, lượng thức ăn cũng ít nên sáng đi chiều về, còn nuôi tôm lớn phải ở lại 2-3 đêm mới về. Tôm hùm xanh đạt trọng lượng 3 con/kg thì bán. Bè nuôi 10 lồng thì bỏ túi tiền tỷ.
Thế nhưng nuôi tôm thường gặp sự cố. Có những lứa tôm đạt trọng lượng cỡ 5 con/kg thì tôm bị đừ do hàu chỉ quấn. Loại này để lâu thì ốm dần, nhẹ ký vì ít di chuyển nên bắt bán cho thương lái chạy ghe mua dạo, theo giá tôm ngộp.
Còn tôm lanh thì tự dùng càng que làm sạch, hàu chỉ không bám được, nên tôm thay vỏ lớn nhanh. "Nuôi con râu ria cong lưng, khi nó mạnh ăn thì mình mừng, lơ ăn là mình buồn rầu, còn khi tôm bỏ ăn thì mình nuốt cơm không trôi. Năm nuôi trúng, tôm lớn nhanh thì bỏ túi tiền tỉ; còn tôm chết thì lỗ cắm đầu vì đầu tư tiền tỷ, có người khóc ròng", ông Hội nói.
Ngoài thôn Từ Nham, người dân ở thôn Phú Dương, Hòa Hiệp nuôi tôm trên đầm Cù Mông, riêng người dân thôn Vịnh Hòa nuôi tôm trên đầm Cù Mông và vịnh Xuân Đài. Vịnh Hòa có 2 bãi, đó là bãi trước và bãi sau. Bãi trước ngửa mặt ra vịnh Xuân Đài, bãi sau hướng ra đầm Cù Mông.
Ông Phan Văn Sơn, người dân nuôi tôm trên đầm Cù Mông chia sẻ: "Vùng này mực nước thấp (2,5-3,5m lúc nước ròng), nên lồng nuôi được đặt xa bờ để tôm không bị ngộp. Ngày nào cũng cho tôm ăn 2 lần, vì vậy mỗi ngày tôi đi trên thúng nhiều hơn đi trên bờ. Nhờ thúng nhiều người làm ra tiền tỉ, xây nhà lầu, sắm ô tô".
Theo ông Sơn, phương tiện đi lại của người nuôi tôm là thúng nên ở đây 100 thúng đều có ghi tên người và số điện thoại trên vành thúng, gọi là "căn cước công dân" trên thúng.
Chia sẻ về việc này, ông Sơn cho hay, khi đặt hàng cho cơ sở sản xuất thúng nhựa composite ở Khánh Hòa, họ hỏi tên, số điện thoại để giao hàng cho đúng. Ví dụ khi đến Gành Đỏ thì có tên Tâm Gành Đỏ, ĐT: 0985...; đến Vũng Chào thì Hùng Vũng Chào, ĐT: 0986... Họ gọi, người đặt làm thúng đến nhận tên, số điện thoại trên thúng.
Cũng theo ông Sơn, nhờ "căn cước công dân" trên thúng mà dù ở bến có hàng trăm thúng, ai cũng dễ dàng tìm ra thúng của mình, giống như "phố có số nhà". Vậy nên nửa đêm ra bến thúng, chỉ cần rọi đèn pin là nhìn ra thúng của mình để lắc đi thả lưới. Tên ghi dòng chữ to giống như bảng hiệu trên thúng, nên khi gặp gió bão thúng trôi đi xa, người chủ vẫn tìm thấy thúng.
Xã Xuân Thịnh, thị xã Sông Cầu, là vùng trọng điểm nuôi tôm hùm của tỉnh Phú Yên. Toàn xã hiện có có 881 bè nuôi, với 12.260 lồng nuôi trong khu vực Đầm Cù Mông và 953 lồng nuôi ở khu vực Vịnh Xuân Đài (bãi trước thôn Vịnh Hòa).
Xuân Thịnh có 2 chợ truyền thống (Hòa Hiệp và Phú Dương), còn chợ bán tôm hùm thì có gần 100 chợ, đó là bãi thúng ven đầm, vịnh, nơi thúng vận chuyển tôm hùm từ biển vào.Với số lượng tôm hùm nuôi của xã thì ngày nào các chợ cũng mua bán trên 1 tấn tôm thu về hơn 1 tỷ đồng.
Trong 6 tháng đầu năm 2024, toàn xã xuất bán khoảng 6.000 lồng, với hơn 240 tấn tôm hùm thương phẩm (tôm hùm xanh), thu được 242 tỷ đồng. Nhờ vậy, đời sống người dân nơi đây được nâng cao thấy rõ.
Thông tin trên báo Nhân Dân, ông Lê Văn Đạo, Chủ tịch UBND xã Xuân Thịnh cho biết, nhờ nuôi tôm hùm hiệu quả, đời sống người dân nâng lên rõ rệt; số hộ khá, giàu ngày càng nhiều, hộ nghèo trong xã cuối năm 2023 giảm còn 1,88%.
"Đảng ủy, chính quyền địa phương đang tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ giữ vững các tiêu chí xây dựng xã đạt chuẩn nông thôn mới và các tiêu chí xây dựng xã thành phường để đến 2025 thị xã Sông Cầu trở thành thành phố trực thuộc tỉnh", ông Lê Văn Đạo cho biết.
KHÁNH LINH (t/h)