Theo thông tin từ Bộ VH,TT&DL, sẽ có 128 tác giả, đồng tác giả được trao Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật (VHNT) năm 2022 trong đó có 18 tác giả, đồng tác giả được tặng, truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh.
Nhà văn Nguyễn Văn Thọ (Thọ Muối) nhận giải thưởng Nhà nước về VHNT lần này với tác phẩm Quyên. Em trai ông - NSND Nguyễn Thước với phim tài liệu: Không chỉ là thương hiệu, Đất lạnh, Cỏ xanh im lặng.
Nhà văn Nguyễn Văn Thọ.
Chia sẻ với Người Đưa Tin, nhà văn Nguyễn Văn Thọ cho hay, khi nhận được giải thưởng Nhà nước về VHNT, ông rất cảm động vì đây là một giải thưởng lớn, ông nghĩ về những người bạn đã động viên ông làm hồ sơ nhận giải.
"Tôi nhớ đến nhà thơ Bế Kiến Quốc - một người đã động viên tôi rất nhiều trong con đường văn học. Đây là một cảm giác rất thật, chính những lời động viên ấy đã làm tôi tin vào con đường sáng tác mình đã chọn. Giải thưởng lớn này ghi nhận quá trình cống hiến cho văn học của tôi.
Tác phẩm Quyên đã được bạn đọc khắp nơi đón nhận và được nhiều giải thưởng về văn học trao tặng. Trên cơ sở ấy, Hội đồng nhà nước đã đánh giá và trao giải. Đây là vinh dự lớn của tôi, không phải ai cũng được giải này", nhà văn Nguyễn Văn Thọ tâm sự.
Tác giả của Quyên chia sẻ thêm: "Lần này, gia đình tôi nhận được tin vui, vì ngoài tôi ra, em trai tôi là NSND Nguyễn Thước cũng nhận giải thưởng Nhà nước về VHNT với phim tài liệu: Không chỉ là thương hiệu, Đất lạnh, Cỏ xanh im lặng.
Dạo này tôi bận rộn nên tối thường đến ăn cơm nhà em trai, là một hạnh ngộ mà ít gia đình văn nghệ sĩ nào có được khi cả hai em em đều nhận giải. Bố tôi là hoạ sĩ Nguyễn Văn Thiệu, ông tốt nghiệp trường Mỹ thuật Đông Dương niên khoá 1932- 1937.
Chúng tôi được bố dạy và chỉ bảo nhiều. Lần này cả 2 anh em được nhận giải, là nguồn vui của cả gia đình, họ hàng. Chúng tôi ít nhiều đã làm theo lời dăn dạy của tổ tiên, cha mẹ. Hai anh em đã trải qua nhiều vất vả, sáng tạo mới có ngày hôm nay".
Nhà văn Nguyễn Văn Thọ cho biết thêm, con đường sáng tác của ông rất dài, trải qua nhiều đau khổ, ông học nhiều ở cuộc sống và các nhà văn đã đi trước như: Trần Lê Văn, Tô Hoài, Lê Đạt..., ông luôn biết ơn những thế hệ trước đã cho ông nhiều kinh nghiệm và những bài học hay về sáng tác.
Tác giả của Quyên cho hay, khi vào đến vào bình chọn của Bộ VH,TT&DL, ông được biết 16/16 thành viên đã đồng ý bỏ phiếu cho tiểu thuyết của ông.
Nói thêm về tiểu thuyết nối tiếng của mình, nhà văn Nguyễn Văn Thọ bộc bạch, nhân vật Quyên không có thực trong đời sống nhưng có nhiều người giống Quyên vì có nhiều phụ nữ Việt ở Đức có số phận đau khổ, vất vả.
"Khi tôi viết xong tiểu thuyết này, có độc giả cách nhà tôi 400 km đến gia đình tôi chơi và nghỉ lại, chị ấy kể rằng, số phận của mình còn khủng khiếp hơn Quyên. Chị ấy thấy đồng cảm với nhân vật và khi đọc tiểu thuyết, chị ấy đã khóc. Khi chiếu phim Quyên ở Đức, tôi nhận được rất nhiều sự chia sẻ, ủng hộ của bà con người Việt tại Đức", nhà văn Nguyễn Văn Thọ kể lại.
Nhà văn Nguyễn Văn Thọ sinh năm 1948, quê gốc ở Thái Bình, Quyên là tiểu thuyết đầu tay của ông, xuất bản năm 2009. Tác phẩm kể về Quyên - một cô gái Hà Nội gốc nghe theo chồng vượt biên từ Nga sang Đức. Cuộc ra đi tìm kiếm đất hứa trở thành cuộc phiêu lưu 9 năm với biết bao bất ngờ, như con thuyền nhỏ lênh đênh ở xứ người chính ngay giữa đồng bào mình.
Với sự xuất hiện của Quyên, Nguyễn Văn Thọ được đánh giá là "một trong số ít những cây bút đương đại xuất sắc nhất về đề tài người Việt ở hải ngoại".
Tiểu thuyết Quyên được xuất bản năm 2009.
Nhà văn Nguyễn Văn Thọ chia sẻ, ngay từ đầu ông đã không có ý định theo nghề cầm bút, mãi đến tuổi năm mươi, ông đến với văn chương như là sự sẻ chia những chìm nổi của cuộc đời, để "giải tỏa những ẩn ức trong đời sống, giải tỏa nỗi cô đơn". Trải qua cuộc đời đầy không ít khó khăn và gần ba mươi năm sống tại Đức, ông quyết định trở về Việt Nam.
Nhà văn Nguyễn Văn Thọ cho hay, ông viết Quyên như một sự trả nợ sau ngần ấy năm tháng bôn ba nơi đất khách đã cho ông nhiều chiêm nghiệm về cuộc đời. Nguyễn Văn Thọ đem đến cho độc giả cái nhìn của một cuộc đời gần như trọn vẹn của người xa xứ, mà trong đó mỗi nhân vật là một mảnh ghép. Tác phẩm của ông nhìn cuộc đời một cách hiện thực, vì ông cũng là người hiểu cuộc sống của những con người Việt xa xứ hơn ai hết.
