Ngày 18/1, Tổng thống Barack Obama nói với các phóng viên rằng ông sẽ lên tiếng chỉ khi nào người kế nhiệm mình khiến cho "một số giá trị cốt lõi bị đe dọa". Và chỉ hai tuần sau đó, ông chủ cũ của Nhà Trắng đã không thể giữ được sự im lặng.
Trong khi vẫn còn đang đi nghỉ với gia đình ông Obama vẫn ban hành một tuyên bố thông qua người phát ngôn của mình hôm 30/1, trong đó khuyến khích người Mỹ phải công khai phản đối động thái của Tổng thống Trump trong việc cấm công dân từ 7 quốc gia, cũng như những người tị nạn từ khắp nơi trên thế giới - nhập cảnh vào Mỹ.
Tuyên bố cũng phản pháo lại về việc Tổng thống Trump so sánh quyết định nói trên với lệnh cấm nhập cư tạm thời đối với công dân Iraq hồi năm 2011 được đưa ra bởi ông Obama.
"Ngài cựu Tổng thống về cơ bản không đồng ý với việc phân biệt đối xử đối với cá nhân chỉ vì niềm tin tôn giáo của họ", phát ngôn viên của ông Obama, Kevin Lewis cho biết trong một tuyên bố.
Quyết định lên tiếng của cựu Tổng thống Obama được coi là một trường hợp hiếm thấy trong lịch sử khi ông cùng đội cố vấn cho rằng tình trạng hiện tại là không thể im lặng. Trước đó ông Obama nhiều lần nhấn mạnh sự cần thiết phải đảm bảo một quá trình chuyển đổi trơn tru và không can thiệp vào các hoạt động của chính quyền mới.
Theo Washington Post, việc áp dụng một chính sách đối đầu với những di sản để lại của mình chính là nguyên nhân khiến ông Obama cần phải có động thái lên tiếng bảo vệ.
Trong cuộc họp báo cuối cùng, ông Obama đã lập ra các tiêu chí mà ông nói rằng bản thân sẽ phản ứng dưới tư cách một công dân. Trong đó bao gồm các hành động gây tổn hại tới người thiểu số, những người nhập cư hay những người bất đồng quan điểm chính trị.
"Ông ấy sẽ là một tiếng nói đối lập, nhưng sẽ không phản ứng một cách cực đoan", Brinkley, giáo sư lịch sử Đại học Rice nói. "Không có chuyện Barack Obama lại im lặng về lệnh cấm nhập cư này".
Trong lịch sử nước Mỹ có rất ít trường hợp tổng thống miễn nhiệm lên tiếng chỉ trích người kế nhiệm của mình.
Lần cuối cùng điều này xảy ra là sự phá vỡ tiền lệ của cựu Tổng thống Theodore Roosevelt đối với người kế nhiệm William Howard Taft - người được bầu vào năm 1908, dù trước đó ông từng cho biết ít nhất sẽ không nói điều gì trong 2 tháng.
Quốc Vinh