SCMP cho biết, nhà lãnh đạo Philippines Duterte lại đưa ra những lời xúc phạm ông Obama và nói rằng Washington đã từ chối bán vũ khí cho Manila, nhưng ông không quan tâm bởi Nga và Trung Quốc sẵn sàng thay thế Mỹ làm việc đó.
Trong phát biểu mới nhất của ông Duterte, ông cho hay bản thân đang điều chỉnh lại chính sách đối ngoại bởi Mỹ đã quên Philippines và khẳng định “tôi sẽ chia tay với Mỹ”, dù vẫn chưa rõ ý đồ thực sự của ông là gì khi nói từ “chia tay”.
Trong 3 bài phát biểu cứng rắn tại Manila, ông Duterte nói rằng Mỹ không muốn bán tên lửa và các loại vũ khí, nhưng Nga và Trung Quốc đã từng cam kết với ông rằng họ luôn sẵn sàng cung cấp vũ khí cho nước này.
“Dù điều này nghe có vẻ không hay ho cho lắm nhưng nghĩa vụ thiêng liêng của tôi là gìn giữ sự toàn vẹn của đất nước này và sức khỏe của mỗi người dân”, ông Duterte nói, ám chỉ tới Mỹ.
“Nếu các anh không muốn bán vũ khí, tôi sẽ sang Nga. Tôi đã cử các đoàn tướng sang Nga và Moscow nói rằng chúng tôi không phải lo lắng gì cả, họ sẽ đồng ý bán cho Manila. Còn đối với Trung Quốc, họ nói rằng chỉ cần tới, ký kết và mọi thứ sẽ hoàn thành”, ông Duterte thêm.
Trong những phát ngôn gần đây, ông Duterte hầu như đều thể hiện thái độ đối đầu với Mỹ và tỏ ra không hài lòng với Tổng thống Obama. Đồng thời, nhà lãnh đạo Philippines cũng thường xuyên đem Mỹ ra so sánh với Nga và Trung Quốc. Tuy nhiên, ông Duterte cũng có lúc thẳng thắn thừa nhận rằng quan hệ Mỹ-Philippines sẽ không tan vỡ vì "cái miệng" của mình.
Khi được hỏi về những bình luận của ông Duterte, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ John Kirby hôm 4/10 nói: “Thẳng thắn mà nói, dường như những phát ngôn ấy trái ngược với mối quan hệ nồng ấm giữa người Philippines và người Mỹ, cũng như những hợp tác quan trọng giữa hai chính phủ, và sự hợp tác đó vẫn tiếp tục dưới thời của ông Duterte”.
Hôm 2/10, ông Duterte nói rằng ông sẽ xem xét lại Hiệp định tăng cường hợp tác quốc phòng Mỹ - Philippines. Hiệp định này được ký từ năm 2014, cho phép quân đội Mỹ tiếp cận các căn cứ Philippines và thiết lập các cơ sở lưu trữ cho an ninh hàng hải và hoạt động nhân đạo cũng như các hoạt động ứng phó với thảm họa.
Ông Duterte nhấn mạnh rằng Mỹ và châu Âu nên ủng hộ Philippines chống ma túy chứ không phải chỉ trích về số lượng người chết trong chiến dịch truy quét con nghiện ở nước này.
Theo giới chức Mỹ, Washington đang cố gắng làm ngơ những phát ngôn của ông Duterte và không tạo ra thêm lý do để ông đưa ra thêm những phát ngôn như vậy nữa.
Mối quan hệ xấu với Manila có thể gây ra nhiều vấn đề trong khu vực, nơi mà Trung Quốc đang gia tăng ảnh hưởng, nên hiện tại chính phủ Mỹ vẫn chưa bàn thảo về việc trừng phạt Philippines, ví dụ như cắt viện trợ, hai quan chức Mỹ cho biết hôm 3/10.
Danh Tuyên