Trong bài phát biểu trên truyền hình nhà nước hôm 13/7, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đưa ra những bình luận công khai đầu tiên của mình đối với diễn biến tại Hội nghị Thượng đỉnh thường niên của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) ở Litva vừa qua – một sự kiện chủ yếu xoay quanh Ukraine và cuộc xung đột giữa quốc gia Đông Âu này và Nga.
Theo ông Putin, khả năng Ukraine gia nhập NATO sẽ phản tác dụng đối với Kiev vì nó sẽ đặt ra một mối đe dọa an ninh khác cho Moscow và sẽ không tăng thêm an ninh cho Ukraine.
Người đứng đầu Điện Kremlin cũng nêu bật tính hiệu quả của các chiến lược của Nga trong việc ngăn chặn sự gia tăng dòng chảy vũ khí phương Tây vào Ukraine, cũng như lập trường của Nga về thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc qua Biển Đen.
Mục tiêu ưu tiên
Trong một thông điệp phát đi trên đài truyền hình Nga Rossiya-24, Tổng thống Putin tuyên bố việc phương Tây tiếp tục cung cấp tên lửa và xe tăng cho Ukraine có thể gây thiệt hại cho Nga nhưng không gây ra mối đe dọa nghiêm trọng nào trong khu vực “chiến dịch quân sự đặc biệt”, do đó hy vọng sử dụng những khí tài này để khiến cán cân quyền lực nghiêng về phía Ukraine do NATO hậu thuẫn đã không thành hiện thực.
Đề cập đến các tên lửa hành trình tầm xa do các cường quốc phương Tây cung cấp cho Kiev, dự kiến sẽ giúp mở rộng phạm vi giao chiến, ông Putin cho biết, lực lượng phòng không và tình báo Nga đã chứng tỏ khả năng đặc biệt của mình trong việc ngăn chặn các mối đe dọa.
“Về việc cung cấp vũ khí, các loại vũ khí khác nhau, chúng tôi thấy có bao nhiêu hy vọng được đặt vào việc cung cấp tên lửa có tầm bắn đủ xa. Vâng, chúng gây ra thiệt hại, nhưng không có gì nghiêm trọng xảy ra trong khu vực chiến sự khi sử dụng tên lửa. Điều tương tự cũng xảy ra với xe tăng, xe chiến đấu bộ binh do nước ngoài sản xuất”, ông Putin nhấn mạnh.
Nhà lãnh đạo Nga tiết lộ rằng kể từ ngày 4/6 tới cuối ngày 12/7, 311 xe tăng của phía Ukraine đã bị phá hủy, đồng thời cho biết thêm rằng ít nhất 1/3 số này đến từ phương Tây, bao gồm cả Leopard do Đức sản xuất.
Xe tăng Leopard 2 (Đức) và xe bọc thép chở quân Bradley (Mỹ) bị phá hủy ở vùng Zaporizhzhia khi Ukraine đang tiến hành phản công nhằm tái chiếm lãnh thổ từ tay quân Nga, đầu tháng 6/2023. Ảnh: The National News
Theo ông, quân đội Ukraine sợ sử dụng xe tăng phương Tây vì đây là “mục tiêu ưu tiên” của các lực lượng Nga.
“Tôi có thể nói với các vị rằng các quân nhân Ukraine thường từ chối bước lên những chiếc xe tăng này bởi vì chúng là mục tiêu ưu tiên của quân đội chúng tôi”, ông Putin nói, đồng thời khẳng định rằng xe tăng phương Tây “cháy đượm hơn” so với xe tăng do Liên Xô sản xuất như T-72.
Tổng thống Putin cũng cảnh báo chớ cung cấp thêm vũ khí cho Ukraine vì điều này sẽ chỉ làm leo thang xung đột hơn nữa. Ông nói: “Việc cung cấp vũ khí mới sẽ không ích gì cả, nó sẽ chỉ làm tình hình thêm trầm trọng, đặc biệt là cho phía Ukraine, và sẽ tiếp tục kích động xung đột”.
Đề cập đến khả năng NATO kết nạp Ukraine, nhà lãnh đạo Nga cho biết, Moscow không phản đối việc thảo luận về các đảm bảo an ninh cho Kiev.
“Chúng tôi đã nói nhiều lần rằng bất kỳ quốc gia nào cũng có quyền cải thiện an ninh của mình. Và tất nhiên, họ có quyền lựa chọn cách thức để đạt được mục tiêu này, cách mà họ cho là đúng đắn nhất đối với bản thân mình. Chỉ có một hạn chế: Cách thức đạt được an ninh của một quốc gia không nên tạo ra mối đe dọa cho quốc gia khác”, ông nói.
“Đối với tư cách thành viên của Ukraine trong NATO, chúng tôi đã nhiều lần nói về điều này. Nó tạo ra các mối đe dọa đối với an ninh của Nga. Rõ ràng là vậy. Và trên thực tế, một trong những lý do bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt chính là mối đe dọa Ukraine gia nhập NATO. Tôi chắc chắn rằng điều này sẽ không làm tăng an ninh của chính Ukraine”.
Thỏa thuận ngũ cốc
Trong bài phát biểu trên truyền hình hôm 13/7, Tổng thống Putin cũng cho biết, Nga đang cân nhắc việc ngừng tham gia Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen với Ukraine do Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Hợp Quốc làm trung gian, cho đến khi các yêu cầu của đất nước ông được đáp ứng.
Theo ông Putin, thỏa thuận ngũ cốc này đã không mang lại gì cho Nga mà chỉ làm lợi cho phía bên kia (Ukraine).
“Chúng tôi có thể đình chỉ việc tham gia vào thỏa thuận này. Nếu mọi người đã nói rằng tất cả những cam kết với chúng tôi sẽ được thực hiện, thì hãy để họ thực hiện lời hứa này trước, và chúng tôi sẽ ngay lập tức tái gia nhập thỏa thuận này một lần nữa”, ông Putin nhấn mạnh.
Một cảng ngũ cốc ở Odessa, miền Nam Ukraine, ngày 23/7/2022. Ảnh: NY Times
“Tôi biết rằng Tổng thư ký và các nhân viên Liên Hợp Quốc – những người đang giải quyết vấn đề này - đang chân thành cố gắng đáp ứng các điều kiện liên quan, bao gồm cả liên quan đến Nga, tôi không nghi ngờ gì về điều này. Nhưng họ không thành công. Bởi vì các nước phương Tây không dự định giữ lời hứa của họ”.
Ông Putin tuyên bố Nga sẽ chỉ gia hạn thỏa thuận – sẽ hết hạn vào ngày 17/7 tới – nếu các nước phương Tây tuân thủ những lời hứa mà họ đã đưa ra. Hơn nữa, Moscow cũng đang phản đối việc phương Tây không thực hiện đầy đủ một số điều khoản trong bản ghi nhớ đã ký kết, bao gồm cả việc tái kết nối Ngân hàng Nông nghiệp Nga với hệ thống SWIFT và nối lại quá trình vận chuyển phân bón qua đường ống amoniac Tolyatti-Odessa.
Theo Liên Hợp Quốc, hơn 24,1 triệu tấn ngũ cốc đã được xuất khẩu trong khuôn khổ thỏa thuận này cho đến tháng 3 năm nay. Nhưng Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp (FAO) đã tiết lộ vào tháng 10 năm ngoái rằng chỉ 1/4 lượng ngũ cốc xuất khẩu theo Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen là đến các nước có thu nhập thấp.
Tổng thống Putin cho biết vào tháng 9/2022 rằng, hầu hết ngũ cốc rời các cảng của Ukraine đang hướng đến Liên minh châu Âu (EU) thay vì các nước đang phát triển, khi các quốc gia nghèo nhất thế giới phải gánh chịu hậu quả nặng nề nhất của cuộc khủng hoảng lương thực. Kể từ đó, ông Putin đã đề nghị cung cấp miễn phí ngũ cốc của Nga cho các nước châu Phi nghèo.
Minh Đức (Theo Al Mayadeen, Al Jazeera, TASS)
