"Phải hoàn thành 5 dự án giao thông trọng điểm trong nhiệm kỳ này"

Sáng ngày 1/3, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp trực tuyến của Thường trực Chính phủ với các địa phương về báo cáo nghiên cứu tiền khả thi đối với 5 dự án giao thông trọng điểm quốc gia.

Các dự án gồm đường vành đai 4 Vùng Thủ đô Hà Nội; đường vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh; đường cao tốc Châu Đốc – Cần Thơ – Sóc Trăng; đường cao tốc Khánh Hòa – Buôn Ma Thuột; đường cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu. Các dự án có tổng chiều dài ước tính hơn 500 km.

Tại cuộc họp, Thủ tướng đã nghe báo cáo tóm tắt, báo cáo thẩm định và các báo cáo nghiên cứu tiền khả thi các dự án, các Phó thủ tướng Chính phủ, lãnh đạo các bộ, cơ quan, tỉnh, thành phố đã thảo luận các vấn đề về quy hoạch, thủ tục pháp lý, huy động nguồn lực, nguồn vốn, hình thức đầu tư; các vấn đề kỹ thuật, tiến độ; chủ đầu tư, quản lý dự án; công tác giải phóng mặt bằng; khai thác không gian phát triển mới do các tuyến đường tạo ra; công tác kiểm tra, giám sát... quá trình triển khai các dự án.

Phát biểu kết luận cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, phát triển hạ tầng là 1 trong 3 đột phá chiến lược đã được Đảng, Nhà nước xác định, trong đó có hạ tầng giao thông. Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ XIII đã đặt mục tiêu hoàn thành 2.000 km đường cao tốc trong nhiệm kỳ này.

Thời gian qua, Thủ tướng, Thường trực Chính phủ đã có nhiều cuộc làm việc với các bộ, cơ quan, địa phương về 5 dự án này. Đây đều là những tuyến đường quan trọng, huyết mạch, việc triển khai xây dựng liên quan đến nhiều vấn đề, nhiều tỉnh, thành phố và nhiều người dân.

Thủ tướng nêu rõ, để thực hiện mục tiêu đã đề ra, quyết tâm phải rất cao, nỗ lực phải rất lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả, xác định trọng tâm, trọng điểm để lãnh đạo, chỉ đạo, đầu tư nguồn vốn, tổ chức thực hiện khoa học, hợp lý, hiệu quả.

"Chính phủ phải quyết tâm rất cao, các địa phương phải quyết tâm rất cao và các bộ ngành cũng phải quyết tâm rất cao. Bởi trong 20 năm qua, chúng ta mới hoàn thành được khoảng 1.000 km cao tốc", Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng lưu ý cần rút kinh nghiệm từ các dự án đã triển khai, khẩn trương sơ kết, tổng kết từ thực tiễn, áp dụng, nhân rộng các bài học hay, kinh nghiệm quý, mô hình tốt, cách làm hiệu quả; khắc phục được những tồn tại, hạn chế, bất cập tại một số dự án cao tốc, dự án đầu tư công đã triển khai như manh mún, dàn trải, kéo dài, tình trạng chia nhỏ gói thầu với quá nhiều nhà thầu, vấn đề mỏ vật liệu cho các dự án cao tốc…

Thủ tướng nhấn mạnh các bộ, ngành, địa phương cần thống nhất quan điểm, nhận thức, tư tưởng chỉ đạo trong phát triển hạ tầng giao thông trên tinh thần đổi mới, đột phá tư duy.

Theo đó, các địa phương cần phát huy mạnh mẽ tinh thần tự lực tự cường, chủ động, sáng tạo, không trông chờ, ỷ lại, cần trăn trở, suy nghĩ, chia sẻ với Trung ương trong huy động nguồn lực, tìm ra cách làm phù hợp, hiệu quả nhất... Trung ương phân bổ nguồn lực hài hòa, cân đối, hiệu quả trên tinh thần vừa phát huy mạnh mẽ vai trò những khu vực động lực phát triển, vừa thúc đẩy những nơi khó khăn vươn lên để cả nước cùng phát triển.

Ngoài nguồn lực nhà nước, phải tăng cường hợp tác công tư để thu hút nguồn lực ngoài nhà nước, hiện trên cả nước đã có nhiều mô hình hợp tác công tư thành công trong phát triển hạ tầng.

Thủ tướng nêu rõ, về nguyên tắc, Trung ương bố trí 50%, địa phương cân đối 50% nguồn vốn cho các dự này, gồm nguồn vốn đầu tư công trung hạn, nguồn vốn từ chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, các nguồn vốn khác. Việc bố trí vốn phải linh hoạt, sát tình hình, tiến độ và bảo đảm đủ để hoàn thành 5 dự án trong nhiệm kỳ này.

Về cơ chế, chính sách, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục kế thừa các chính sách đã được cấp có thẩm quyền đồng ý, cho phép; tiếp tục rà soát, đề xuất các cấp có thẩm quyền xử lý các vấn đề còn vướng mắc.

Với các dự án đầu tư công, dự án đi qua địa phương nào thì địa phương đó làm chủ đầu tư, với dự án PPP thì giao địa phương là cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Bộ GTVT và các bộ, ngành phải giúp đỡ, hỗ trợ các địa phương. Tại cuộc họp, lãnh đạo các địa phương đều khẳng định sẵn sàng nhận và nỗ lực cao nhất để hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Bộ GTVT đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho các địa phương trong quản lý đầu tư xây dựng công trình, dự án, gắn với phân bổ nguồn lực hợp lý, nâng cao năng lực cán bộ và đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát chặt chẽ theo đúng quy định của pháp luật.

Thủ tướng một lần nữa lưu ý việc triển khai các dự án cao tốc cần đi theo hướng tuyến thẳng nhất, ngắn nhất có thể, không bám theo đường cũ hay khu dân cư, "qua sông bắc cầu, qua đồng đổ đất, qua núi khoét núi", qua đó giảm được khâu giải phóng mặt bằng, giảm chi phí, thời gian và tạo ra không gian phát triển mới.

Thủ tướng giao Phó Thủ tướng Lê Minh Khái chủ trì chỉ đạo về bố trí, cân đối nguồn vốn; Phó Thủ tướng Lê Văn Thành chủ trì chỉ đạo về tiến độ, đôn đốc các cơ quan trình các cấp có thẩm quyền. Các cơ quan, các địa phương phối hợp chặt chẽ, đồng bộ trên tinh thần "làm ngày làm đêm", vì nhân dân phục vụ, giảm tối đa thủ tục hành chính, các phiền hà không cần thiết, trình các cơ quan có thẩm quyền theo quy định, bảo đảm tiến độ và chất lượng công việc.

Thủ tướng nhấn mạnh quyết tâm phải hoàn thành các dự án trong nhiệm kỳ này với cam kết mạnh mẽ từ các địa phương, "nếu đủ vốn mà không hoàn thành là có lỗi với nhân dân, với đất nước".