Báo Iltalehti ở Phần Lan và Expressen ở Thụy Điển ngày 25/4 dẫn lời các nguồn tin thân cận cho biết, Phần Lan và Thụy Điển sẽ cùng bày tỏ nguyện vọng gia nhập NATO vào tháng 5.
Theo Iltalehti, các nhà lãnh đạo của Phần Lan và Thụy Điển dự kiến gặp nhau vào ngày 16/5 và sau đó công khai ý định xin gia nhập liên minh. Bộ trưởng Ngoại giao Phần Lan Pekka Haavisto từ chối bình luận, nhưng nhắc lại ông muốn Phần Lan và Thụy Điển đưa ra những lựa chọn tương tự.
Còn Nhật báo Thụy Điển Aftonbladet trích dẫn, các nguồn tin thân cận với Chính phủ Thụy Điển cho biết, Mỹ và Anh đã hứa với Thụy Điển rằng họ sẽ tăng cường hiện diện quân sự, tổ chức các cuộc tập trận quân sự chuyên sâu hơn và đưa ra sự hỗ trợ "chính trị mạnh mẽ" từ các nước NATO “trong quá trình gia nhập” liên minh. Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Thụy Điển từ chối bình luận về các bài báo trên.
Thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson (trái) và Thủ tướng Phần Lan Sanna Marin trước cuộc họp tại Stockholm, Thụy Điển vào ngày 13/4. Ảnh: REUTERS
Thủ tướng Phần Lan Sanna Marin trong chuyến thăm người đồng cấp Thụy Điển Magdalena Andersson cách đây 2 tuần cho biết, mong muốn Phần Lan sẽ đưa ra quyết định về việc xin gia nhập NATO trong những tuần tới.
Stockholm hiện đang tiến hành xem xét lại chính sách an ninh của mình, bao gồm ý kiến về khả năng trở thành thành viên NATO. Kết quả dự kiến được công bố vào giữa tháng 5.
Ngoài ra, Đảng Dân chủ Xã hội Thụy Điển cầm quyền cũng đang xem xét lại sự phản đối lâu dài của họ đối với tư cách thành viên NATO. Dự kiến sẽ có kết quả chậm nhất vào ngày 24/5.
Trong khi đó, Nga đã liên tục phản đối và đe dọa về hậu quả nếu Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO.
Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Liên bang Nga Dmitry Medvedev ngày 14/4 tuyên bố, Nga sẽ phải tăng cường lực lượng trên bộ, hải quân và không quân ở Biển Baltic để khôi phục sự cân bằng quân sự nếu hai nước Bắc Âu gia nhập NATO. Ông Medvedev, cựu tổng thống Nga giai đoạn 2008-2012, cũng đe dọa rằng Nga sẽ phải triển khai vũ khí hạt nhân đến Kaliningrad, vùng đất nằm giữa Ba Lan và Lithuania.
Bất chấp hợp tác gia tăng với NATO kể từ khi Nga sáp nhập Crimea vào năm 2014, các nước Bắc Âu đều đã từng chọn không tham gia liên minh quân sự này.
Tuy nhiên, chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine đã buộc Thụy Điển và Phần Lan phải cân nhắc liệu thái độ trung lập về quân sự lâu nay của họ có còn là cách tốt nhất để đảm bảo an ninh quốc gia hay không.
Cũng trong ngày 25/4, 3 tàu chiến của NATO đã đến cảng Turku phía tây nam Phần Lan để tham gia huấn luyện với lực lượng Phần Lan. Theo lực lượng phòng vệ Phần Lan, các tàu thả mìn LVNS Virsaitis của Latvia, tàu dò mìn ENS Sakala của Estonia và HNLMS Schiedam của Hà Lan sẽ huấn luyện cùng 2 tàu dò mìn của Phần Lan.
Hoạt động diễn tập kéo dài 2 ngày, bắt đầu từ ngày 28/4. Cuộc diễn tập sẽ giúp các tàu Phần Lan chuẩn bị tham gia lực lượng phản ứng của NATO và tập trung vào các biện pháp đối phó thủy lôi cũng như hoạt động theo cơ chế đa quốc gia, theo thông cáo.
Minh Hoa (t/h theo Vietnam+, Thanh Niên)
