Một Ủy ban Quốc hội quan trọng của Mỹ từng tỏ ra lo ngại về việc vũ khí Mỹ cấp cho phe đối lập có thể rơi vào tay các chiến binh có liên quan tới Al-Qaeda như nhóm Mặt trận al-Nusra, tuy nhiên Ủy ban tình báo Hạ viện cho biết họ sẵn sàng đương đầu với rủi ro. Trước đó, hồi đầu tháng 6, Tổng thống Barack Obama từng khẳng định Mỹ sẽ hỗ trợ quân nổi dậy sau hai năm trục trặc không thể trực tiếp gửi vũ khí cho Syria.
Một nguồn tin thân cận thông tin cho Reuters rằng: “Chúng tôi đã và đang làm việc với Quốc Hội để giải quyết các vấn đề lo ngại ban đầu, chúng tôi tin rằng những vấn đề đó đã được giải quyết và bây giờ là lúc có thể xúc tiến kế hoạch như đã định”.
Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ, Tướng Martin Dempsey đã tỏ ra bi quan về khả năng can thiệp quân sự vào Syria trong đó có khả năng thiết lập một “vùng cấm bay” nhằm hỗ trợ cho lực lượng nỗi dậy tương tự như điều đã làm với Libya năm 2011.
Mỹ sẽ phải chi hơn 1 tỉ USD/ 1 tháng nếu can thiệp sâu vào Syria
Tướng Martin Dempsey cho biết nếu can thiệp sâu hơn vào tình hình Syria, Mỹ sẽ phải chi hơn 1 tỉ USD/ 1 tháng. Đại tướng Martin Dempsey đã vạch ra các chi phí, rủi ro và lợi ích mà quân đội Mỹ có thể phải đối mặt nếu tham gia nhiều hơn vào cuộc xung đột tại Syria. Trong bức thư công khai gửi tới Chủ tịch Quân vụ Thượng viện Mỹ Carl Levin, Tướng Dempsey phân tích năm lựa chọn quân sự mà quân đội Mỹ có khả năng thực hiện tại Syria:
- Đào tạo, tư vấn và hỗ trợ cho phe đối lập
- Tiến hành tấn công hạn chế
- Thiết lập vùng cấm bay
- Tạo vùng đệm bên trong Syria
- Kiểm soát vũ khí hóa học của Damascus
Tướng Dempsey ước tính lựa chọn đầu tiên sẽ tốn của Mỹ khoảng 500 triệu USD mỗi năm trong khi bốn chọn lựa còn lại sẽ cần khoảng 1 tỉ USD một tháng. Kinh phí ban đầu để thiết lập một vùng cấm bay sẽ khoảng 500 triệu USD nhưng con số này có thể nhanh chóng tăng lên đến 1 tỷ USD mỗi tháng do cần phải huy động hàng trăm máy bay trên các căn cứ mặt đất, trên biển, thông tinh tình báo, tác chiến điện tử, tiếp nhiên liệu trên không để duy trì vùng cấm bay.
Việc thiết lập vùng cấm bay có thể giảm được các hoạt động đánh bom vào căn cứ của phe đối lập của quân đội chính phủ Syria. Nhưng điều đó lại đặt các máy bay của Mỹ vào nguy cơ bị bắn hạ rất cao bởi mạng lưới phòng không khá dày đặc của quân đội chính phủ Syria. Mặt khác để thiết lập “vùng cấm bay” cần có sự đồng ý của các đối tác trong khu vực, cho dù quân đội Mỹ không tiến vào Syria nhưng những căng thẳng khi có sự hiển hiện của lực lượng quân sự Mỹ trong khu vực có thể kích động các phần tử cực đoan thực hiện các vụ tấn công trả đũa. Điều đó dẫn đến việc kiểm soát các hoạt động tấn công vô tình hay các hoạt động mang tính chất tội ác chiến tranh trở nên khó khăn hơn.
Việc thiết lập một vùng đệm bên trong Syria để tiến hành các hoạt động đào tạo cho lực lượng nỗi dậy cũng cần có sự hiện diện của hàng ngàn binh lính Mỹ ở các nước trong khu vực. Mặt khác, việc phá hủy kho dự trữ vũ khí hóa học khổng lồ của Syria là việc làm nguy hiểm nhất đúng theo nghĩa đen. Tướng Dempsey cho rằng nhiệm vụ thực hiện một vùng cấm bay như vậy đòi hỏi những cuộc tập kích đường không quy mô lớn cùng hàng ngàn lực lượng chiến đấu đặc biệt và các lực lượng mặt đất khác để tấn công các căn cứ vũ khí hóa học một cách an toàn.
Trong thư, Tướng Dempsey viết, “quyết định sử dụng quyền lực là một việc mà bất cứ ai trong chúng ta đều không có quyền xem nhẹ bởi nó không khác nào một hành động chiến tranh”. Đại tướng Dempsey hiểu những hành động ông phác thảo ra sẽ giúp tăng cường sức mạnh cho phe đối lập và đặt áp lực lên chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad tuy nhiên ông cảnh báo Mỹ nên rút ra bài học từ những lần can thiệp quân sự trước tại Afghanistan và Iraq.
Cùng quan điểm bi quan về khả năng can thiệp quân sự vào Syria, Tướng James Mattis đã chia sẻ điều tương tự trong một cuộc phỏng vấn tại Diễn đàn an ninh Aspen vào ngày 20/7 vừa qua. Ông nói: “Tôi đảm bảo với các bạn rằng nếu buộc phải làm điều đó, CENTCOM(Bộ tư lệnh tối cao quân đội Mỹ) có thể thiết lập một vùng cấm bay. Nhưng điều đó cần có tàu chở dầu, các máy bay chiến đấu hoạt động liên tục, nó sẽ tốn rất nhiều tiền của kho bạc. Nó sẽ đặt quân đội chúng tôi vào một tình huống khó khăn hơn, chúng tôi sẽ phải yêu cầu các trực thăng cứu hộ cùng lực lượng đặc biệt để giải cứu các phi công bị bắn rơi”.
Cuối cùng tướng Mattis cho biết thêm: “Việc đàn áp lực lượng nỗi dậy sẽ tiếp tục được thực hiện trên mặt đất bởi vì họ không sử dụng máy bay để thực hiện các vụ tấn công vào quân nỗi dậy”. Bức thư của tướng Dempsey được viết sau buổi điều trần gây tranh cãi của Chủ tịch Quân vụ Thượng viện Mỹ Carl Levin.
Ông Carl Levin đã kêu gọi Mỹ và các đồng minh tiến hành không kích có giới hạn vào Syria, ông Levin cùng với Thượng nghị sĩ John McCain liên tục tranh cãi với tướng Dempsey về vấn đề viện trợ quân sự cho phe nỗi dậy tại Syria.
Trong lúc tướng Dempsey đi công tác tại Afghanistan thì Chủ tịch Quân vụ Thượng viện Mỹ Carl Levin đã kêu gọi gia tăng các hoạt động đào tạo cho quân nổi dậy và tiến hành không kích hạn chế vào Syria. Lập tức tướng Dempsey đã gửi thư cho Thượng nghị sĩ Levin để phản đối điều này.
Tướng Dempsey đang thực hiện rất nhiều các biện pháp ngăn chặn việc can thiệp quân sự vào Syria để duy trì mức cắt giảm ngân sách quốc phòng mà Quốc hội Mỹ bắt buộc Lầu Năm Góc phải thực hiện. Thâm hụt ngân sách quốc phòng khổng lồ cùng với những hoạt động sa lầy tại Iraq và Afghanistan đã buộc các tướng lĩnh của Lầu Năm Góc trở nên dè dặt hơn với các hoạt động quân sự, một điều có thể coi là “xưa nay hiếm” đối với Mỹ.
Vân Trang-Minh Tâm (Tổng hợp)
