Theo Daily Mail, chiếc lọ nhỏ bằng gốm này được phát hiện ở Zgornje Radvanje, Slovenia, có niên đại từ năm 4350 đến 4100 trước Công nguyên. Phân tích các thành phần vi lượng được tìm thấy bên trong chiếc lọ cho thấy nó chứa sáp ong, mỡ động vật và một chất hóa học có chứa chì.
Ban đầu, người ta cho rằng đây là một loại đồ chơi trẻ em do kích thước nhỏ. Nhưng các lỗ ở cổ chiếc lọ chứng minh chúng được buộc bằng dây hoặc da và đeo quanh cổ hoặc thắt lưng.
Tờ Acient Origins trích dẫn lời Giáo sư Bine Kramberger từ Viện Bảo tồn di sản văn hóa Slovenia cho biết chiếc lọ được chế tạo rất công phu so với kỹ thuật thời kỳ đó, có thể đã được những người thời đồ đá đeo ngang hông.
Kramberger và cộng sự đã phân tích chiếc bình mà ông tìm thấy và những phát hiện của họ được công bố trên Journal of Archeological Science: Reports. Theo đó bên trong lọ có dấu vết của sáp ong và cerussite.
Cerussite, còn được gọi là “chì trắng” hoặc chì cacbonat, có thể khai thác trong các hang động. Dù ngày nay chất này được xác định là độc hại nhưng nó đã được sử dụng trong chế tạo mỹ phẩm suốt hàng ngàn năm. Một số công cụ bằng đá mỏng và dài tìm thấy gần chiếc lọ có thể đã được sử dụng để lấy hỗn hợp trong lọ bôi lên da.
Giáo sư Kramberger cho biết “phát hiện này rất đặc biệt, vì chúng tôi rất hiếm khi tìm thấy những chiếc lọ thời cổ đại vẫn còn sót lại dấu vết của chất mà nó từng chứa bên trong”.
Việc sử dụng chì ở trung và đông nam châu Âu có niên đại khoảng 6.400 năm trước, cùng khung thời gian với cái lọ gốm. Như vậy hơn 6.000 năm trước, những người châu Âu cổ đại đã đeo thứ “có thể là” những chiếc lọ đựng đồ trang điểm cổ xưa đầu tiên. Nó thậm chí “đánh bại” những lọ kem, phấn từ Ai Cập hay Lưỡng Hà cổ đại.
Bằng chứng sớm nhất về việc người Ai Cập sử dụng mỹ phẩm có niên đại khoảng 4000 năm trước Công nguyên: Cả nam giới và phụ nữ đều sử dụng màu đỏ để tạo ra màu son hoặc màu môi; quặng đồng malachit để tạo ra phấn mắt màu xanh lá cây; và Kohl, một khoáng chất sulfua được sử dụng để vẽ các đường dày, sẫm màu, hình quả hạnh xung quanh mắt.
Theo New Scientist, để bác bỏ ý kiến rằng đó có thể đơn giản là một loại phẩm màu chiến tranh, giống như cách các thổ dân thường vẽ mặt, các nhà khảo cổ đã phân tích một số vật dụng không rõ hình thù cùng thời đại, được nghi ngờ cũng là vật dụng đựng kem trang điểm. Họ đã tìm thấy bằng chứng của hỗn hợp dầu thực vật, mỡ động vật làm sáp ong, những nguyên liệu phổ biến trong mỹ phẩm ngày nay. Theo các nhà khảo cổ, hỗn hợp này được người cổ đại dùng để "giữ nước và mềm mại cho da" – chính là phiên bản thời đồ đá của những lọ kem dưỡng ẩm, làm mềm da ngày nay.
Minh Hoa (t/h)