Kết luận của Thanh tra bộ Tài chính khẳng định, trong những năm gần đây, các công ty xổ số kiến thiết truyền thống khu vực phía Nam đã có bước phát triển tốt về hiệu quả sản xuất kinh doanh, tỷ lệ tiêu thụ vé và doanh thu năm sau cao hơn năm trước.
Các công ty đều đã bảo toàn và phát triển được vốn, đồng thời góp phần giải quyết được công ăn, việc làm cho xã hội (thông qua các đại lý và người đi bán vé dạo), đóng góp đáng kể cho thu ngân sách địa phương. Việc chấp hành pháp luật kinh doanh xổ số của các công ty trên địa bàn các tỉnh phía Nam ngày càng đi vào nề nếp.
Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm, hoạt động kinh doanh xổ số ở khu vực phía Nam vẫn còn tồn tại nhiều sai phạm.
5 công ty tăng vốn điều lệ không phù hợp danh mục đầu tư cho phép
Về việc tăng vốn điều lệ, kết quả thanh tra cho thấy, có 11/11 công ty xây dựng phương án tăng vốn điều lệ để đáp ứng nhu cầu phục vụ sản xuất kinh doanh và được UBND cấp tỉnh, thành phố (là cơ quan chủ quản của các công ty) phê duyệt, chấp thuận cho tăng vốn điều lệ với tổng số tiền vốn tăng thêm là 4.137 tỷ đồng (tăng vốn điều lệ từ 4.180 tỷ đồng lên đến 8.317 tỷ đồng).
Tuy nhiên, có 2 công ty tăng vốn điều lệ phục vụ hoạt động sản xuất kinh xoanh xổ số nhưng chưa đủ điều kiện tăng vốn tổng cộng 570 tỷ đồng. 5 công ty vốn điều lệ tăng thêm nhưng không phù hợp danh mục đầu tư cho phép hơn 900 tỷ đồng. Nguyên nhân được xác định chủ yếu là do chưa được cấp phép mở rộng hoạt động kinh doanh và do năm 2014 có thay đổi chính sách về danh mục được cấp phép đầu tư vốn.
Đầu tư ngoài ngành không liên quan kinh doanh xổ số hơn 997 tỷ đồng
Về đầu tư tài chính, theo báo cáo của các công ty, đầu tư tài chính dài hạn tại thời điểm 31/12/2015 là hơn 1.078 tỷ đồng.
Khoản 1, Điều 6, Thông tư số 01/2014/TT-BTC ngày 2/1/2014 của bộ Tài chính hướng dẫn chế độ quản lý tài chính đối với doanh nghiệp kinh doanh xổ số quy định: “Doanh nghiệp kinh doanh xổ số chỉ được đầu tư ra bên ngoài đối với các ngành nghề liên quan trực tiếp đến hoạt động kinh doanh xổ số".
Theo kết luận thanh tra, đầu tư tài chính thuộc lĩnh vực hoạt động chính là kinh doanh xổ số của 11 công ty là gần 81 tỷ đồng, chiếm 7,5% đầu tư tài chính dài hạn; đầu tư ngoài ngành kinh doanh không liên quan đến hoạt động kinh doanh xổ số là hơn 997 tỷ đồng, chiếm 92,5% đầu tư tài chính dài hạn (trong đó đầu tư trước thời điểm Thông tư 01/2014/TT-BTC có hiệu lực là hơn 690 tỷ đồng. Đầu tư sau thời điểm thông tư 01/2014/TT-BTC là hơn 306 tỷ đồng).
Thoái vốn khó khăn
Về thực hiện lộ trình thoái vốn đã được UBND tỉnh phê duyệt tính tới thời điểm thanh tra, tổng số vốn cần phải thoái là hơn 997 tỷ đồng.
Trong đó có 2 công ty đã thực hiện thoái vốn được hơn 85 tỷ đồng và 6 công ty đã xây dựng, được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án thoái vốn là hơn 718 tỷ đồng, 2 công ty đang xây dựng kế hoạch thoái vốn hơn 162 tỷ đồng.
Nhiều vi phạm trong hoạt động kinh doanh xổ số
11 công ty xổ số kiến thiết được thanh tra đã nghiêm chỉnh chấp hành các quy định về hoạt động kinh doanh xổ số như: Loại hình sản phẩm và sản phẩm xổ số phát hành, tổ chức in vé, việc thu hồi vé không tiêu thụ hết và vé không đưa vào lưu thông, việc tổ chức mở thưởng, việc trả thưởng và quản lý vé trúng thưởng, việc tổ chức… Tuy nhiên, quá trình thanh tra vẫn phát hiện những tồn tại, một số công ty chưa thực hiện đầy đủ theo quy định.
Cụ thể, 3/11 công ty có số dư nợ đại lý vượt kỳ hạn nợ theo quy định (vượt 3 kỳ - tương đương 21 ngày). Nguyên nhân do khoản nợ nêu trên của các đại lý phát sinh từ nhiều năm trước khi chưa có quy định về kỳ hạn nợ của đại lý. Hơn nữa, thời gian qua, các đại lý gặp khó khăn trong kinh doanh nên chưa có khả năng chi trả.
Ngoài ra, 3/11 công ty có giá trị thế chấp của một số đại lý để bảo đảm nghĩa vụ thanh toán thấp hơn quy định.
Truy thu vào ngân sách Nhà nước 1.448 tỷ đồng
Có 6/11 đơn vị được thanh tra đã kê khai thiếu và khấu trừ tăng, không đóng thuế GTGT là hơn 5 tỷ đồng.
Có 6/11 đơn vị được thanh tra đã kê khai và nộp thiếu thuế Thu nhập doanh nghiệp là hơn 47 tỷ đồng.
Lợi nhuận còn lại sau thuế phát sinh năm 2015 của 6 công ty phải nộp ngân sách Nhà nước theo quy định, qua thanh tra xác định tăng thêm là hơn 166 tỷ đồng.
Vốn điều lệ của 7/11 công ty tăng không đúng quy định, qua thanh tra xác định phải nộp ngân sách theo quy định là hơn 1.017 tỷ đồng.
Quỹ đầu tư phát triển của 1 công ty chưa nộp ngân sách theo quy định, qua thanh tra xác định phải nộp ngân sách số tiền là hơn 211 tỷ đồng.
Thanh tra bộ Tài chính cũng có đề xuất với UBND các tỉnh, thành phố, các công ty xổ số: Rà soát kỹ phương án đề nghị bổ sung tăng vốn điều lệ của các công ty xổ số kiến thiết đảm bảo như tăng vốn điều lệ phải phù hợp nhiệm vụ kinh doanh của doanh nghiệp, không đưa các nhiệm vụ không có trong giấy phép kinh doanh để tăng vốn điều lệ trái với quy định. Việc trích lập quỹ đầu tư phát triển Chỉ đạo các công ty cổ số kiến thiết truyền thống rà soát các đầu tư tài chính, đảm bảo đúng thủ tục theo quy định của pháp luật, đầu tư có hiệu quả. Thực hiện thoái vốn đối với các khoản đầu tư tài chính có nhiều rủi ro, kém hiệu quả và các dự án đầu tư ngoài lĩnh vực liên quan trực tiếp đến hoạt động kinh doanh xổ số kiến thiết để thu hồi vốn của nhà nước tại công ty. |
Đỗ Huệ