Thiên hà Centautus A thuộc chòm sao Centaurus (Nhân Mã) và chỉ cách chúng ta 12 triệu năm ánh sáng. Nó được xác định lần đầu tiên vào năm 1826 và là một trong những thiên hà được biết đến rõ nhất trên bầu trời phía Nam vì rất sáng và tương đối gần Trái đất .
Không phải là một thiên hà xoắn ốc tròn đẹp như hầu hết các thiên hà chúng ta từng thấy trong vũ trụ Centautus A dày đặc bụi dưới dạng những vệt đen, đĩa thiên hà bị cong vênh rõ ràng.
Qua những hình ảnh chụp được có thể thấy rõ mặc dù các ngôi sao trong thiên hà Centaurus A có phát sáng nhưng phần lớn dải thiên hà bị che khuất bởi các sợi tua bụi quấn quanh vùng trung tâm.
Nghiên cứu mới từ phòng thí nghiệm NOIRLab của NSF (Quỹ khoa học Quốc gia Mỹ) cho thấy hình dạng kỳ lạ của thiên hà Centaurus A là kết quả một vụ va chạm và "nuốt" thiên hà rất khủng khiếp, có thể vì 2 thiên hà đụng độ nhau đều quá khổng lồ và mạnh mẽ.
Vụ va chạm khiến Centaurus A bị bao phủ trong lớp bụi. Giữa đám bụi là những đám mây hydro màu đỏ, nơi những ngôi sao mới đang được hình thành, trong khi các ngôi sao cũ màu xanh mờ nhạt cũng đang ẩn hiện phía sau đám mây bụi.
Lỗ đen siêu lớn có khối lượng gấp 55 triệu lần Mặt trời – trái tim của Centaurus A –cũng là một vật thể thú vị vì đang phun vào không gian các tia vật chất hoạt động như một nguồn ánh sáng vô tuyến. Vật chất từ vùng lõi của thiên hà vẫn không ngừng rơi xuống lỗ đen, biến tổng thể thành một khối ánh sáng "bùng nổ" kỳ dị.
Trước đây, các nhà thiên văn thuộc Tổ chức nghiên cứu khoa học & công nghiệp khối Thịnh Vượng Chung (CSIRO) từng có được hình ảnh của thiên hà Centaurus A phát ra lớp sáng sóng radio che phủ một diện tích lớn gấp 200 lần so với Mặt trăng.
Dáng vẻ đặc biệt của thiên hà Centaurus A được ghi lại bởi máy ảnh Năng lượng Tối đặt tại Đài quan sát Liên Mỹ Cerro Tololo ở Chile. Đây là một phần trong dự án xác định các vật thể thay đổi nhanh chóng, xảy ra trong các thiên hà quan trọng của bầu trời phía Nam.
Theo các chuyên gia, thiên hà này sẽ là một "phòng thí nghiệm" tuyệt vời cho giới thiên văn. Nó cũng cung cấp cho chúng ta cái nhìn về tương lai của Milky Way – thiên hà chứa Trái đất. Milky Way là một thiên hà "quái vật" đã đạt được kích thước ngày nay nhờ ít nhất 16 vụ nuốt chửng thiên hà khác. Các nhà khoa học ước tính 2 tỷ năm sau chúng ta sẽ gặp một vụ va chạm xứng tầm, cùng kiểu với những gì Centaurus A đã gặp phải.
Minh Hoa (t/h)