Ngày 12/1, khoa Phẫu thuật Tim mạch - Lồng ngực, bệnh viện Xuyên Á (BVXA) đã tiến hành phẫu thuật cắt màng ngoài tim để điều trị cho bệnh nhân V.T.T. (SN 1963, ngụ huyện Hóc Môn, TP.HCM) bị suy tim nặng do viêm màng ngoài tim co thắt mạn tính.
Bệnh nhân được phát hiện tràn dịch và viêm dày màng ngoài tim cách đây hơn 4 tháng. Nhưng do nhiều lý do, bệnh nhân không tiếp tục điều trị, dù đã được tư vấn phẫu thuật ngay từ đầu.
Gần đây, bệnh nhân nhập viện cấp cứu vì suy tim nặng, khó thở, gan to, khám lâm sàng có bệnh cảnh viêm màng ngoài tim co thắt rõ. Trên ảnh chụp cắt lớp vi tính (CT-Scan), màng ngoài tim viêm, xơ dày, vôi hoá, dày đến 10mm. Đặc biệt, 2 lá màng ngoài tim dính chặt vào cơ tim. Đây là một dấu hiệu tiên lượng khó khăn cho phẫu thuật.
Bệnh nhân được chính các phẫu thuật viên khoa Phẫu thuật Tim mạch – Lồng ngực BVXA thực hiện phẫu thuật qua đường mở dọc giữa xương ức, màng ngoài tim xơ dày được cắt bỏ nhằm giải phóng các buồng tim. Phẫu thuật khá khó khăn do tổ chức màng tim xơ dính chặt vào cơ tim.
Tuy nhiên, may mắn không xảy ra biến chứng nguy hiểm nào trong mổ và diễn tiến sau mổ của bệnh nhân tương đối thuận lợi. Hiện nay, mọi thông số huyết động đều ổn định, tình trạng suy tim cải thiện rõ.
Các bác sĩ tiến hành phẫu thuật cho bệnh nhân tại BVXA.
Bệnh viêm màng ngoài tim co thắt là một quá trình viêm mạn tính tiến triển, xơ dày và vôi hoá mặng nề 2 lá màng ngoài tim, hậu quả làm ảnh hưởng đến chức năng tâm trương của tim (chức năng làm đầy tim).
Bệnh tuy không thường gặp, nhưng diễn tiến tự nhiên của các bệnh nhân bị viêm màng ngoài tim co thắt mạn tính nếu không được điều trị thì cuối cùng dẫn đến suy tim nặng và tử vong ở thì tim tâm thu (vô tâm trương).
Theo các bác sĩ Phẫu thuật Tim mạch BVXA, nguyên nhân gây viêm màng ngoài tim co thắt hay gặp nhất hiện nay ở các nước đang phát triển vẫn là do vi trùng lao. Và, điều trị duy nhất có hiệu quả bệnh viêm màng ngoài tim co thắt là phẫu thuật cắt màng tim.
Màng ngoài tim được lấy ra.
Đây là một phẫu thuật khó khăn do luôn đi kèm các nguy cơ biến chứng nặng có thể gây tử vong cho bệnh nhân như: Chảy máu ồ ạt do xé rách các buồng tim, loạn nhịp tim, tổn thương mạch vành hay suy tim cấp sau mổ.
Nếu phẫu thuật ở giai đoạn sớm, có thể dễ dàng hơn về mặt kỹ thuật và kết quả cũng tốt hơn. Tuy nhiên, ở giai đoạn muộn, khi màng ngoài tim xơ, vôi dày và dính chặt vào cơ tim, nguy cơ xảy ra biến chứng phẫu thuật cao hơn, kết quả phẫu thuật cũng xấu hơn nhiều. Hiện nay, tỉ lệ tử vong bệnh viện (trong vòng 30 ngày sau phẫu thuật) của phẫu thuật cắt màng tim vẫn còn cao (từ 5% - 16%).
Do vậy, các bệnh nhân luôn được khuyên cần phải tuân thủ chỉ định điều trị ngoại khoa bệnh viêm màng ngoài tim mạn tính càng sớm càng tốt (ngay khi được chẩn đoán) để tránh những rủi ro do khó khăn kỹ thuật cũng như tiên lượng xấu nếu để bệnh diễn tiến đến suy tim nặng.
