Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu vừa cho hay, các lực lượng vũ trang của “xứ sở Bạch dương” sẽ nhận được những mẫu đầu tiên của hệ thống tên lửa phòng không S-500 thế hệ tiếp theo ngay trong năm nay.
Thông báo của ông Shoigu, được truyền thông nhà nước đưa tin hồi cuối tháng 4, báo hiệu một tiến bộ đáng kể về năng lực quân sự của Nga. Vị quan chức quân sự hàng đầu của Điện Kremlin nhấn mạnh rằng các hệ thống S-500 sẽ có sẵn ở 2 dạng khác nhau: Hệ thống phòng thủ tên lửa đạn đạo [BMD] và Hệ thống tên lửa phòng không tầm mở rộng.
S-500, còn được gọi là hệ thống phòng không Prometheus, đang được phát triển bởi Tập đoàn Phòng không và Vũ trụ Almaz-Antey. Nó được thiết kế để vô hiệu hóa một loạt các mối đe dọa do công nghệ hàng không vũ trụ hiện tại và tương lai gây ra ở nhiều cao độ và tốc độ khác nhau.
Quá trình phát triển S-500 bắt đầu vào năm 2010, sau khi Nga triển khai thành công hệ thống S-400 Triumf vào năm 2007. Thiết kế của Prometheus ban đầu được hoàn thành vào năm 2011, nhưng việc sản xuất hàng loạt đã gặp phải nhiều sự chậm trễ, với dự kiến mới nhất về việc sản xuất hàng loạt hiện được ấn định cho năm 2025.
Bất chấp những trở ngại này, S-500 hứa hẹn sẽ là “yếu tố thay đổi cuộc chơi”, được cho là có khả năng chống lại máy bay thế hệ thứ 5, vệ tinh quỹ đạo thấp và một loạt các mối đe dọa tên lửa.
Trong khi sự chậm trễ trong quá trình đưa S-500 vào sử dụng làm dấy lên lo ngại, một số chuyên gia cho rằng Nga có thể cố tình kéo dài lịch trình sản xuất hệ thống mới để ưu tiên đáp ứng nhu cầu hiện tại đối với hệ thống S-400, cả trong nước và quốc tế.
Moscow đã tích cực thúc đẩy xuất khẩu S-400, giành được hợp đồng với một số quốc gia trên thế giới. Trong khi đó, S-500 đã trải qua quá trình thử nghiệm nghiêm ngặt để xác nhận khả năng.
Nga đã tiến hành cuộc thử nghiệm tên lửa đất đối không dài nhất thế giới, thể hiện sức mạnh của S-500 bằng cách tấn công thành công mục tiêu cách xa gần 300 dặm (482 km).
Đầu năm nay, có những báo cáo truyền thông chỉ ra rằng S-500 đã theo dõi và đánh chặn hiệu quả các mục tiêu siêu thanh, nêu bật tính linh hoạt và phù hợp của nó trong môi trường an ninh đang thay đổi.
Hệ thống phòng không S-500 Prometheus sử dụng 2 loại tên lửa cụ thể: 77N6-N và 77N6-N1. Những tên lửa cải tiến này của Nga, được trang bị đầu đạn trơ, được thiết kế để phá hủy đầu đạn hạt nhân bằng cách sử dụng lực động học thuần túy. Nhiệm vụ của hệ thống là xác định, đánh chặn và tiêu diệt đầu đạn tên lửa đạn đạo, tên lửa hành trình siêu thanh và các mối đe dọa trên không khác.
Ngoài ra, khả năng chống nhiễu điện tử cao của nó giúp tăng cường khả năng sống sót trong các tình huống chiến đấu đầy thách thức, đảm bảo tính hiệu quả của hệ thống ngay cả khi đối mặt với các chiến thuật tác chiến điện tử phức tạp.
Được thiết kế để thay thế các hệ thống tên lửa A-135 cũ kỹ hiện đang hoạt động, S-500 dự kiến sẽ bổ sung cho các hệ thống S-400 hiện có của Nga, tạo thành một mạng lưới phòng thủ toàn diện.
S-500 cũng có tầm bắn vượt trội, và đây là một trong những tính năng nổi bật nhất của nó: 600 km đối với mục tiêu khí động học, và 400 km đối với mục tiêu đạn đạo.
Phạm vi mở rộng như vậy cho phép hệ thống S-500 giám sát một cách thận trọng các vùng lãnh thổ rộng lớn, cung cấp lá chắn vững chắc cho các trung tâm hành chính và công nghiệp quan trọng ở Nga, củng cố cơ sở hạ tầng an ninh quốc gia trước các mối đe dọa trên không.
Minh Đức (Theo Eurasian Times, Bulgarian Military)