Dự án Phát triển môi trường, hạ tầng đô thị để ứng phó với biến đổi khí hậu thành phố Đồng Hới (DA) được UBND tỉnh Quảng Bình phê duyệt Báo cáo Nghiên cứu khả thi tại Quyết định số 221/QĐ-UBND ngày 28/01/2015 và phê duyệt điều chỉnh, bổ sung Báo cáo Nghiên cứu khả thi tại Quyết định số 3473/QĐ-UBND ngày 02/10/2017 của UBND tỉnh Quảng Bình với tổng mức đầu tư 879.208 triệu đồng
Dự án có nguồn vốn vay từ Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) 702.460 triệu đồng và nguồn vốn đối ứng ngân sách tỉnh 176,7 tỷ đồng. Trong nguồn vốn đối ứng, kinh phí chi trả bồi thường, GPMB cho các đơn vị, hộ gia đình, cá nhân bị ảnh hưởng là 31,327 tỷ đồng.
UBND thành phố Đồng Hới đã bố trí đất tái định cư tại khu Sa Động và khu Trung Bính cho các hộ phải di dời, giải tỏa nhưng theo phương án không khấu trừ tiền sử dụng đất khi giao đất tái định cư vào tiền bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng.
Theo Ban Quản lý dự án Môi trường và Biến đổi khí hậu (QLDA) TP.Đồng Hới (đơn vị được giao quản lý dự án), do thời gian tính từ khi Dự án được phê duyệt cho đến nay là khá dài, thị trường bất động sản tăng đột biến trong những năm qua nên giá đất bồi thường hiện nay cao hơn nhiều so với giá đất tại thời điểm lập dự toán, dẫn đến thiếu hụt kinh phí phục vụ công tác bồi thường GPMB, cần được bổ sung khoảng 96,556 tỷ đồng.
Sau khi rà soát nguồn vốn đối ứng thực hiện dự án, từ đầu năm 2023, Ban QLDA TP.Đồng Hới đã có báo cáo gửi UBND tỉnh, các sở liên quan và UBND TP. Đồng Hới đề xuất phương án xử lý vấn đề thiếu kinh phí. Cụ thể, cho phép khấu trừ luôn tiền sử dụng đất của các hộ gia đình, cá nhân phải nộp khi được giao đất tái định cư (TĐC) vào tiền bồi thường, GPMB mà họ được hưởng, tổng số tiền này là hơn 64 tỷ đồng.
Trước đề xuất của Ban QLDA TP.Đồng Hới cũng như ý kiến của Sở Kế hoạch-Đầu tư, ngày 12/9/2023, UBND tỉnh Quảng Bình có văn bản số 1807/UBND-TH, trong đó có chỉ đạo: Đồng ý chủ trương cho phép khấu trừ tiền sử dụng đất mà các hộ gia đình, cá nhân phải nộp khi được giao đất TĐC vào phương án bồi thường, GPMB cho các hộ gia đình, cá nhân theo nguyên tắc bồi thường về đất quy định tại Điều 74, Luật Đất đai năm 2013 như đề nghị của Ban QLDA MT-BĐKH TP.Đồng Hới và Sở Kế hoạch-Đầu tư.
Yêu cầu Ban QLDA TP.Đồng Hới khẩn trương làm việc với Sở Tài chính, Quỹ phát triển đất tỉnh, UBND TP.Đồng Hới để thống nhất phương án trước khi trình hồ sơ điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án.
Ông Nguyễn Đức Cường, Phó Chủ tịch UBND TP.Đồng Hới cho biết, UBND thành phố đã có văn bản số 263/UBND-TNMT, ngày 27/2/2024 gửi UBND tỉnh Về việc khấu trừ tiền sử dụng đất khi giao đất tái định cư do GPMB Dự án Phát triển môi trường, hạ tầng đô thị để ứng phó với biến đổi khí hậu TP.Đồng Hới.
Trong đó nêu rõ: Liên quan đến việc khấu trừ tiền bồi thường GPMB vào tiền sử dụng đất khi giao đất TĐC, Sở Tài nguyên-Môi trường đã có công văn số 416/STNMT-QLĐĐ, ngày 27/2/2023 xác định việc khấu trừ tiền sử dụng đất mà các hộ gia đình, cá nhân nộp tiền sử dụng đất khi được giao đất TĐC vào tiền bồi thường, GPMB của dự án là không có cơ sở, không bảo đảm các quy định của pháp luật hiện hành.
Qua xem xét phương án điều chỉnh do Trung tâm Phát triển quỹ đất lập và hướng dẫn của Sở Tài nguyên-Môi trường tại văn bản nói trên, UBND TP. Đồng Hới nhận thấy việc lập và phê duyệt điều chỉnh phương án khấu trừ tiền sử dụng đất còn nhiều vướng mắc khi triển khai thực hiện cần được làm rõ, như: Việc khấu trừ tiền sử dụng đất vào phương án bồi thường, hỗ trợ và TĐC có phù hợp với quy định của pháp luật hay không; trường hợp đủ điều kiện khấu trừ vào phương án thì phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và TĐC mới hay điều chỉnh quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và TĐC đã phê duyệt trước đây; việc chỉ đạo cơ quan thuế ban hành thông báo nộp tiền sử dụng đất để xác định số tiền sử dụng đất khấu trừ thực hiện như thế nào...
UBND TP.Đồng Hới kiến nghị, để có cơ sở thực hiện việc khấu trừ tiền sử dụng đất và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và TĐC theo đúng quy định, UBND thành phố báo cáo và kính đề nghị UBND tỉnh, các sở, ngành có liên quan hướng dẫn thực hiện việc khấu trừ tiền sử dụng đất mà các hộ gia đình, cá nhân phải nộp khi được giao đất TĐC vào phương án bồi thường, GPMB.
Được biết, đây là dự án vay vốn của ADB và thời hạn thực hiện theo kế hoạch kết thúc vào ngày 31/12/2024. Nếu dự án không hoàn thành đúng tiến độ sẽ đứng trước nguy cơ bị cắt nguồn vốn vay.