Bất ngờ đầu tiên của tôi là diện tích của quầy sách khá khiêm tốn nhưng người chủ đã rất khéo đóng các kệ để xếp và trưng bày sách dọc theo cầu thang. Đây là cách làm rất tuyệt: tiết kiệm diện tích tại thành phố, nơi đất quý như vàng.
Tôi ấn tượng ngay với thông báo dán ngay trong quầy sách: Cho mượn đĩa, kinh, sách Phật. Có tượng, đĩa, kinh Phật ấn tống. Thật tuyệt vời và quý giá trong thời buổi cái gì cũng bán, cũng kinh doanh này. Thú vị hơn nữa khi tôi đọc tiếp: Đọc sách miễn phí. Kinh, sách, đĩa được quyền đổi và trả lại. Chuyện đọc sách miễn phí của người chủ quầy sách nơi đây làm tôi nhớ lại kinh nghiệm 6 năm về trước khi tôi mở ra phòng đọc miễn phí trên phố Tô Hiệu, quận Cầu Giấy, Thủ đô Hà Nội mà vắng bóng đến khó hiểu. Tuy nhiên, hôm nay, lần đầu tiên tôi biết đến 1 quầy sách mà cho phép trả lại hàng hay đổi.Thật là lạ và càng làm tôi tò mò.
Thế rồi tôi được gặp người chủ quầy sách.Ông người nhỏ, gầy, hơi khắc khổ.Tuổi quãng 60.Trông biển hiệu thì thấy ghi là Tuệ Trung.Hóa ra đó là Pháp danh của ông. Tên thật là Nguyễn Ngọc Cần.
Hóa ra bác Tuệ Trung Nguyễn Ngọc Cần nguyên làm ở một cơ quan hành chính nhưng rất mê sách.Quầy sách này bác mới mở được 5 năm nay. Quan sát tôi thấy rõ phong cách của một Phật tử thuần thành. Nhưng hỏi ra mới biết, bác mới biết đến đạo Phật có 6 năm.Giật mình. Hóa ra việc tu không thể tínhtheo năm tháng. Chưa chắc tu lâu đã có kết quả hơn người mới biết đạo.
Mong muốn của bác Tuệ Trung Nguyễn Ngọc Cần là phổ biến Phật Pháp đến muôn người Bởi bác tu và thấy đạo Phật quá vi diệu, quá tốt cho cuộc đời của chính bác. Vậy thì phải tìm cách để những lời dạy tuyệt vời của Đức Phật được lan truyền rộng hơn.
Tôi tha thẩn ngắm và chọn mua một số sách. Thấy mấy người bạn đi theo giới thiệu tôi là Giám đốc Công ty sách Thái Hà, thế là bác mang ngay cuốn “Tâm từ tâm” do tôi viết và mới xuất bản ra đưa tôi và mọi người xem và nói rằng rất muốn gặp tôi. Đơn giản, theo bác, để cùng được hỗ trợ và hiệp lực. Tôi mừng quá.Vậy là thêm những người cùng chí hướng, muốn phát triển văn hóa đọc, muốn hoằng pháp.
Bác Tuệ Trung Nguyễn Ngọc Cần mời chúng tôi uống nước đậu săng, một loại đậu rất đặc biệt mà người Hà Nội như tôi lần đầu tiên biết đến. Việc này của bác lại làm nhớ cảnh ngày xưa thầy trò chúng tôi nấu trà xanh, mang bánh kẹo mời bạn đọc để “dụ” họ đọc sách ở Hà Nội.Đúng là mang văn hóa đọc đến với người dân Việt Nam không hề dễ.Bác nói chuyện rất chân tình, nhẹ nhàng, kín đáo và thực sự toát ra cái tâm của một Phật tử.Bác nhiệt tình và mến khách đến kỳ lạ.
Tôi chọn một số sách, cả cũ lẫn mới để mua.Tuy nhiên khi tính tiền, bác tính 1 số cuốn.Số còn lại bác bảo không bán.Tôi giật mình nhớ rằng, đây không chỉ là quầy bán sách mà là nơi đọc sách miễn phí.Tuy nhiên sau đó, bác nói rằng nếu tôi thích, bác xin tặng. Quả thật, bộ 3 cuốn “Kinh bộ tăng chi Anguttara Nikaya” cùng với cuốn “So sánh kinh Trung a hàm chữ Hán và kinh trung bộ chữ Pali” đều do thầy tôi – cố Hòa thượng Thích Minh Châu dịch và 3 cuốn khác nữa tôi đang tìm từ lâu. May sao lại thấy ở đây.
Mấy người bạn đi cùng ai cũng mua sách.Có bạn chọn ra đến 20 cái đĩa và đống sách.Bác Tuệ Trung Nguyễn Ngọc Cần khuyên nên mượn, dùng xong mang trả.Mà thật lạ, ở đây mượn, không cần giấy tờ, không ghi sổ, không thế tiền. Bệnh nghề nghiệp nổi lên, tôi hỏi “Nếu mất hoặc người mượn cố tình không trả thì sao?”.Bác cười rất tươi bảo, không sao. Vô thường mà!
Giờ mở cửa của quầy sách Phật học đặc biệt này từ 15h đến 22h hàng ngày. Hỏi ra mới biết, mỗi buổi sáng bác Tuệ Trung Nguyễn Ngọc Cầnđều đến công tác tại hội người mù quận Bình Thạnh. Có bác là sáng mắt nên công việc nơi đây rất bận và những người khiếm thị rất cần bác.
Ngồi uống nước đậu săng, bác kể thêm về những khóa tu mỗi tháng do bác và các Phật tử tổ chức. Thường đạo tràng ra sinh hoạt tại thiền viện Phổ Chiếu. Có những tháng cả trăm người tham gia, trong đó có nhiều bạn trẻ và sinh viên.Hỏi ra, bác cho biết, khóa tu 1 ngày đây gần nhất đã diễn ra vào ngày 12/07 âm lịch.
Khi gõ những dòng chữ này, tôi chợt mở máy điện thoại ra và đọc lại nhắn tin của người Phật tử đặc biệt Tuệ Trung Nguyễn Ngọc Cần và muốn ghi lại nguyên văn “Khi chưa biết đạo Phật tôi đã tâm nguyện hãy sống vì mọi người, hãy sống thật tình người, hạnh phúc sẽ đến với ta thật tuyệt vời. Và từ khi đến với đạo Phật, tôi chỉ có 1 nguyện cầu duy nhất – được nhiều thuận duyên trong việc học – hành và hoằng pháp. Và Phật Pháp thật nhiệm màu thầy Hùng ạ.Hy vọng sẽ được gặp lại thầy dài dài. Kính chúc thầy đạt được nhiều thành quả tốt đẹp trên bước đường hiện đại hóa Phật giáo”.
Tôi nhắm mắt lại và biết ơn, ngàn lần biết ơn người con sinh ra từ đất Long An nhưng mới 1 tháng, khi biết bò, đã “bò về” Sài Gòn và “bò” đến mảnh đất và ngôi nhà nơi tôi đang ngồi. Ngôi nhà nhỏ rất đặc biệt và lạ thường này nằm tại địa chỉ 21 Nguyễn Hữu Cảnh, phường 19, quận Bình Thạnh, đối diện nhà hàng Đại Khánh, hồ bơi Hải quân.
Tiến sỹ Nguyễn Mạnh Hùng – Công ty sách Thái Hà
