Ngày 20/1, các chuyến bay đầu tiên từ Australia và New Zealand đã hạ cánh xuống Tonga mang theo nước sạch, cũng như các thiết bị liên lạc và máy phát điện. Chuyến bay viện trợ thứ hai của Australia dự kiến đến Tonga trong cùng ngày.
Ngoài ra, một tàu của New Zealand chở 250.000 lít nước và có thể sản xuất 70.000 lít mỗi ngày thông qua một nhà máy khử muối, dự kiến sẽ đến Tonga vào ngày 22/1.
Hai máy bay C-130H của Nhật Bản chở hàng viện trợ cũng đã rời Căn cứ Không quân Komaki ở tỉnh Aichi để đến Tonga trong ngày 20/1 và dự kiến sẽ đến nơi ngày 21/1.
Trước đó, ngày 15/1, núi lửa Hunga-Tonga-Hunga-Ha'apai ở ngoài khơi Tonga đã phun trào trở lại, gây ra những đám tro bụi lớn bao phủ gần như toàn bộ hòn đảo chính của quốc đảo có hơn 100.000 dân này.
Vụ phun trào mạnh nhất tại khu vực Thái Bình Dương sau nhiều thập kỷ không chỉ gây sóng thần ập vào các bờ biển Tonga mà còn lan rộng ra nhiều khu vực Nam Thái Bình Dương, kể cả quốc gia xa hơn 2.000km như New Zealand cũng chịu ảnh hưởng.
Chính phủ Tonga xác nhận, ít nhất 3 người thiệt mạng và nhiều nhà cửa bị phá hủy sau vụ núi lửa phun trào gây ra sóng thần ở nước này. Con số thương vong thực tế chưa thể được xác định trong thời gian ngắn do thông tin liên lạc hạn chế và khó tiếp cận một số khu vực bị ảnh hưởng.
Trung tâm Hàng không Goddard của NASA cho biết, sức mạnh của vụ phun trào ước tính tương đương với 5 đến 10 megaton thuốc nổ TNT, hoặc hơn 500 lần so với quả bom hạt nhân mà Mỹ ném xuống thành phố Hiroshima của Nhật Bản vào cuối Chiến tranh thế giới hai.
Phát biểu trong một cuộc họp báo, người phát ngôn Liên Hợp Quốc Stephane Dujarric cho biết, Tonga đã yêu cầu hỗ trợ khẩn cấp và cơ quan này đang liên hệ chặt chẽ với các nhà chức trách nước này. Đại diện Liên Hợp Quốc cho biết thêm rằng, các nhóm đánh giá thiệt hại đã được triển khai tới hầu khắp các khu vực của Tonga, bao gồm cả những hòn đảo xa xôi và hẻo lánh.
Ngoài ra, Liên Hợp Quốc cũng bày tỏ lo ngại liên quan đến nguồn cung nước sạch đối với 50.000 cư dân của Tonga. Ông Dujarric cho biết, chất lượng nước vẫn đang được kiểm chứng và hầu hết mọi người đang dựa vào nước đóng chai.
Khoảng 60.000 người đã bị ảnh hưởng do các hoạt động trồng trọt, chăn nuôi, đánh bắt bị thiệt hại vì tro bụi, xâm nhập mặn và nguy cơ xảy ra mưa axit. Bên cạnh đó còn có các báo cáo về tình trạng thiếu nhiên liệu.
Hiện, liên kết điện thoại giữa Tonga và thế giới bên ngoài đã được kết nối lại vào cuối ngày 19/1, nhưng dịch vụ Internet có thể mất 1 tháng hoặc hơn mới có thể kết nối hoàn toàn.
Minh Hoa (t/h theo Vietnam+, Công an nhân dân)