Mới đây, ngày 14/11, Bộ VH TT&DL đã ban hành Thông tư 10/2016/TT-BVHTTDL (có hiệu lực từ ngày 1/1/2017) sửa đổi và bãi bỏ một số điều của Thông tư 01/2016-BVHTTDL. Trong đó bãi bỏ điều 3 cấm người đẹp, người mẫu chụp ảnh, ghi hình cá nhân không có trang phục hoặc cố ý phổ biến trên mạng viễn thông. Như vậy, từ 01/01/2017, những người đẹp, hoa hậu được quyền đăng ảnh nude (khỏa thân) lên trang cá nhân và sẽ không ai bị xử phạt hay cảnh cáo. Thông tư 10 ban hành được coi như một hành động cởi trói cho ảnh nude.
Trước đó, khi Thông tư số 01 được ban hành không ít người đẹp, nghệ sĩ, nhiếp ảnh và một số nhà chuyên môn đã bày tỏ sự lo ngại quy định này sẽ là rào cản đối với nghệ thuật chụp ảnh, tranh khỏa thân của Việt Nam.
Không ít nghệ sĩ đã mượn ảnh khỏa thân thô tục núp bóng ảnh nude nghệ thuật để nổi tiếng. (Ảnh minh họa)
Tuy nhiên, việc xác định đâu là nude nghệ thuật và khỏa thân phản cảm là không hề dễ dàng. Bởi rất nhiều ý kiến của các nhiếp ảnh gia cho rằng nude nghệ thuật là một thể loại ảnh rất khó. Đối với nhiếp ảnh Việt Nam, sự phát triển của ảnh nude cũng chỉ vài năm gần đây. Các tên tuổi nhiếp ảnh gia nghệ thuật về ảnh nude cũng chỉ đếm trên đầu ngón tay với Thái Phiên, Trần Huy Hoan, Dương Quốc Định… Vậy nên, để ảnh nude nghệ thuật Việt Nam ngang tâm với thế giới sẽ cần một thời gian nữa.
Ngày nay, sự phát tiển của mạng xã hội, nhu cầu nổi tiếng để kiếm lợi khiến những tấm hình khỏa thân gợi dục núp bóng ảnh nude nghệ thuật trở thành một công cụ dễ dàng để đạt mục đích. Chỉ với một bộ ảnh nude “rò rỉ” trên mạng cũng ngay lập tức tạo ra sự nổi tiếng chủ nhân. Khổ nỗi những bức ảnh nude đó tính nghệ thuật thì ít mà khoe da thịt thì nhiều. Việc không có được một ranh giới rõ ràng giữa nude nghệ thuật và khỏa thân phản cảm thì việc lợi dụng nude để nổi tiếng chắc chắn vẫn sẽ tiếp tục trong thời gian tới.
Bên cạnh đó, cùng với sự phát triển của công nghệ, nhiếp ảnh trong nước cũng đã có nhiều bước phát triển khác nhau. Hiện nay, xuất hiện quá nhiều tay máy tự xưng là “nhiếp ảnh gia” và mở studio để chụp ảnh nude dù kiến thức về hội họa, mỹ thuật gần như bằng 0. Chính vì thế những sản phẩm được tạo ra từ những studio tự phát này sẽ chẳng khác gì những tấm ảnh khỏa thân khêu gợi rẻ tiền mà dư luận vẫn phải “thưởng thức” đâu đó trên mạng xã hội.
Đâu là ranh giới giữa nude nghệ thuật và khỏa thân thô tục?
Không chỉ vậy, quan niệm xã hội về ảnh nude nghệ thuật hiện nay vẫn còn có nhiều hạn chế. Thái độ của khán giả về việc cảm nhận nghệ thuật và sự tò mò về cơ thể phụ nữ vẫn chưa được định hình một cách rõ ràng. Thực tế thời gian qua, khán giả khi gặp phải bất kỳ bộ ảnh nude nào đều quan tâm đến nhân vật chụp ảnh nude là ai, cơ thể cô gái ấy đẹp như thế nào mà hoàn toàn không để ý đến tác giả nó là ai, ý tượng nghệ thuật của bức ảnh nude đó như thế nào.
Thiết nghĩ, việc bãi bỏ cấm chụp ảnh nude là một chủ trương đúng đắn và phù hợp với tình hình thực tiễn. Tuy nhiên, việc nhận thức rõ ràng về nude nghệ thuật và gợi dục phản cảm là việc cần phải làm nhất là trong bối cảnh vận động không ngừng của công nghệ và nhu cầu nổi tiếng. Việc hạn chế được những thứ rác văn hóa gợi dục và nude nghệ thuật nâng cao đời sống thẩm mỹ của nhân dân không chỉ phụ thuộc vào các nhà quản lý, những nghệ sĩ, nhiếp ảnh gia mà còn phụ thuộc vào ý thức thưởng thức của công chúng. Việc “cởi trói” cho ảnh nude là để tạo điều kiện cho nghệ thuật phát triển chứ không phải đánh đồng chung giữa những thể loại ảnh dung tục gợi dục núp bóng ảnh nude nghệ thuật.
Trần Phương
* Bài viết thể hiện quan điểm riêng của người viết
