Những cái chết đau lòng
Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội đang hoàn tất hồ sơ chuẩn bị truy tố 6 bị can cùng ở xã Thanh Lâm, Mê Linh, Hà Nội vì có liên quan đến cái chết của hai đối tượng là Nguyễn Văn Dũng và Nguyễn Thế Thạch. Cách đây hơn 1 năm, vào khoảng 23h30 ngày 5/9/2011, tại đường liên xã thuộc xã Thanh Lâm (Mê Linh, Hà Nội), hai đối tượng là Nguyễn Văn Dũng (SN 1980) và Nguyễn Thế Thạch (SN 1989) cùng trú tại huyện Lập Thạch, Vĩnh Phúc đi câu trộm chó.
Bị người dân phát hiện và truy đuổi, hậu quả Dũng bị hành hung tử vong, Thạch bỏ chạy thoát thân. Nhận được tin báo, Công an huyện Mê Linh phối hợp với Công an Hà Nội tiến hành điều tra, bắt tạm giam 6 đối tượng.
Hàng trăm người dân vây bắt đánh chết kẻ trộm chó.
Ngày 24/4/2012, Lê Xuân C (SN 1982) và Nguyễn Văn T (SN 1975) đều trú tại huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc bị nghi ngờ câu trộm chó tại thôn Yên Bình, xã Đồng Thịnh, Sông Lô, Vĩnh Phúc. Bị phát hiện, hai thanh niên trên đã bị người dân đánh chết. Tính đến thời điểm đó, ở đây người dân đã đánh chết 4 kẻ ăn trộm. Trước đó, tháng 8/2011 trên địa bàn này, nhân dân thôn Yên Bình cũng bắt được một tên trộm chó ở huyện Tam Dương. Người này đã bị dân đánh thập tử nhất sinh, cắt hết gân chân, tay, sống sót cũng thành tật.
Trước những hành động như vậy, một số người cho rằng: Do những năm gần đây, tình trạng trộm cắp vặt trên địa bàn xã Đồng Thịnh thường xuyên xảy ra, đặc biệt là nạn ăn trộm chó, gây sự phẫn nộ cho nhân dân. Chính vì vậy, khi bắt được thủ phạm, người dân hành xử cảm tính, đánh cho chết luôn mà không nghĩ đến hậu quả.
Tại Quảng Trị, đêm 29/8/2012, người dân thôn Nhĩ Trung (xã Gio Thành, huyện Gio Linh, Quảng Trị) đã cùng nhau vây bắt bọn câu trộm chó. Hai "cẩu tặc" Nguyễn Xuân Triều (41 tuổi) và Nguyễn Đăng Cường (31 tuổi, cùng trú huyện Lệ Thủy, Quảng Bình) bị dân làng bắt trên đường chạy trốn. Bức xúc vì chó mất trộm liên tục trong thời gian qua, dân làng đã vây đánh hội đồng làm Triều chết tại chỗ, tên Cường cũng chết sau khi được đưa đến bệnh viện.
Đặc biệt, gần đây nhất, ngày 12/10, Hoàng Công Hiệp (26 tuổi - trú tại xã Nghi Long, Nghi Lộc) và Đào Ngọc Lâm (25 tuổi - Trú xã Nghi Phong, huyện Nghi Lộc, Nghệ An) điều khiển xe máy đến địa bàn xóm Xuân Phúc, xã Nghi Xuân (huyện Nghi Lộc) để câu trộm chó. Khi cả hai đang thực hiện hành vi tại nhà ông Phạm Bá Cậy thì bị gia đình chủ nhà phát hiện, tri hô, đồng thời trực tiếp truy đuổi.
Lâm nhanh chân chạy thoát còn Hiệp bị bắt, một loạt những cú đấm, đá túi bụi trút giận lên người đối tượng khiến nạn nhân gục tại chỗ.
Nhận được tin báo, chính quyền địa phương cùng với lực lượng Cảnh sát 113 Công an tỉnh Nghệ An đã huy động hơn 20 chiến sĩ có mặt hiện trường, ổn định tình hình và gọi xe đưa nạn nhân đi cấp cứu. Khi bác sĩ yêu cầu khẩn cấp đưa nạn nhân đến bệnh viện nhưng nhiều người đã cản trở. Họ dựng xe máy chặn lối ra vào, đứng kín lòng đường mặc cho những lời thuyết phục từ cơ quan công an, cần đưa gấp nạn nhân đi cấp cứu để đảm bảo tính mạng.
Trong bối cảnh ấy, gia đình ông Cậy còn đưa ra điều kiện, gia đình nạn nhân phải mang 20 triệu đồng phí thuốc men cho ông Cậy mới được đưa đi (ông Cậy bị thương do bị tên Lâm chém).
Nhận được tin, ông Hoàng Công Dương (bố Hiệp) vội vã đến hiện trường. Nhưng đến nơi thì Hiệp đã tắt thở vì vết thương quá nặng, không được cấp cứu kịp thời. Đau đớn hơn, lúc này gia đình ông Cậy vẫn không chịu cho xe cứu thương đưa thi thể Hiệp về mai táng. Ông Dương đành phải viết giấy cam đoan giao lại chiếc xe máy cho gia đình ông Cậy. Lúc này, vợ ông Cậy và một số người khác mới chịu để xe cứu thương chở thi thể Hiệp rời khỏi hiện trường. Ngày 15/10, cơ quan Công an huyện Nghi Lộc đã ký quyết định đề nghị khởi tố vụ án giết người, điều tra làm rõ các đối tượng gây nên cái chết cho Hoàng Công Hiệp.
Không ai đứng trên pháp luật
Trước hiện tượng đau lòng xảy ra tại nhiều địa phương trên cả nước, một số người cho rằng, cần tích cực tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho quần chúng nhân dân. Trao đổi với PV, Luật sư Phạm Thị Loan, đoàn Luật sư tỉnh Bình Dương cho rằng: "Từ các vụ trộm chó lộng hành dẫn đến việc người dân đánh chết kẻ trộm chó, nhiều vấn đề đã được đặt ra. Xét ở góc độ pháp lý, hành vi ăn trộm chó là sai trái và đáng bị lên án, tuy nhiên cũng cần nhìn nhận ở phương diện nhân văn, tình người trong xã hội.
Tôi cũng được biết, vụ án mạng liên quan đến trộm chó xảy ra tại Nghệ An không phải trường hợp cá biệt, trước đó từng có rất nhiều án mạng nghiêm trọng xảy ra. Người trộm chó bị đánh chết thê thảm, người ra tay độc ác lại hoan hỉ vì trị được bọn trộm cắp. Đó là hành vi đáng lên án".
Luật sư Loan phân tích: "Người trộm chó là vi phạm pháp luật, họ sẽ bị cơ quan pháp luật trừng trị, đảm bảo đúng người đúng tội. Không ai được tự cho mình cái quyền "thi hành án" tử hình đối với người phạm tội mà không cần phải có một phiên tòa xét xử. Việc ngay lập tức đổi mạng vật nuôi trong nhà lấy mạng người là quá tàn nhẫn, man rợ và phi pháp. Dù căm giận kẻ trộm đến mấy cũng không thể coi thường mạng sống người khác như vậy".
Tuy nhiên, Luật sư này cũng bày tỏ sự băn khoăn về việc xác định đích danh loại tội phạm "vô hình" này. "Các vụ đánh người trộm chó xảy ra cùng chung kịch bản, nạn nhân bị đánh hội đồng mà không có người cầm đầu hay chủ mưu. Nhiều người ra tay nhưng lại là một đám đông. Khi thương vong xảy ra, cơ quan điều tra rất khó có thể xác định được ai là người gây ra cái chết cho nạn nhân. Chẳng lẽ lại khởi tố cả làng...", bà Loan nói.
Đồng quan điểm, luật sư Lâm Văn Quang (đoàn luật sư TP. Hà Nội) đưa ra nhận định: Hành vi của người trộm chó là vi phạm pháp luật. Tùy vào mức độ phạm tội mà áp dụng hình thức xử phạt hành chính hay truy cứu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, trong vụ việc này, người dân phát hiện hành vi đó không có quyền đánh đập, gây thương tích hoặc dẫn đến chết người.
Người dân chỉ có quyền giữ đối tượng lại rồi giao nộp cho công an xử lý theo quy định của pháp luật. Trường hợp xảy ra chết người, tùy tính chất, mức độ có thể bị khép vào tội cố ý gây thương tích hoặc giết người. Từ 11% trở lên sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Không thể vì lý do họ ăn trộm mà tự ý quyết định tính mạng của người ta.
Điều đáng tiếc trong các vụ việc nêu trên, người dân xuất phát từ tinh thần cảnh giác, truy bắt tội phạm, bảo vệ tài sản của chính mình là việc làm hợp pháp, thậm chí còn đáng được biểu dương. Tuy nhiên, vì nhiều lý do, vô hình trung, một số người đã có hành động quá khích, thiếu kiếm chế, gây hậu quả nghiêm trọng. Vậy là, từ việc làm chính đáng với động cơ tích cực là truy bắt tội phạm, nhiều người đã trở thành những tên đồ tể, gây ra những cái chết vô cùng thương tâm. Hậu quả, từ vai trò công dân tích cực, do thiếu hiểu biết, quá khích họ đã trở thành kẻ phạm pháp.
Nhìn nhận dưới góc độ nhân văn, luật sư Lâm Văn Quang khẳng định, hành động đó vừa vi phạm mặt pháp luật vừa không đúng về mặt đạo đức. Khi người ta có lỗi cần tuyên truyền, giáo dục để họ nhận ra lỗi lầm của mình, làm lại cuộc đời, không thể tự ý tước đi tính mạng của họ. Cũng theo Luật sư Quang, trong những sự việc này chính quyền địa phương cũng phải chịu trách nhiệm. Phải nói thẳng đây chính là sự yếu kém của các cấp chính quyền địa phương khi để cho "đội quân" trộm chó lộng hành.
| Luật sư Phạm Thị Loan phân tích: “Người trộm chó là vi phạm pháp luật, họ sẽ bị cơ quan pháp luật trừng trị, đảm bảo đúng người đúng tội. Không ai được tự cho mình cái quyền "thi hành án" tử hình đối với người phạm tội mà không cần phải có một phiên tòa xét xử. Việc ngay lập tức đổi mạng vật nuôi trong nhà lấy mạng người là quá tàn nhẫn, man rợ và phi pháp. Dù căm giận kẻ trộm đến mấy cũng không thể coi thường mạng sống người khác như vậy". |
Minh Hương - Anh Đức
