Trong lịch sử, quý tộc nhà Thanh uống sữa của người không mấy lạ lẫm nhưng Từ Hy thái hậu có lẽ là người “gắn bó” với món ăn này lâu nhất, bà bắt đầu sử dụng sữa người từ khi nhập cung lúc 26 tuổi đến khi qua đời.
Sau khi rời khỏi giường, Từ Hy luôn làm 7 hành động: Uống trà, trang điểm, súc miệng, hút thuốc, làm tóc, ăn điểm tâm, thay triều phục. Món trà của Từ Hy uống được pha bằng sữa người và sữa bò mỗi ngày. Đặc biệt, Từ Hy thái hậu thích uống sữa mẹ đang cho con bú nhất.
Theo Từ Hy những người phụ nữ nuôi con nhỏ có dòng sữa chất lượng nhất có thể giúp nhan sắc hồi sinh, bởi vậy, bà bắt những họ phải dâng sữa cho mình đều đặn hàng ngày. Không thỏa mãn, bà lập kế hoạch chế tạo "máy tạo sữa người", không ai khác chính là nhũ mẫu, họ không những phải khỏe mạnh, xinh đẹp mà còn phải dưới 20 tuổi.
Những người này được cho ăn những món đặc biệt để đảm bảo chất lượng sữa vượt trội. Từ Hy buộc nhóm nhũ mẫu phải liên tục ăn rất nhiều thịt gà, thịt vịt và thịt cá trong một ngày đặc biệt là không được thêm muối vào món ăn, vì muối được cho là ảnh hưởng đến hương vị của sữa.
Mỗi ngày những nhũ mẫu này sẽ được thái giám đưa vào phòng của Thái hậu, quỳ xuống và đợi bà đến thưởng thức nguồn sữa. Họ sẽ thay phiên nhau "tiếp sữa" cho thái hậu. Vào thời điểm ít nhất thì có 3 nhũ mẫu phục vụ 1 ngày, lúc nhiều nhất có đến 10 nhũ mẫu 1 ngày.
Trước khi đến cung của Thái hậu, "máy sữa người" phải tắm rửa sạch sẽ trước đó 3 ngày, giữ cho cơ thể không đổ mồ hôi và phải đảm bảo không có bất kỳ mùi nào khác lạ trong ngày làm nhiệm vụ đặc biệt.
Có giai thoại kể lại rằng, Từ Hy không mấy quan tâm đến việc các nhũ mẫu chăm con nhỏ thế nào, bà chỉ biết vắt cạn nguồn sữa của họ. Tàn nhẫn.
Thêm nữa, vì ngăn cản tin tức bản thân uống sữa người truyền ra ngoài, Từ Hy Thái Hậu đã nhẫn tâm ra lệnh giết chết từng người một sau khi đã cảm thấy đủ.
Nhắc tới Từ Hy thái hậu chính là nhắc tới một nhân vật lưu danh sử sách không phải nhờ tài trị quốc mà vì thói sống xa hoa phung phí. Quả thực, không phải bỗng dưng hậu thế lại lên án Từ Hy thái hậu nhiều đến như vậy.
Nguyên Anh