Vì sao mãi "khoanh tay" đứng nhìn?
Theo Breaking Defense, tín hiệu không hài lòng đầu tiên với các hệ thống phòng không Nga bắt đầu vào ngày 1/5 khi trang Syria Direct đăng câu chuyện được cho là dẫn lại từ nguồn tin quân sự Syria phê phán các hệ thống phòng không S-300 do Moscow cung cấp.
Các cuộc không kích của Israel nhằm vào các mục tiêu ở Syria có thể là một trong những lý do chính dẫn đến cuộc khủng hoảng đang gia tăng giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ bởi điều này vô tình làm nổi lên vấn đề hệ thống phòng không S-400 do Nga sản xuất có thể không hiệu quả như Thổ Nhĩ Kỳ kỳ vọng.
Ngày 1/5, trang Syria Direct đăng tải bài viết được cho là trích dẫn nguồn tin quân sự Syria chỉ trích các hệ thống phòng không S-300 do Nga cung cấp. Nguồn tin chỉ ra những thất bại liên tục của hệ thống phòng thủ do Nga sản xuất trong việc bảo vệ các mục tiêu ở Syria khỏi cuộc tấn công của Israel.
Những bình luận của quan chức Syria rõ ràng là dấu hiệu đầu tiên về một sự mâu thuẫn giữa Moscow và Ankara liên quan đến hiệu quả của các hệ thống phòng không.
Thổ Nhĩ Kỳ đã ký thỏa thuận với Nga để mua S-400 trị giá hơn 1 tỷ USD. Các hệ thống vũ khí đầu tiên đã được chuyển tới Thổ Nhĩ Kỳ nhưng hiện hệ thống phòng thủ này chưa đi vào hoạt động.
Năm ngoái, không quân Israel đã bắn trúng hơn 200 mục tiêu ở Syria. Một số cuộc tấn công đã được báo cáo là có liên quan đến F-35 của Israel. Các cuộc tấn công tiếp tục diễn ra trong năm nay. Và lực lượng phòng không Syria đã phải tung hơn 1000 tên lửa đất đối không để đáp trả các cuộc tấn công của Israel.
Các cuộc tấn công mới nhất diễn ra hôm Thứ Năm. Theo trung tâm nhân quyền Syria, ít nhất 9 người đã bị sát hại, 4 trong số đó là người Syria và 5 trong số đó hiện chưa rõ. Số lượng người chết có thể còn tăng.
Kênh truyền hình Al-Miyadin thân cận với Hezbollah thông báo, máy bay Israel đã nhắm vào 4 mục tiêu ở vùng đất này. Máy bay Israel tấn công vào các nhà máy quốc phòng của Syria và phá hủy vũ khí.
Washington đã loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình F-35 bởi Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan quyết mua S-400. Có điều sau khi nhận lô vũ khí đầu tiên, Ankara đã trì hoãn việc đặt thêm vũ khí này.
Syria cũng đã từng bắn hạ được một chiếc F-16 của Không quân Israel vào tháng 2/2018 nhưng Quân đội Israel sau đó cho biết nguyên nhân chủ yếu là phi hành đoàn đã phạm lỗi khi bị đe dọa.
Thỏa thuận cung cấp các hệ thống phòng không S-300 của Nga cho Syria đã được ký từ năm 2010 nhưng sau đó đã bị đóng băng do cam kết giữa Nga và Israel.
Chưa chứng minh được thực chiến?
Sau sự cố máy bay trinh sát Il-20 Nga bị phòng không Syria bắn nhầm trên bầu trời Địa Trung Hải, Nga đã lập tức quyết định cung cấp các hệ thống S-300 cho Syria để nâng cấp khả năng phòng thủ không phận của nước này. Moskva đổ lỗi cho Israel đã thông báo quá chậm trước khi tiến hành không kích tại Syria, cũng như máy bay tiêm kích
F-16 của nước này đã cố tình nấp sau máy bay Nga để tránh hỏa lực của Damascus, dẫn tới thảm kịch làm 15 nhân viên quân sự Nga thiệt mạng hôm 17/9/2018.
Trong khi đó, một chuyên gia Israel cho biết Mỹ dường như đã bị đặt vào tình huống gần như không thể khác.
Với việc mua hệ thống phòng thủ do Nga sản xuất, Ankara đã chọc giận Mỹ. Washington tất nhiên ngay lập tức phản pháo. Nhưng thực tế phức tạp hơn so với dự tính. Washington buộc phải lùi 2 bước.
Chuyên gia quân sự Israel, Tal Inbar nhận định S-300 và S-400 chưa từng chứng minh được khả năng sẽ có thể ngăn chặn được các máy bay tiên tiến.
Nhà phân tích quốc phòng Israel cho rằng, các tên lửa S-300 và S-400 do Nga chế tạo chưa bao giờ chứng tỏ được khả năng trong việc chống lại các máy bay chiến đấu tiên tiến.
Ngoài ra, ông Tal Inbar cũng khẳng định những hệ thống S-400 Nga ở Thổ Nhĩ Kỳ vẫn chưa được đưa vào hoạt động. Đây là lý do tại sao Thổ Nhĩ Kỳ đưa ra đề nghị mua các tổ hợp tên lửa phòng không Patriot của Mỹ.
