Lời hứa nghìn tỷ của "chủ soái"
Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) vừa chính thức gửi văn bản đến các cổ đông để xin ý kiến về nhiều nội dung trong đó có đề xuất trích 20% phần lợi trước thuế năm 2017 vượt kế hoạch để thưởng cho tập thể cán bộ nhân viên Sacombank. Theo báo cáo tài chính hợp nhất quý III/2017 của Sacombank, trong 9 tháng đầu năm, thu nhập thuần từ lãi của ngân hàng đạt 3.759 tỷ đồng, tăng trưởng 38% so với cùng kỳ. Lợi nhuận trước thuế và sau thuế đạt lần lượt 1.025 tỷ đồng và 771 tỷ đồng, gấp 5 lần cùng kỳ.
Quý III/2017 là quý kinh doanh đầu tiên thể hiện dấu ấn lãnh đạo của ông Dương Công Minh - "chủ soái" Him Lam tại Sacombank sau khi chính thức trở thành vị tân Chủ tịch với sứ mệnh được cổ đông giao phó là vực dậy nhà băng này sau một thời gian dài xáo trộn.
Với kết quả đạt được là 1.025 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế trong 9 tháng - bằng 175% kế hoạch đề ra, cổ đông và nhân viên Sacombank có thể yên tâm phần nào về sự chèo lái của vị tân Chủ tịch.
Ngoài vấn đề trên, ông Dương Công Minh đặt mục tiêu và định hướng giải pháp xử lý nợ xấu cho toàn hệ thống Sacombank đến cuối năm 2017: “Phải đảm bảo xử lý 20.000 tỷ đồng nợ xấu”. Tính đến ngày 30/9/2017, tổng nợ xấu ghi trên sổ của ngân hàng Sacombank ở mức 13.264 tỷ đồng, trong đó có gần 9.600 tỷ đồng nợ nhóm 5 - nợ có khả năng mất vốn, ngân hàng phải trích lập dự phòng 100%.
Tỉ lệ nợ xấu của ngân hàng giảm từ 6,91% đầu năm xuống mức 5,95%, tuy nhiên tỉ lệ này vẫn khiến Sacombank đạt danh hiệu "quán quân nợ xấu" hiện nay. Thông tư 36/2014 của Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các ngân hàng phải kiểm soát nợ xấu ở mức dưới 3% để đảm bảo an toàn cho hệ thống. Số nợ xấu trên vẫn chưa tính các khoản nợ hàng nghìn tỷ đồng mà Sacombank đã bán cho công ty TNHH MTV Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC).
Vẫn ôm nợ xấu
Mới đây nhất, VAMC và Sacombank đã ký hợp đồng mua bán 3 khoản nợ của 3 doanh nghiệp theo giá thị trường với tổng dư nợ hơn 2.580 tỷ đồng. Các khoản nợ này đều có tài sản thế chấp là bất động sản, máy móc thiết bị có giá trị tại TP.Đà Nẵng và TP.HCM.
Liên quan đến khoản nợ xấu này, VAMC cũng đang tìm kiếm đơn vị để thẩm định giá trị khoản nợ xấu bao gồm cả tài sản đảm bảo cho khoản nợ xấu của công ty Cổ phần Hoàn Cầu Khánh Hòa và công ty TNHH Hoàn Cầu Nha Trang (gọi chung là nợ của nhóm công ty Hoàn Cầu) thuộc tập đoàn Hoàn Cầu của cố doanh nhân Trần Thị Hường (bà Tư Hường - cựu Chủ tịch ngân hàng Nam Á).
Số tài sản này gồm 8 lô đất có tổng diện tích hơn 51.000m2 tọa lạc tại quận 7, TP.HCM mà nhóm công ty Hoàn Cầu thế chấp cho Sacombank để vay 2.400 tỷ đồng vào năm 2014 và đến nay đã trở thành nợ xấu. VAMC cũng đã mua đứt khoản nợ này từ Sacombank bằng trái phiếu đặc biệt và trở thành chủ nợ của nhóm công ty Hoàn Cầu.
Một khoản nợ xấu nghìn tỷ khác gây chú ý của Sacombank gần đây liên quan đến tập đoàn Him Lam của ông Dương Công Minh đó là khoản cho vay hộ 1.165 tỷ đồng tại CTCP Đầu tư Xây dựng và khai thác công trình giao thông 584 (công ty 584). Như ĐS&PL đã đưa tin, công ty 584 là chủ đầu tư dự án chung cư 584 Tân Kiên mới bị ngân hàng BIDV rao bán để xiết nợ gần 1.100 tỷ đồng.
Liên quan đến Sacombank, khoản nợ xấu 1.165 tỷ đồng được công ty 584 vay theo hợp đồng vay LD1335900340 từ ngày 25/12/2013 để góp vốn đầu tư “Dự án tổ hợp căn hộ cao cấp lô A2 & A3 thuộc KĐT mới Him Lam Tân Hưng tại P.Tân Hưng, Q. 7, TP.HCM”.
Dự án trên chính là tổ hợp chung cư cao cấp Himlam Riverside do tập đoàn Him Lam làm chủ đầu tư, quy mô 1,3 ha, gồm 3 lô đất A1, A2, A3 với tổng mức đầu tư 1.563 tỷ đồng, cung cấp ra thị trường gần 1.000 căn hộ có giá bán trên dưới 30 triệu đồng/m2. Nhờ khoản vay hộ của công ty 584 chiếm gần 75% tổng vốn đầu tư của dự án, Him Lam đã hoàn thành 2 giai đoạn đầu ngay chính trên lô đất A2; A3 trong hợp đồng góp vốn giữa hai bên năm 2013. (Giai đoạn 3 trên lô đất A1 đang được tiến hành và vừa mở bán giữa năm 2017).
Tính đến nay, khoản vay đã quá hạn 2 năm – thuộc phân loại nợ nhóm 5, nợ có khả năng mất vốn. Không thu được cả vốn lẫn lời (tổng giá trị gần 1.500 tỷ đồng), Sacombank cũng đã phải bán toàn bộ phần nợ xấu trên VAMC. Về phần "người vay hộ" là công ty 584, đơn vị này đang phải đối mặt với nguy cơ tính đến nước phá sản do không còn nguồn thu và gánh khoản nợ, lãi vay hàng trăm tỷ mỗi năm.
Ngày 30/9/2017, Sacombank còn "treo" trên báo cáo tài chính hơn 25.000 tỷ đồng khoản lãi, phí phải thu. TS. Nguyễn Xuân Thành - Giám đốc Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, chuyên gia tài chính - ngân hàng từng cảnh báo đây chính là nguồn cơn của nợ xấu, các ngân hàng ghi nhận khoản tiền này nhưng thực chất chưa thu được tiền. Khi khách hàng không trả được gốc và lãi cũ, lãi mẹ tiếp tục "đẻ" lãi con, áp lực trả nợ càng lớn và ngân hàng càng ít khả năng thu hồi. Khi khoản nợ trở thành nợ xấu, đặc biệt là nợ nhóm 5, khoản lãi phải thu đã hạch toán thành lợi nhuận ảo và treo trên sổ sách, tuy nhiên không đem lại dòng tiền thực sự cho ngân hàng. Liên quan đến ông Dương Công Minh, từ khi tiếp quản Sacombank hồi cuối tháng 6/2017 tới nay, vị tân Chủ tịch đã liên tục mua vào thêm hàng triệu cổ phiếu nhà băng này, nâng tầm ảnh hưởng tại Sacombank. Mới đây, ông Dương Công Minh tiếp tục đăng ký mua thêm 2 triệu cổ phiếu STB của Sacombank với mục đích đầu tư cá nhân. Hiện tại, ông Minh đã nắm giữ hơn 60 triệu cổ phiếu STB. Nếu lần giao dịch này thành công thì Chủ tịch Sacombank sẽ nắm giữ tổng cộng hơn 62,5 triệu cổ phiếu, chiếm 3,32% vốn điều lệ ngân hàng và 3,47% vốn cổ phần có quyền biểu quyết. Vùng giá cổ phiếu STB hiện khoảng 11.000 đồng/CP, tổng số vốn đầu tư của ông Dương Công Minh "rót" vào Sacombank trong vòng bốn tháng qua sẽ lên tới gần 700 tỷ đồng. |